ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของน้ำพิษแมงป่อง: หัวข้อปัจจุบันและการประยุกต์ใช้
Main Article Content
บทคัดย่อ
ในปัจจุบันการศึกษาด้านชีวโมเลกุลจากองค์ประกอบภายในของสัตว์ อาทิ โปรตีน เอนไซม์ คาร์โบไฮเดรต เปปไทด์ กรดนิวคลีอิก ดีเอ็นเอและอาร์เอ็นเอ มีแนวโน้มเติบโตมากขึ้น โดยเฉพาะการศึกษาองค์ประกอบน้ำพิษจากสัตว์ซึ่งมีฤทธิ์ทางยาและเป้าหมายที่ค่อนข้างหลากหลาย ดังนั้นการศึกษาน้ำพิษจึงมีความสำคัญและเป็นประโยชน์อย่างมากในการพัฒนาใช้ทางการแพทย์และเภสัชกรรม ปัจจุบันมีการพัฒนายาจากน้ำพิษของสัตว์และได้รับการยอมรับจากองค์กรอาหารและยาสหรัฐอเมริกา เช่น ยา Captopril ซึ่งดัดแปลง teropride จากน้ำพิษงู (Bothrops jararaca) สำหรับใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง นอกจากนี้ยังมีการศึกษาองค์ประกอบภายในน้ำพิษของแมงป่องและพบว่า เปปไทด์จากน้ำพิษแมงป่องมีฤทธิ์ทางชีวภาพที่หลากหลาย อาทิ ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย ฤทธิ์ต้านเชื้อรา ฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัส ฤทธิ์ต้านเชื้อปรสิต ฤทธิ์ต้านมะเร็ง ฤทธิ์ต้านการอักเสบ และฤทธิ์ในการปรับเปลี่ยนภูมิคุ้มกัน ยกตัวอย่างเช่น เปปไทด์ chlorotoxin จากน้ำพิษแมงป่อง Deathstalker (Leiurus quinquestriatus) ถูกใช้ในการรักษาเนื้องอกในสมองและไขสันหลัง (glioma) ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างการศึกษาทางคลินิกระยะที่ 2 จากที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นว่าเปปไทด์จากน้ำพิษแมงป่องนั้นมีคุณประโยชน์มากมายและเหมาะแก่การใช้เป็นต้นแบบในการพัฒนาเป็นยาในอนาคต ดังนั้น หลักฐานงานวิจัยที่เกี่ยวกับองค์ประกอบสำคัญในน้ำพิษแมงป่อง ฤทธิ์ทางเภสัชกรรม และกลไกการออกฤทธิ์ จึงได้รับการรวบรวมไว้ให้เป็นปัจจุบัน เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษาและนำไปพัฒนาต่อยอดในอนาคต