ความสัมพันธ์ระหว่างการติดเชื้อแบคทีเรียในทางเดินปัสสาวะ เพศ อายุกับการเกิดนิ่วแมกนีเซียมแอมโมเนียมฟอสเฟต เปรียบเทียบกับการเกิดนิ่วแคลเซียมออกซาเลตในสุนัข

Main Article Content

Osathee Detkalaya
Karin Vichukit
Sajee Kornkasem
Piyawan Thanaperm
Chalermpol Lekcharoensuk

บทคัดย่อ

จุดประสงค์ของการศึกษานี้เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ เพศ และอายุกับการเกิดนิ่วแมกนีเซียมแอมโมเนียมฟอสเฟต เปรียบเทียบกับนิ่วชนิดแคลเซียมออกซาเลต ของสุนัขที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลสัตว์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน ในช่วงปี พ.ศ. 2559 ถึงปี พ.ศ. 2561 โดยนำข้อมูลผลการตรวจนิ่วด้วยวิธี infrared spectroscopy จากศูนย์ตรวจนิ่ว คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มาวิเคราะห์ผลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และ logistic regression โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติ พบว่ามีสุนัขเข้ารับการรักษาโรคนิ่วในทางเดินปัสสาวะจำนวนทั้งสิ้น 701 ตัว เป็นนิ่วชนิด calcium oxalate (CaOx) และนิ่วชนิด magnesium ammonium phosphate (struvite; MAP) รวมกัน 638 ตัว (91.01%) อายุเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของการเกิดนิ่ว CaOx = 9.1 ± 3.2 ปี, MAP = 7.0 ± 3.1 ปี, purine = 6.8 ± 3.8 ปี, cystine = 3.4 ± 1.9 ปี, calcium phosphate (CaP) = 7.6 ± 3.6 ปี, silica = 5.0 ± 0.0 ปี, compound = 11.9 ± 2.9 ปี และ mixed = 5.7 ± 2.7 ปี พบการติดเชื้อแบคทีเรียจากปัสสาวะมากที่สุด 3 ลำดับแรก ได้แก่ Staphylococcus spp. 146 ตัวอย่าง (54.89%) E.coli 32 ตัวอย่าง (12.03%) และ Proteus spp. 20 ตัวอย่าง (7.52%) เมื่อเปรียบเทียบกับสุนัขที่เกิดนิ่ว CaOx พบว่าความเสี่ยงในการเกิดนิ่ว MAP ในกลุ่มที่ติดเชื้อแบคทีเรีย strong urease bacteria เพิ่มขึ้น 12.6 เท่า (OR=12.6, 95% CI=7.18-22.09) เปรียบเทียบกับสุนัขที่เพาะเชื้อจากปัสสาวะได้ผลลบ การเกิดนิ่วชนิด MAP ในกลุ่มสุนัขที่อายุน้อยกว่า 2 ปี มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น 21.9 เท่า (OR=21.9, 95%CI=2.7-179.06) เปรียบเทียบกับสุนัขอายุมากกว่า 10 ปี และสุนัขเพศเมียมีความเสี่ยงในการเกิดนิ่ว MAP มากกว่าสุนัขเพศผู้ (OR=9.77, 95%CI=6.06-15.75) การวิเคราะห์ด้วยวิธี multiple logistic regression พบว่าสุนัขที่มีการติดเชื้อแบคทีเรียชนิด strong urease ในปัสสาวะ สุนัขเพศเมีย และสุนัขอายุน้อยกว่า 2 ปี มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นในการเกิดนิ่ว MAP เมื่อเปรียบเทียบกับนิ่ว CaOx

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
Detkalaya, O., Vichukit, K., Kornkasem, S., Thanaperm, P. และ Lekcharoensuk, C. (2020) “ความสัมพันธ์ระหว่างการติดเชื้อแบคทีเรียในทางเดินปัสสาวะ เพศ อายุกับการเกิดนิ่วแมกนีเซียมแอมโมเนียมฟอสเฟต เปรียบเทียบกับการเกิดนิ่วแคลเซียมออกซาเลตในสุนัข”, สัตวแพทย์มหานครสาร, 15(1), น. 13–23. available at: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/jmvm/article/view/229415 (สืบค้น: 12 ธันวาคม 2025).
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

Adsanychan N., S. Hoisang, S. Seesupa, N. Kampa, P. Kunkitti, and S. Jitpean. 2019. Bacterial isolates and antimicrobial susceptibility in dogs with urinary tract infection in Thailand: a retrospective study between 2013-2017. Vet. Integr. Sci. 17(1): 21-31

Detkalaya O., S. N. Detkalaya and C Lekcharoensuk. 2017. Epidemiology of Canine Urolithiasis in Thailand during 2006-2013. J. Kasetsart Vet. 27: 38-53.

Hanhaboon P., C. Bumrungpun, S. Wongnarkpet and P. Amavisit. 2011. Occurrences and Antimicrobial Resistant Rates of Bacteria isolated from Dog Patients of KU Veterinary Teaching Hospital in 2008. J. Thai Vet. Pract. 24 (3-4): 15-21.

Lekcharoensuk, C., C. A. Osborne, J. P. Lulich, R. Pusoonthornthum, C. A. Kirk, L. K. Ulrich, L. A. Koehler, K. A. Carpenter, and L. L. Swanson. 2002. Associations between dietary factors in canned food and formation of calcium oxalate uroliths in dogs. Am. J. Vet. Res. 63(2): 163-169.

Lulich, J. P., C. A. Osborne, H. Albasan, L. A. Koehler, L. M. Ulrich, and C. Lekcharoensuk. 2013. Recent shifts in the global proportions of canine uroliths. Vet. Rec. 172(14): 363.

Lulich J. P., A. C. Berent, L. G. Adams, J. L. Westropp, J. W. Bartges, and C. A. Osborne. 2016. ACVIM small animal consensus recommendations on the treatment and prevention of uroliths in dogs and cats. J. Vet. Intern. Med. 30: 1564–1574.

Ling, G. V., C. E. Franti, A. L. Ruby, and D. L. Johnson. 1998. Urolithiasis in dogs. Ii: breed prevalence, and interrelations of breed, sex, age, and mineral composition. Am. J. Vet. Res. 59(5): 630-642.

Osborne, C. A., J. P. Lulich, J. M. Kruger, L. K. Ulrich, and L. A. Koehler. 2008. Analysis of 451,891 canine uroliths, feline uroliths, and feline urethral plugs from 1981 to 2007: Perspectives from the Minnesota Urolith Center. Vet. Clin. North Am. Small Anim. Pract. 39(1): 183-197.

Rebecca S. and J. W. Bartges. 2001. Canine struvite urolithiasis. 23(5): 407-420.

Roe, K., A. Pratt, J. Lulich, C. Osborne, and H. M. Syme. 2012. Analysis of 14,008 uroliths from dogs in the UK over a 10-year period. J. Small Anim. Pract. 53(11): 634-640.

Wong C., S. E. Epstein, and J. L. Westropp. 2015. Antimicrobial susceptibility patterns in urinary tract infections in dogs (2010–2013). J. Vet. Intern. Med. 29: 1045–1052.