miR-122: เป้าหมายใหม่ในการวินิจฉัยและการรักษาโรคตับ

บทคัดย่อ

ไมโครอาร์เอ็นเอ-122 (miR-122) เป็นโมเลกุล RNA สายเดี่ยวมีความยาวประมาณ 20˗22 นิวคลีโอไทด์ พบการแสดงออกมากที่ตับโดยมีบทบาทควบคุมสมดุลการทำงานของตับหลายด้าน ได้แก่ ควบคุมระดับโคเลสเตอรอลและเมแทบอลิซึมไขมัน การแบ่งตัวเพิ่มจำนวนเซลล์และพัฒนาการเจริญของตับ รวมถึงยับยั้งเซลล์ก่อมะเร็ง ทั้งนี้พบความสัมพันธ์ของการเปลี่ยนแปลงระดับ miR-122 กับการเกิดโรคหรือพยาธิสภาพที่ตับ เช่น มะเร็งตับจากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และภาวะไขมันพอกตับที่ไม่ได้มีสาเหตุจากแอลกอฮอล์ ซึ่งมีการแสดงออกของ miR-122 ลดลง เนื่องจาก miR-122 มีการแสดงออกในตับผู้ใหญ่ในปริมาณสูงโดยตรวจพบได้ทั้งในระบบไหลเวียนเลือดและซีรั่ม และมีความจำเพาะต่อโรคหรือภาวะบางอย่างของตับ เช่น การบาดเจ็บของเซลล์ตับจากพาราเซตามอลที่พบระดับ miR-122 ในเลือดสูงขึ้นอย่างรวดเร็วที่เวลา 3 ชั่วโมง ซึ่งที่ระยะเวลาดังกล่าวยังไม่พบการเปลี่ยนแปลงลักษณะทางจุลพยาธิวิทยาของเนื้อตับและระดับเอนไซม์ alanine transaminase (ALT) และ aspartate transaminase (AST) ตลอดจนค่าบิลิรูบินทั้งหมด (total bilirubin; TBIL) ดังนั้นจึงมีความเป็นไปได้ที่จะใช้ miR-122 เป็นตัวบ่งชี้ทางชีวภาพสำหรับการวินิจฉัยภาวะตับอักเสบที่เกิดจากยา การติดตามการดำเนินโรค และเป็นเป้าหมายในการพัฒนายาที่ออกฤทธิ์ต่อ miR-122 สำหรับรักษาการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