การศึกษาฤทธิ์การต้านเชื้อ Cyprinid herpesvirus 3 ของสารสกัดพญายอ (Clinacanthus nutans) ในเซลล์เพาะเลี้ยง
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ก.ค. 11, 2018
คำสำคัญ:
พญายอเคเอชวี ต้านเชื้อไวรัส ความเป็นพิษต่อเซลล์ เซลล์เพาะเลี้ยง
Main Article Content
บทคัดย่อ
เคเอชวีเป็นเชื้อไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคที่รุนแรงและมีอัตราการตายสูงในปลาไนและปลาคาร์พทั่วโลก ก่อให้เกิดความสูญเสียทั้งในปลาสวยงามและปลาบริโภคทั้งในที่เพาะเลี้ยงและในธรรมชาติ พญายอเป็นพืชสมุนไพรไทยที่มีรายงานถึงประสิทธิภาพในการต้านเชื้อไวรัสเฮอร์ปีส์ซิมเพล็กซ์ในมนุษย์ในห้องทดลองและทางคลินิก การวิจัยครั้งนี้ทำการศึกษาผลของพญายอที่ทำการสกัดด้วยเอทานอลและส่วนของสารสกัดที่แยกโดยใช้คุณสมบัติการละลายของตัวทำละลาย 2 ชนิดในการต้านเชื้อไวรัสเคเอชวีโดยทำการศึกษาประสิทธิภาพในการต้านเชื้อไวรัสทั้งก่อนและหลังจากที่มีการติดเชื้อเข้าสู่เซลล์เพาะเลี้ยงเคเอฟเซลล์ การทดสอบความเป็นพิษของสารสกัดหยาบจากเอทานอล พบว่าความเข้มข้นที่ทำให้เซลล์ตายไป 50% ของเซลล์ทั้งหมดคือ 1,701.57 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร สารสกัดส่วนไดคลอโรมีเทนคือ 522.47 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร และสารสกัดส่วนบิวทานอลคือ 1,797.98 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร สารสกัดหยาบจาก เอทานอลสามารถยับยั้งเชื้อไวรัสได้ที่ความเข้มข้น 250, 500 และ 1,000 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร ทั้งก่อนที่มีการติดเชื้อเข้าสู่เซลล์ 1, 2, 3 และ 4 ชั่วโมง และหลังจากเชื้อติดเข้าสู่เซลล์แล้ว ในขณะที่สารสกัดส่วนไดคลอโรมีเทนและบิทานอลความเข้มข้นสูงสุดที่ไม่เป็นพิษต่อเซลล์ ไม่มีประสิทธิภาพในการยับยั้งเชื้อไวรัสเคเอชวีในเซลล์ทั้งก่อนและหลังการติดเชื้อ จากผลการศึกษาในครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าสารสกัดจากพญายอมีประสิทธิภาพในการต้านเชื้อไวรัสเคเอชวีในปลาคาร์พ โดยสามารถที่จะนำไปประยุกต์ใช้และพัฒนาต่อไปเพื่อการรักษาโรคไวรัสเคเอชวีในอนาคตได้
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
Haetrakul, T., Sritularak, B. และ Chansue, N. (2018) “การศึกษาฤทธิ์การต้านเชื้อ Cyprinid herpesvirus 3 ของสารสกัดพญายอ (Clinacanthus nutans) ในเซลล์เพาะเลี้ยง”, สัตวแพทย์มหานครสาร, 11(2), น. 115–124. available at: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/jmvm/article/view/133918 (สืบค้น: 18 ธันวาคม 2025).
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
เอกสารอ้างอิง
Direkbusarakom, S., Herunsalee, A., Yoshimizu, M. and Ezura, Y. 1996. Antiviral activity of several Thai traditional herb extracts against fish pathogenic viruses. Fish Pathol. 31(4): 209-213.
Direkbusarakom, S., Ruangpan, L., Ezura, Y. and Yoshimizu, M. 1998.Protective efficacy of Clinacanthus nutans on Yellow-head disease in Black tiger shrimp (Penaeus monodon). Fish Pathol. 33(4): 401-404.
