ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของน้ำพิษแมงป่อง: หัวข้อปัจจุบันและการประยุกต์ใช้
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ในปัจจุบันการศึกษาด้านชีวโมเลกุลจากองค์ประกอบภายในของสัตว์ อาทิ โปรตีน เอนไซม์ คาร์โบไฮเดรต เปปไทด์ กรดนิวคลีอิก ดีเอ็นเอและอาร์เอ็นเอ มีแนวโน้มเติบโตมากขึ้น โดยเฉพาะการศึกษาองค์ประกอบน้ำพิษจากสัตว์ซึ่งมีฤทธิ์ทางยาและเป้าหมายที่ค่อนข้างหลากหลาย ดังนั้นการศึกษาน้ำพิษจึงมีความสำคัญและเป็นประโยชน์อย่างมากในการพัฒนาใช้ทางการแพทย์และเภสัชกรรม ปัจจุบันมีการพัฒนายาจากน้ำพิษของสัตว์และได้รับการยอมรับจากองค์กรอาหารและยาสหรัฐอเมริกา เช่น ยา Captopril ซึ่งดัดแปลง teropride จากน้ำพิษงู (Bothrops jararaca) สำหรับใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง นอกจากนี้ยังมีการศึกษาองค์ประกอบภายในน้ำพิษของแมงป่องและพบว่า เปปไทด์จากน้ำพิษแมงป่องมีฤทธิ์ทางชีวภาพที่หลากหลาย อาทิ ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย ฤทธิ์ต้านเชื้อรา ฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัส ฤทธิ์ต้านเชื้อปรสิต ฤทธิ์ต้านมะเร็ง ฤทธิ์ต้านการอักเสบ และฤทธิ์ในการปรับเปลี่ยนภูมิคุ้มกัน ยกตัวอย่างเช่น เปปไทด์ chlorotoxin จากน้ำพิษแมงป่อง Deathstalker (Leiurus quinquestriatus) ถูกใช้ในการรักษาเนื้องอกในสมองและไขสันหลัง (glioma) ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างการศึกษาทางคลินิกระยะที่ 2 จากที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นว่าเปปไทด์จากน้ำพิษแมงป่องนั้นมีคุณประโยชน์มากมายและเหมาะแก่การใช้เป็นต้นแบบในการพัฒนาเป็นยาในอนาคต ดังนั้น หลักฐานงานวิจัยที่เกี่ยวกับองค์ประกอบสำคัญในน้ำพิษแมงป่อง ฤทธิ์ทางเภสัชกรรม และกลไกการออกฤทธิ์ จึงได้รับการรวบรวมไว้ให้เป็นปัจจุบัน เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษาและนำไปพัฒนาต่อยอดในอนาคต
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Abdel-Rahman MA, Quintero-Hernández V, Possani LD. Scorpion Venom Gland Transcriptomics and Proteomics: An Overview. In: Gopalakrishnakone P, Calvete J, eds. Venom Genomics and Proteomics. Toxinology. Dordrecht: Springer, 2016: 105–124.
Ahmadi S, Knerr JM, Argemi L, et al. Scorpion venom: Detriments and benefits. Biomedicines 2020; 8(5): 1–31.
Almaaytah A, Albalas Q. Scorpion venom peptides with no disulfide bridges: A review. Peptides 2014; 51: 35–45.
Amorim FG, Cordeiro FA, Pinheiro-Júnior, et al. Microbial production of toxins from the scorpion venom: properties and applications. Appl Microbiol Biotechnol 2018; 102(15): 6319–6331.
Attarde SS, Pandit SV. Scorpion venom as therapeutic agent - current perspective. Int J Curr Pharm 2016; 7(2): 59–72.
Bernardes-Oliveira E, Farias KJS, Gomes DL, et al. Tityus serrulatus Scorpion Venom Induces Apoptosis in Cervical Cancer Cell Lines. Evid Based Complementary Altern Med 2019; 2019.
