ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการได้รับวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ในบุคลากรโรงพยาบาลศรีสะเกษ Factors Affecting the Uptake of Influenza Vaccine Among the Health Care Workers and Personal Staffs of Sisaket Hospital

Abstract

   บทคัดย่อ

              การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยด้านประชากรศาสตร์และการรับรู้ตามกรอบ Health Belief Model (HBM) ที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ของบุคลากรโรงพยาบาล เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง ที่ดำเนินการกับบุคลากรโรงพยาบาลศรีสะเกษ จำนวน 2,428 คน โดยคำนวณขนาดตัวอย่างตามสูตรของ Daniel (1999) ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% (Z = 1.96) ได้จำนวน 365 คน เก็บข้อมูลโดยแบบสอบถามวัดการรับรู้ตามกรอบ HBM การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ t-test, chi-square และ Binary Logistic Regression

              ผลการศึกษา พบว่า ตัวแปร HBM ที่เพิ่มโอกาสรับวัคซีน ได้แก่ การรับรู้ประโยชน์ (t = −4.639, p < 0.001), การรับรู้สิ่งกระตุ้น (t = −2.387, p = 0.018) และการรับรู้ความสามารถตนเอง (t = −8.176, p < 0.001) ตัวแปรที่ลดโอกาสรับวัคซีน ได้แก่ การรับรู้อุปสรรค (t = 7.682, p < 0.001) และการรับรู้ความไวต่อโรคมีความสัมพันธ์ในทิศทางตรงข้ามกับการรับวัคซีน (t = 2.425, p = 0.016) การรับรู้ความรุนแรงของโรคไม่แตกต่างระหว่างสองกลุ่มอย่างมีนัยสำคัญ (p = 0.392)

              การวิเคราะห์ Logistic Regression พบว่าตัวแปรที่พยากรณ์พฤติกรรมการรับวัคซีนได้อย่าง      มีนัยสำคัญ ได้แก่ Self-efficacy (AOR = 1.599, 95% CI = 1.389–1.841, p < 0.001), Susceptibility (AOR = 0.829, 95% CI = 0.740–0.928, p = 0.001), Barriers (AOR = 0.816, 95% CI = 0.750–0.887, p < 0.001) และ เพศหญิง (AOR = 4.685, 95% CI = 1.734–12.656, p = 0.002)

              สรุปพฤติกรรมการรับวัคซีนของบุคลากรโรงพยาบาลขึ้นกับ Self-efficacy, การรับรู้อุปสรรค, การรับรู้ความไวต่อโรค และเพศ ดังนั้น การทำมาตรการส่งเสริมควรมุ่งเพิ่มความมั่นใจ ลดอุปสรรค และใช้แรงกระตุ้นที่เหมาะสม

คำสำคัญ : วัคซีนไข้หวัดใหญ่, Health Belief Model, บุคลากรโรงพยาบาล

Abstract

              Title: Demographic and Health Belief Factors Associated with Influenza Vaccination among Healthcare Personnel

               Objective: This study aimed to examine demographic characteristics and Health Belief Model (HBM) constructs associated with influenza vaccination behavior among healthcare personnel.

               Methods: A cross-sectional descriptive study was conducted among 2,428 healthcare personnel at Sisaket Hospital. The required sample size of 365 was calculated using Daniel’s formula (1999) at a 95% confidence level (Z = 1.96). Data were collected via a structured questionnaire assessing HBM constructs. Statistical analyses included t-test, chi-square, and binary logistic regression to identify significant associations and predictors of vaccination behavior.

               Results: HBM constructs that increased the likelihood of vaccination included perceived benefits (t = −4.639, p < 0.001), cues to action (t = −2.387, p = 0.018), and self-efficacy (t = −8.176, p < 0.001). Perceived barriers (t = 7.682, p < 0.001) decreased the likelihood of vaccination. Perceived susceptibility was inversely associated with vaccination (t = 2.425, p = 0.016), whereas perceived severity showed no significant difference between vaccinated and unvaccinated groups (p = 0.392).

                   Binary logistic regression identified four significant predictors: self-efficacy (AOR = 1.599, 95% CI = 1.389–1.841, p < 0.001), perceived susceptibility (AOR = 0.829, 95% CI = 0.740–0.928, p = 0.001), perceived barriers (AOR = 0.816, 95% CI = 0.750–0.887, p < 0.001), and female sex (AOR = 4.685, 95% CI = 1.734–12.656, p = 0.002).

                   Conclusion: Influenza vaccination behavior among healthcare personnel is influenced by self-efficacy, perceived barriers, perceived susceptibility, and sex. Strategies to enhance vaccination uptake should focus on strengthening self-efficacy, minimizing barriers, and providing appropriate behavioral cues.

Keywords : Influenza vaccine, Health Belief Model, Healthcare personnel