Haetrakul, T. 2009. In vitro antiviral activity of Acyclovir and Clinacanthus nutans (Burm. f.) Lindau extract against Koi Herpesvirus (KHV). M.S. thesis, Department of Veterinary Medicine, Faculty of Veterinary Science, Chulalongkorn University. 72pp.
Hedrick, R.P., Gilad, O., Yun, S.C., Spangenberg, J.V., Marty, G.D., Nordhausen, R.W. and Kebus, M.J. 2000. A herpesvirus associated with mass mortality of juvenile and adult koi, a strain of common carp. J. Aquat. Anim. Health. 12(1): 44-57.
Janwitayanuchit, W., Suwanborirux, K., Patarapanich, C., Pummangura, S., Lipipun, V. and Vilaivan, T. 2003.Synthesis and anti-herpes simplex viral activity ofmonoglycosyl diglycerides. Phytochemistry. 64(7): 1253-1264.
Jayavasu, C., Balachandra, K., Sangkitjaporn, S., Maharungraungrat, A., Thavatsu, P., Bunjob, M., Chavalittumrong, P., Dechatiwongse, T. and Sittisomwong, N. 1992a. Clinical trial in the treatment of genital herpes patients with Clinacanthus nutans extract. J. Com. Dis. 18(3): 152 – 161.
Jayavasu, C., Dechatiwongse, T., Balachandra, K., Chavalittumrong, P. and Jongtrakulsiri, S. 1992b. The virucidal activity of Clinacanthus nutans Lindau extracts against herpes simplex virus type-2: an in vitro study. Bull. Dept. Med. Sci. 34(4): 153-158.
Kunsorn, P., Ruangrungsi, N., Lipipun, V., Khanboon, A. and Rungsihirunrat, K. 2013. The identities and anti-herpes simplex virus activity of Clinacanthus nutans and Clinacanthus siamensis. Asian Pac. J. Trop. Biomed. 3(4): 284-290.
Perelberg, A., Ronen, A., Hutoran, M., Smith, Y. and Kotler, M. 2005. Protection of cultured Cyprinus carpio against a lethal viral disease by an attenuated virus vaccine. Vaccine. 23(26): 3396-3403.
Perelberg, A., Smirnov, M., Hutoran, M., Diamant, A., Bejerano, Y. and Kotler, M. 2003. Epidemiological description of a new viral disease afflicting cultured Cyprinuscarpio in Israel. Isr. J. Aquacult. 55(1): 5-12.
Pongmuangmul, S., Phumiamorn, S., Sanguansermsri, P. and Wongkattiya, N. 2016. Anti-herpes simplex virus activities of monogalactosyl diglyceride and digalactosyl diglyceride from Clinacanthus nutans, a traditional Thai herbal medicine. Asian Pac J Trop Biomed. 6 (3): 192-197.
Reed, L.J. and Muench, H. 1938. A Simple method of estimating fifty percent end points. Am. J. Hyg. 27(3): 493-497.
Ronen, A., Perelberg, A., Abramowitz, J., Hutoran, M., Tinman, S., Bejerano, I., Steinitz, M. and Kotler, M. 2003. Efficient vaccine against the virus causing a lethal disease in cultured Cyprinus carpio. Vaccine. 21(32): 4677-4684.
Ronen, A., Perelberg, A., Hutoran, M., Shapira, Y., Steinitz, M., Levavi-Sivan, B., Pikarsky, E. and Kotler, M. 2005. Prevention of a mortal disease of carps induced by the carp interstitial nephritis and gill necrosis virus (CNGV) in Israel. Bull. Fish. Agen. 2: 9–11.
Sakdarat, S., Shuyprom, A., Pientong, C., Ekalaksananan, T. and Thongchai, S. 2009. Bioactive constituents from the leaves of nutans Lindau. Bio. Med. Chem. 17(5): 1857-1860.
Sangkitporn, S., Chaiwat, S., Balachandra, K., Na-Ayudhaya, T.D., Bunjob, M. and Jayavasu, C. 1995. Treatment of herpes zoster with Clinacanthus nutans (bi phaya yaw) extract. J. Med. Assoc. Thai. 78(11): 624-627.
