ผลของการให้อาหารที่มีวิตามินอีและซีลีเนียมต่ำต่อพยาธิสภาพของห่านและเป็ดเทศ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ห่าน 100 ตัวและเป็ดเทศ 100 ตัว ที่เริ่มเลี้ยงในฟาร์มของโครงการแบบเกษตรอินทรีย์โดยให้กินอาหารที่มาจากธรรมชาติ คือ หยวกกล้วยและรำข้าว พบว่าเมื่ออายุ 3 สัปดาห์ ห่านเริ่มแสดงอาการเดินเซ กล้ามเนื้อกระตุก และทยอยตายตั้งแต่อายุ 3-8 สัปดาห์รวมจำนวน 50 ตัว ในขณะที่เป็ดเทศเริ่มแสดงอาการเบื่ออาหารและขาอ่อนแรงในช่วงเวลาเดียวกันรวมจำนวน 30 ตัว ทำการเจาะเลือดสัตว์ป่วยเมื่ออายุ 2 เดือนชนิดละ 10 ตัวอย่าง เก็บตัวอย่างอาหารสัตว์และน้ำส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ นอกจากนี้ได้เจาะเลือดห่านและเป็ดเทศที่มีสุขภาพดีจากฟาร์มอื่นชนิดละ 5 ตัวอย่างเพื่อใช้เป็นตัวอย่างควบคุม ผลการผ่าซากพบสมองห่านมีลักษณะบวมและอ่อนเหลว ผลการตรวจทางจุลพยาธิวิทยาพบรอยโรค encephalomalacia และ satellitosis ในสมองส่วน cerebrum และ cerebellum ของห่าน และพบรอยโรค satellitosis แต่ไม่พบรอยโรค encephalomalacia ในสมองส่วนดังกล่าวของเป็ดเทศ นอกจากนั้นยังพบการเสื่อมของกล้ามเนื้อเรียบที่กระเพาะบดและกล้ามเนื้อหัวใจ และพบการตายของเซลล์เนื้อเยื่อตับอ่อนในห่านและเป็ดเทศ ตรวจไม่พบเชื้อไวรัสและแบคทีเรีย ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการชีวเคมีและพิษวิทยา พบว่าระดับวิตามินอีในซีรัมของห่านและเป็ดเทศมีค่าเฉลี่ย0.15±0.02SE µg/mL และ1.56±0.13SE µg/mL ตามลำดับ และระดับซีลีเนียมในซีรัมของห่านและเป็ดเทศมีค่า 2.01±0.10SE µg/dL และ 1.93±0.12SE µg/dL ตามลำดับ ซึ่งมีค่าต่ำและแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับค่าในตัวอย่างควบคุม (P<0.05) ในการศึกษาติดตามหลังการรักษาโดยใช้รำข้าวที่สดใหม่หรือรำข้าวที่ผ่านการนึ่งหรืออบ (รำข้าวเสถียร) ร่วมกับเสริมวิตามินอีขนาด 100 IU และซีลีเนียม0.25 ppm ต่ออาหาร 1 กิโลกรัม เป็นเวลา 2 เดือน ไม่พบสัตว์ป่วยเพิ่มและพบว่าระดับวิตามินอีและซีลีเนียมในซีรัมของห่านและเป็ดเทศมีค่าเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (P<0.05) และในการศึกษาติดตามครั้งที่ 2 หลังการรักษาเป็นเวลา 7 เดือน พบว่าสัตว์ทุกตัวไม่แสดงอาการป่วยและระดับวิตามินอีและซีลีเนียมในซีรัมของห่านและเป็ดเทศมีค่าไม่แตกต่างจากตัวอย่างควบคุม (P<0.05) การศึกษาครั้งนี้พบว่าการให้รำข้าวและหยวกกล้วยซึ่งเป็นอาหารที่มีวิตามินอีและซีลีเนียมต่ำแก่ห่านและเป็ดเทศส่งผลให้เกิดรอยโรคที่สมองและกล้ามเนื้อ โดยห่านเป็นสัตว์ปีกที่มีความไวรับต่อภาวะของการขาดวิตามินอีและซีลีเนียมมากกว่าเป็ดเทศ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Combs, G.F. and Hady, M.N. 1991. Selenium involved with vitamin E in preventing encephalomalacia in the chick. FASEB Journal. 5: A714.
Dhillon, A.S. and Winterfield, R.W. 1983. Selenium-Vitamin E deficiency in captive wild ducks. Avian Dis. 27(2): 527-30.
Garland, P.W. and Pritchard, S. 2008. Nutritional disorders. In: Poultry diseases 6th ed. edited by Pattison, M., McMullin, P.F., Bradbury, J.M. and Alexander, D.J. Elsevier Limited. China. P.517-519.
Ikumo, H.1980. Comparison in inducing effect on vitamin E deficiency symptoms in chicks between dilauryl succinate and unsaturated fatty acids. J. Nutr. 110: 2045-2050.
Klasing, K. C. and Austic, R. E. 2003.Nutritional diseases. In: diseases of poultry 11st ed. Edited by Saif, Y.M., Barnes, H.J., Fadly, A.M., Glisson, J.R., McDougald, L.R. and Swayne, D.E. Iowa State Press, P. 1027-1036.
Linfield, W.M., Serota, S. andSivieri, L. 1985. Lipid-lipase interaction: a new method for the assay of lipase activity. J. Am. Oil Chem. Soc. 62(7): 1152-1154.
Mezes, M., Surai, P., Salyi, G., Speake, B.K., Gaal, T. and Maldjian, A. 1997. Nutritional metabolic diseases of poultry and disorders of the biological antioxidant defence system. Acta Ve.t Hung. 45(3):349-60
Nouguchi, T., Cantor, A.H. and Scott, M.L. 1973. Mode of action of selenium and vitamin E in prevention of exudative diathesis in chicks. J. Nutr. 103: 1502-1511.
Poyyamozhi, V.S. and Kadirvel, R. 1986. The value of banana stalk as a feed for goats. Anim. Feed Sci. and Tech. 15(2): 95-100.
Quinn, P.J., Carter, M. E., Markey, B.K. and Carter, G.R. 1998. Bacterial Pathogens: Microscopy, Culture and Identification. In: Clinical Veterinary Microbiology. Mosby International, London. P. 21-66.
Surai, P.F. 2002. Selenium in Poultry Nutrition: 1. Antioxidant properties, deficiency and Toxicity. World’s Poultry Science Journal. 58: 333-347.
Thompson, J.N. and Scott, M.L. 1969. Role of Selenium in the nutrition of the chick. J. Nutr. 97: 335-342.
Van Vleet, J.F. and Ferrans, V.J. 1976. Ultrastructural changes in sketetal muscle of selenium-vitamin E deficiency chicks. Am. J. Vet. Res. 37: 1081-1089.
Viswanathan, K., Kadirvel, R. and Chandrasekaran, D. 1989. Nutritive Values of Banana Stalk (Musacavendishi) as a feed for sheep. Anim. Feed Sci. and Tech. 22(4): 327-332.
