ผลของการเสริมน้ำหมักจุลินทรีย์ต่อปริมาณการกินได้และการย่อยได้ของโภชนะในโคนมระยะต้นของการให้น้ำนม

Main Article Content

รัศมี นามภักดี
สินีนาฏ พลโยราช
อนุสรณ์ ธิโนวงค์
อนุวัต ลาภมี
ยวงยศ จินดาทะจักร์
ณหทัย วิจิตโรทัย
จรรยา คงฤทธิ์
อำพล กล่อมปัญญา

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเสริมน้ำหมักจุลินทรีย์ต่อปริมาณการกินได้และการย่อยได้ของโภชนะในโคนมระยะต้นของการให้น้ำนม โดยใช้โคลูกผสมพันธุ์ โฮล์สไตน์ฟรีเชี่ยน เพศเมีย ที่มีน้ำหนักเริ่มต้นเฉลี่ย 500±30 กิโลกรัม จำนวน 12 ตัว โดยสุ่มตัวอย่างโคทดลองเข้าสู่แผนการทดลองแบบสุ่มสมบรูณ์ (complete randomize design, CRD) เพื่อศึกษาระดับการเสริมน้ำหมักจุลินทรีย์ (microbial fermented liquid; MFL)      4 ระดับ ได้แก่ 0, 100, 200 และ 300 มิลลิลิตรต่อตัวต่อวัน โคทดลองทุกตัวได้รับอาหารผสมครบส่วน ที่มีสัดส่วนอาหารหยาบต่ออาหารข้นอยู่ที่ 40:60 โดยมีโปรตีน 12 % และมีพลังงาน 70% TDN และมีฟางข้าวเป็นแหล่งอาหารหยาบ จากผลการทดลองพบว่าระดับการเสริม MFL ไม่ส่งผลต่อความแตกต่าง ของปริมาณการกินได้ของวัตถุแห้งเมื่อคิดเป็นหน่วยกิโลกรัมต่อวัน เปอร์เซ็นต์น้ำหนักตัวและปริมาณการกินได้ของโภชนะ (กิโลกรัมต่อตัวต่อวัน) ในขณะที่เมื่อทำการเสริม MFL ที่ระดับการเสริม 200 มิลลิลิตรต่อตัวต่อวัน ส่งผลต่อปริมาณการกินได้ของวัตถุแห้ง คิดเป็นเปอร์เซ็นต์เมทธาบอลิค (g/kg BW0.75) การย่อยได้ของโภชนะได้แก่ โปรตีนหยาบ เยื่อใยที่ไม่ละลายในสารละลายที่เป็นกลาง และเยื่อใยที่ไม่ละลายในสารละลายที่เป็นกรด มีค่าเพิ่มสูงขึ้นแบบเป็นเส้นตรง (P<0.05) จากผลการทดลองครั้งนี้สรุปได้ว่าโคนมที่ให้นมระยะต้นที่ได้รับการเสริม MFL ที่ระดับการเสริม 200 มิลลิลิตรต่อตัวต่อวัน ส่งผลต่อการปรับปรุงปริมาณการกินได้และการย่อยได้ของโภชนะ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
นามภักดี ร., พลโยราช ส., ธิโนวงค์ อ., ลาภมี อ., จินดาทะจักร์ ย., วิจิตโรทัย ณ., คงฤทธิ์ จ. และ กล่อมปัญญา อ. (2022) “ผลของการเสริมน้ำหมักจุลินทรีย์ต่อปริมาณการกินได้และการย่อยได้ของโภชนะในโคนมระยะต้นของการให้น้ำนม”, สัตวแพทย์มหานครสาร, 16(2), น. 283–292. available at: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/jmvm/article/view/249514 (สืบค้น: 12 ธันวาคม 2025).
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กฤษฎา บุญนพ. 2551. การศึกษากระบวนการผลิตและการใประโยชน์ของโปรตีนจากมันเส้นหมักยีสต์ ต่อกระบวนการหมัก การสังเคราะห์จุลินทรีย์โปรตีน และความสามารถในการย่อยได้ของโภชนะในสัตว์เคี้ยวเอื้อง. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต มหาวิทยาลัย ขอนแก่น.
ฉลอง วชิราภากร. 2541. จุลินทรีย์ในกระเพาะรูเมน. โภชนศาสตร์ และการใช้อาหารสัตว์เคี้ยวเอื้องเบื้องต้น. ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัย ขอนแก่น.หน้า. 35-47.
พิมพ์ชนา วงศ์พิศาล, พรศิลป์ สีเผือก, ชัยสิทธิ์ ปรีชา และวุฒิชัย สีเผือก. 2559. การคัดเลือกเชื้อราที่ผลิตเอนไซม์เซลลูเลสและไซแลนเนสจากซากใบปาล์มน้ามัน (Elaeis guineensis Jacq.) แก่นเกษตร. 44(1): 948-952.
มนทกาล บัวหลวง. 2561. ผลของการเสริมยีสต์ในอาหารต่อสมรรถภาพการผลิตและพฤติกรรมของแม่โค. วิชาสัมมนา ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานคลินทร์. 1-15.
วาสนา ศิริแสน และกิตติ วิรุณพันธุ์. 2557. กลยุทธ์การปรับปรุงคุณค่าทางโภชนะของเศษเหลือทางการเกษตรและโรงงานอุตสาหกรรม ด้วยจุลินทรีย์โปรไบโอติก เพื่อเป็นอาหารสัตว์. การเกษตรราชภัฏ. 13 : 1-10.
วิโรจน์ ภัทรจินดา. 2560. TMR เพิ่มคุณภาพน้ำนม. ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. ขอนแก่น.
สินีนาฏ พลโยราช. 2551. การเสริมน้ำหมักยีสต์และน้ำมันมะพร้ำวต่อนิเวศวิทยารูเมนของโคเนื้อ. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาสัตวศาสตร์. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
สินีนาฏ พลโยราช และเมธา วรรณพัฒน์. 2558. ศักยภาพในการใช้ยีสต์เป็นแหล่งโปรไบโอติก. แก่นเกษตร. 43: 191-206.