Satayavivad, J., Bunyapraphatsara, N., Kittisiripornkul, S. and Tanasomwang, W. 1996. Analgesic and anti-inflammatory activities of extract of Clinacanthus nutans (Burm. f.) Lindau. Thai J. Phytophar. 3(1): 7-17.
Teshima, K., Kaneko, T., Ohtani, K., Kansai, R., Lhieochaiphant, S., Picheansoonthon, C. and Yamasaki, K. 1998. Sulfur-containing glucosides from Clinacanthus nutans. Phytochemistry. 48 (5): 831-835.
Thawaranantha, D., Balachandra, K., Jongtrakulsiri, S., Chavalittumrong, P., Bhumiswasdi, J. and Jayavasu, C. 1992. In vitro antiviral activity of Clinacanthus nutans on varicella-zoster virus. Siriraj Hosp. Gaz. 44(4): 285-291.
Thormar, H., Isaacs C.E., Kim, K.S. and Brown, H.R. 1994. Inactivation of visna virus and other enveloped viruses by free fatty acids and monoglycerides. Ann. N.Y. Acad. Sci. 724: 465-471.
Tuntiwachwuttikul, P., Pootaeng-On, Y., Phansa, P., Taylor, W.C. 2004. Cerebrosides and a mono acylmonogalactosylglycerol from Clinacanthus nutans. Chem. Pharm. Bull. 52: 27-32.
Yasumoto, S., Kuzuya, Y., Yasuda, M., Yoshimura, T. and Miyazaki, T. 2006. Oral immunization of common carp with a liposome vaccine fusing koi herpesvirus antigen. Fish Pathol. 41(4):141–5.
Vachirayonstien, T., Promkhatkaew, D., Bunjob, M., Chueyprom, A., Chavalittumrong, P., and Sawanpanyalert, P. 2010. Molecular evaluation of extracellular activity of medicinal herb Clinacanthus nutans against herpes simplex virus type-2. Nat. Prod. Res. 24: 236-245.
Direkbusarakom, S., Ruangpan, L., Ezura, Y. and Yoshimizu, M. 1998.Protective efficacy of Clinacanthus nutans on Yellow-head disease in Black tiger shrimp (Penaeus monodon). Fish Pathol. 33(4): 401-404.
Haetrakul, T. 2009. In vitro antiviral activity of Acyclovir and Clinacanthus nutans (Burm. f.) Lindau extract against Koi Herpesvirus (KHV). M.S. thesis, Department of Veterinary Medicine, Faculty of Veterinary Science, Chulalongkorn University. 72pp.
Hedrick, R.P., Gilad, O., Yun, S.C., Spangenberg, J.V., Marty, G.D., Nordhausen, R.W. and Kebus, M.J. 2000. A herpesvirus associated with mass mortality of juvenile and adult koi, a strain of common carp. J. Aquat. Anim. Health. 12(1): 44-57.
Janwitayanuchit, W., Suwanborirux, K., Patarapanich, C., Pummangura, S., Lipipun, V. and Vilaivan, T. 2003.Synthesis and anti-herpes simplex viral activity ofmonoglycosyl diglycerides. Phytochemistry. 64(7): 1253-1264.
Jayavasu, C., Balachandra, K., Sangkitjaporn, S., Maharungraungrat, A., Thavatsu, P., Bunjob, M., Chavalittumrong, P., Dechatiwongse, T. and Sittisomwong, N. 1992a. Clinical trial in the treatment of genital herpes patients with Clinacanthus nutans extract. J. Com. Dis. 18(3): 152 – 161.
Jayavasu, C., Dechatiwongse, T., Balachandra, K., Chavalittumrong, P. and Jongtrakulsiri, S. 1992b. The virucidal activity of Clinacanthus nutans Lindau extracts against herpes simplex virus type-2: an in vitro study. Bull. Dept. Med. Sci. 34(4): 153-158.
Kunsorn, P., Ruangrungsi, N., Lipipun, V., Khanboon, A. and Rungsihirunrat, K. 2013. The identities and anti-herpes simplex virus activity of Clinacanthus nutans and Clinacanthus siamensis. Asian Pac. J. Trop. Biomed. 3(4): 284-290.
