พฤติกรรมการใช้สารเคมีของเกษตรกรกับการพัฒนาแนวทางลดการใช้สารเคมีในการผลิตทุเรียนเพื่อการส่งออกตำบลกะหรอ อำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

ปัจจุบันเกษตรกรมีการใช้สารเคมีทางการเกษตรจำนวนมาก จึงมีโอกาสสัมผัสและได้รับอันตรายจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืชการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาแนวทางลดการใช้สารเคมีของเกษตรกรด้วยกระบวนการวิจัยแบบมีส่วนร่วม โดยใช้มาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีของเกษตรกร ใช้แบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือในเก็บรวบรวมข้อมูลจากเกษตรกรในอำเภอนบพิตำจำนวน 32 คน ผลการศึกษาพบว่าเกษตรกรส่วนใหญ่ได้ปฏิบัติตนทุกครั้ง ก่อนการฉีดพ่นสารเคมี ขณะฉีดพ่นสารเคมี และหลังการฉีดพ่นสารเคมี และคัดเลือกเกษตรกรแบบเฉพาะเจาะจงเพื่อสร้างแปลงตัวอย่างตามมาตรฐานคุณภาพทุเรียนเพื่อการส่งออก โดยแบ่งพื้นที่เก็บตัวอย่าง 2 โซน คือจุดเก็บตัวอย่างพื้นที่ปลูกทุเรียนซึ่งไม่ใช่สารเคมีและจุดเก็บตัวอย่างพื้นที่ปลูกทุเรียนซึ่งมีการใช้สารเคมี ผลการศึกษาปริมาณธาตุอาหารพืชในพื้นที่เก็บตัวอย่าง 2 โซน มีอินทรียวัตถุอยุ่ในระดับปานกลาง ธาตุอาหารหลักและธาตุอาหารรองอยู่ในระดับต่ำ สำหรับฟอสฟอรัสและซัลเฟอร์มีค่าต่ำสุดและสูงสุดห่างกันมากเนื่องจากพื้นที่ปลูกไม่เสมอทำให้การกระจายของปุ๋ยไม่ทั่วถึง สำหรับปริมาณสารเคมีตกค้างในดิน น้ำ และทุเรียนทั้ง 4 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มออร์กาโนฟอสเฟต กลุ่มคาร์บาเมต กลุ่มออร์กาโนคลอรีน และกลุ่มไพรีทรอยด์ ด้วยเทคนิค GC-MS/MS ผลการศึกษาพบว่าไม่พบการตกค้างของสารเคมีกำจัดแมลงทั้ง 4 กลุ่ม แสดงให้เห็นว่าเกษตรกรมีความรู้ในการใช้สารเคมี ดังนั้นการทำสวนทุเรียนตามมาตรการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีของเกษตรกรเป็นการสร้างความยั่งยืนทั้งเกษตรกร ผู้บริโภค สิ่งแวดล้อมและการส่งออกไปยังต่างประเทศ