อัญชุลี ชินสุข. 2558. การพัฒนาหมอดินอาสาประจาตาบลสู่ Smart Farmer. ใน เอกสารประกอบการฝึกอบรมหมอดินอาสาประจำตำบล ณ สถานีพัฒนาที่ดินมหาสารคาม จังหวัดมหาสารคาม.
ไอรีน คานงม, จิตติมา กันตนามัลลกุล และ ศศิธร นาคทอง. 2561. ผลของการเสริมผลิตภัณฑ์ยีสต์ต่อผลผลิตน้ำนมและองค์ประกอบของน้ำนมในโคนม. สาขาวิชาเกษตรศาสตร์และสหกณ์. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
AOAC 2000 Official Methods of Analysis. 17th Edition, The Association of Official Analytical Chemists, Gaithersburg, MD, USA. Methods.
Boing, J.T.P. 1983. Enzyme production. In: G. Reed Industrial microbiology. 4th ed., ed. AVI Publ. Co., Inc., Westport, CT. pp. 685-689.
Bruinsma, J. 2003. Livestock Production. In: J. Bruinsma (ed.) World agriculture: towards 2015/2030. An FAO perspective. Earthscan Publications Ltd, London.
Chen, X., W. Li, C. Gao, X. Zhang, B. Weng, and Y. Cai, 2017. Silage preparation and fermentation quality of kudzu, sugarcane top and their mixture treated with lactic acid bacteria, molasses and cellulase. J. Anim. Sci. 88: 1715-21.
Jiang, Y., I. Ogunade, K. Arriola, M. Qi, and D. Vyas, 2017. Effects of the dose and viability of Saccharomyces cerevisiae. 2. Ruminal fermentation, performance of lactating dairy cows, and correlations between ruminal bacteria abundance and performance measures. J. Dairy Sci. 100(10): 8102-8118.
Kwak, W.S., Y.I. Kim, D.Y. Choi, and Y.H. Lee. 2016. Effect of feeding mixed microbial culture fortified with trace minerals on ruminal fermentation, nutrient digestibility, nitrogen and trace mineral balance in Sheep. J. Anim. Sci. Technol. 58:21
NRC, 2001. Nutrient Requirements of Dairy Cattle. 7th Edn., National Academy of Sciences, Washington, DC, USA.
Polyorach, S., M. Wanapat, O. Poungchompu, C. Promkot, P. Gunun, S. Kang, A. Cherdthong, N. Gunun. and C. Mapato. 2017. Effect of Microflora-Treated rice straw on rumen fermentation and digestibility using in vitro gas production technique. Anim. Nutr. Environ. 1-0088: 578-583.
Piamphon, N., C. Wachirapakorn, P. Pornsopin, P. Sotawong, and P. Gunun, 2014. Feed intake, digestibility and blood parameters as influenced by Aspergillus niger or Saccharomyces cerevisiae fermented Napier grass (Pennisetum purpureum) mixed with fresh cassva root in beef cattle.” Khon Kaen Agr. J. 42: 54-60.
Ryu, D.Y., and M. Mandels. 1980. Cellulases: biosynthesis and applications. Enzyme and Microbial Technology. 2: 91-102.
SAS Institute Inc. 1985. Users Guide: Basics. SAS Institute; Cary, North Carolina, USA.
Steel, R.G.D. and J.H. Torrie. 1980. Principles and Procedures of Statistics. A biometrical approach. 2nd edition. McGraw-Hill, New York, USA, pp. 20-90.
Van Keulen, J., and B.A. Young. 1977. Evaluation of acid insoluble ash as a neutral marker in ruminant digestibility studies. J. Anim. Sci. 44: 282-287.
Van Soest, P.J., J.B. Robertson, and B.A. Lewis, 1991. Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. J. Dairy Sci. 74: 3583–3597.
Xu, H., W. Huang, Q. Hou, L. Kwok, A. Sun, and H. Ma. 2017. The effects of probiotics administration on the milk production, milk components and fecal bacteria microbiota of dairy cows. Sci. Bull. 62: 767–774.
Zhao, J., D. Zhihao, L. Junfeng, C. Lei, B. Yunfeng, J. Yushan, and S. Tao. 2019. Effects of lactic acid bacteria and molasses on fermentation dynamics, structural and nonstructural carbohydrate composition and in vitro ruminal fermentation of rice straw silage. Asian Australas. J. Anim. Sci. 32:783-791.