Perelberg, A., Ronen, A., Hutoran, M., Smith, Y. and Kotler, M. 2005. Protection of cultured Cyprinus carpio against a lethal viral disease by an attenuated virus vaccine. Vaccine. 23(26): 3396-3403.
Perelberg, A., Smirnov, M., Hutoran, M., Diamant, A., Bejerano, Y. and Kotler, M. 2003. Epidemiological description of a new viral disease afflicting cultured Cyprinuscarpio in Israel. Isr. J. Aquacult. 55(1): 5-12.
Pongmuangmul, S., Phumiamorn, S., Sanguansermsri, P. and Wongkattiya, N. 2016. Anti-herpes simplex virus activities of monogalactosyl diglyceride and digalactosyl diglyceride from Clinacanthus nutans, a traditional Thai herbal medicine. Asian Pac J Trop Biomed. 6 (3): 192-197.
Reed, L.J. and Muench, H. 1938. A Simple method of estimating fifty percent end points. Am. J. Hyg. 27(3): 493-497.
Ronen, A., Perelberg, A., Abramowitz, J., Hutoran, M., Tinman, S., Bejerano, I., Steinitz, M. and Kotler, M. 2003. Efficient vaccine against the virus causing a lethal disease in cultured Cyprinus carpio. Vaccine. 21(32): 4677-4684.
Ronen, A., Perelberg, A., Hutoran, M., Shapira, Y., Steinitz, M., Levavi-Sivan, B., Pikarsky, E. and Kotler, M. 2005. Prevention of a mortal disease of carps induced by the carp interstitial nephritis and gill necrosis virus (CNGV) in Israel. Bull. Fish. Agen. 2: 9–11.
Sakdarat, S., Shuyprom, A., Pientong, C., Ekalaksananan, T. and Thongchai, S. 2009. Bioactive constituents from the leaves of nutans Lindau. Bio. Med. Chem. 17(5): 1857-1860.
Sangkitporn, S., Chaiwat, S., Balachandra, K., Na-Ayudhaya, T.D., Bunjob, M. and Jayavasu, C. 1995. Treatment of herpes zoster with Clinacanthus nutans (bi phaya yaw) extract. J. Med. Assoc. Thai. 78(11): 624-627.
Satayavivad, J., Bunyapraphatsara, N., Kittisiripornkul, S. and Tanasomwang, W. 1996. Analgesic and anti-inflammatory activities of extract of Clinacanthus nutans (Burm. f.) Lindau. Thai J. Phytophar. 3(1): 7-17.
Teshima, K., Kaneko, T., Ohtani, K., Kansai, R., Lhieochaiphant, S., Picheansoonthon, C. and Yamasaki, K. 1998. Sulfur-containing glucosides from Clinacanthus nutans. Phytochemistry. 48 (5): 831-835.
Thawaranantha, D., Balachandra, K., Jongtrakulsiri, S., Chavalittumrong, P., Bhumiswasdi, J. and Jayavasu, C. 1992. In vitro antiviral activity of Clinacanthus nutans on varicella-zoster virus. Siriraj Hosp. Gaz. 44(4): 285-291.
Thormar, H., Isaacs C.E., Kim, K.S. and Brown, H.R. 1994. Inactivation of visna virus and other enveloped viruses by free fatty acids and monoglycerides. Ann. N.Y. Acad. Sci. 724: 465-471.
Tuntiwachwuttikul, P., Pootaeng-On, Y., Phansa, P., Taylor, W.C. 2004. Cerebrosides and a mono acylmonogalactosylglycerol from Clinacanthus nutans. Chem. Pharm. Bull. 52: 27-32.
Yasumoto, S., Kuzuya, Y., Yasuda, M., Yoshimura, T. and Miyazaki, T. 2006. Oral immunization of common carp with a liposome vaccine fusing koi herpesvirus antigen. Fish Pathol. 41(4):141–5.
Vachirayonstien, T., Promkhatkaew, D., Bunjob, M., Chueyprom, A., Chavalittumrong, P., and Sawanpanyalert, P. 2010. Molecular evaluation of extracellular activity of medicinal herb Clinacanthus nutans against herpes simplex virus type-2. Nat. Prod. Res. 24: 236-245.