Chaubey MK. Scorpion venom: pharmacological analysis and its applications. Eur J Biol Res 2017; 7(4): 271–290.
Corzo G, Escoubas P, Villegas E, et al. Characterization of unique amphipathic antimicrobial peptides from venom of the scorpion Pandinus imperator. Biochem J 2001; 359(1): 35–45.
Dai C, Ma Y, Zhao Z, et al. Mucroporin, the first cationic host defense peptide from the venom of Lychas mucronatus. Antimicrob Agents Chemother 2008; 52(11): 3967–3972.
Ghosh A, Roy R, Nandi M, et al. Scorpion Venom–Toxins that Aid in Drug Development: A Review. Int J Pept Res Ther 2019; 25(1): 27–37.
Giuliani A, Pirri G, Bozzi A, et al. Antimicrobial peptides: Natural templates for synthetic membrane-active compounds. Cell Mol Life Sci 2008; 65(16): 2450–2460.
González JA, Vallejo JR. The scorpion in Spanish folk medicine: A review of traditional remedies for stings and its use as a therapeutic resource. J Ethnopharmacol 2013; 146(1): 62–74.
Harrison PL, Abdel-Rahman MA, Miller K, et al. Antimicrobial peptides from scorpion venoms. Toxicon 2014; 88: 115–137.
Huang Y, Huang J, Chen Y. Alpha-helical cationic antimicrobial peptides: Relationships of structure and function. Protein Cell 2010; 1(2): 143–152.
Li J, Wang X, Zhang T, et al. A review on phospholipids and their main applications in drug delivery systems. Asian J Pharm Sci 2015; 10(2): 81–98.
Li Y, Xiang Q, Zhang Q, et al. Overview on the recent study of antimicrobial peptides: Origins, functions, relative mechanisms and application. Peptides 2012; 37(2): 207–215.
Ortiz E, Gurrola GB, Schwartz EF, et al. Scorpion venom components as potential candidates for drug development. Toxicon 2015; 93: 125–135.
Papo N, Shai Y. Host defense peptides as new weapons in cancer treatment. Cell Mol Life Sci 2005; 62(7–8): 784–790.
Rodríguez de la Vega RC, Schwartz EF, Possani LD. Mining on scorpion venom biodiversity. Toxicon 2010; 56(7): 1155–1161.
Stevens M, Peigneur S, Tytgat J. Neurotoxins and their binding areas on voltage-gated sodium channels. Front Pharmacol 2011; 2: 1–13.
Stockmann R. Introduction to Scorpion Biology and Ecology. In: Gopalakrishnakone P, Ferroni Schwartz E, Possani L, Rodríguez de la Vega R, eds. Scorpion Venoms. Dordrecht: Springer, 2013: 1-29.
Tarazi S. Scorpion venom as antimicrobial peptides (AMPs): A review article. Int Arab J of Antimicrob Agents 2015.
Tobassum S, Tahir HM, Arshad M, et al. Nature and applications of scorpion venom: an overview. Toxin Rev 2018; 39(3): 214–225.
Torres-Larios A, Gurrola GB, Zamudio FZ, et al. Hadrurin, A new antimicrobial peptide from the venom of the scorpion Hadrurus aztecus. Eur J Biochem 2000; 267(16): 5023–5031.
Uawonggul N, Thammasirirak S, Chaveerach A, et al. Purification and characterization of Heteroscorpine-1 (HS-1) toxin from Heterometrus laoticus scorpion venom. Toxicon 2007; 49(1): 19–29.
Uzair B, Bint-e-Irshad S, Khan, et al. Scorpion Venom Peptides as a Potential Source for Human Drug Candidates. Protein Pept Lett 2018; 25(7): 702–708.
Zargan J, Umar S, Sajad M, et al. Scorpion venom (Odontobuthus doriae) induces apoptosis by depolarization of mitochondria and reduces S-phase population in human breast cancer cells (MCF-7). Toxicol in Vitro 2011; 25(8): 1748–1756.
