การระบาดของโรคอาหารเป็นพิษฮีสตามีนจากการกินปลาทูน่า ในกลุ่มผู้ต้องขังที่ได้ยา Isoniazid รักษาวัณโรค ในเรือนจำจังหวัด จังหวัดสงขลา ประเทศไทย
คำสำคัญ:
พิษฮีสตามีน, ปลาทูน่า, ยาวัณโรคบทคัดย่อ
เมื่อ 3 ธันวาคม 2563 เกิดการระบาดของพิษฮีสตามีนในเรือนจำจังหวัด จังหวัดสงขลา ผู้ต้องขัง 19 ราย มีผื่นหลังกินแกงส้มปลาทูน่ามะละกอจากร้านอาหารในตัวเมือง ทีมสอบสวนโรคเข้าสำรวจหาสาเหตุการระบาดของพิษฮีสตามีนโดยวิธีกรณีศึกษาการควบคุมโรคทางระบาดวิทยา พบผู้ต้องขัง 19 คน มีอาการเป็นพิษฮิสตามีน และ 33 คนในกลุ่มควบคุมไม่มีอาการ ทั้งสองกลุ่มมาจากเรือนจำเดียวกันเป็นวัณโรคปอดและได้ยา Isoniazid (INH) มีการส่งวัดระดับฮีสตามีนในแกงส้มปลาทูน่ามะละกอ วิเคราะห์ลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วย 19 ราย เปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมที่ได้กินแกงส้มแต่ไม่มีอาการแพ้ พบว่า 19 (36.5%) ของผู้ต้องขัง 52 คน ที่ได้ยา INH และกินแกงส้มปลาทูน่ามะละกอ มีผื่นที่ผิวหนัง 100% อาการคัน 100% เวียนศีรษะ 94.7% ปวดศีรษะ 78.9% คลื่นไส้ 47.4% อาเจียน 5.3% ท้องเสีย 10.5% และแน่นหน้าอก 42.1% เริ่มเกิดอาการภายใน 40 นาที อาการดีขึ้นทันทีด้วยยาต้านฮิสตามีน ระดับฮีสตามีนที่วัดได้จากแกงส้มปลาทูน่าคือ 10 มก./กก. ซึ่งเป็นระดับที่ต่ำกว่าระดับอันตรายในอาหารคือ 50 มก./กก. เนื่องจากผู้ต้องขังได้รับ INH ซึ่งยับยั้งทั้ง monoamine oxidase และ diamine oxidase ลดการทำงานของ histaminase ทำให้เกิดอาการเป็นพิษของฮีสตามีนได้ง่าย การระบาดของพิษ ฮีสตามีนนี้เป็นผลมาจากปฏิสัมพันธ์ระหว่าง INH และปลาที่ มีพิษของฮีสตามีน โดย INH ทำให้พิษของฮีสตามีนเพิ่มขึ้น ดังนั้นผู้ป่วยวัณโรคที่ได้รับ INH ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีฮิสตามีน เพื่อป้องกันการเกิดอาการแพ้พิษฮีสตามีน
เอกสารอ้างอิง
Biji, K.B., Ravishankar, C.N., Venkateswarlu, R., Mohan, C.O., & Gopal, T.K. (2016). Biogenic amines in seafood: A review. Journal of Food Science and Technology, 53(5), 2210-2218.
Colombo, F.M., Cattaneo, P., Confalonieri, E., & Bernardi, C. (2018). Histamine food poisonings: A systematic review and meta-analysis. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 58(7), 1131-1151.
Demoncheaux, J.-P., Michel, R., Mazenot, C., Duflos, G., Iacini, C., Delaval, F., … Renard, J.-C. (2012). A large outbreak of scombroid fish poisoning associated with eating yellowfin tuna (Thunnus albacares) at a military mass catering in Dakar, Senegal. Epidemiology & Infection, 140(6), 1008-1012.
Food and Agriculture Organization of the United Nations (Ed.). (2013). Joint FAO meeting report expert meeting on the public health risks of histamine and other biogenic amines from fish and fishery products. Food and Agriculture Association of the United Nations.
Gagic, M., Jamroz, E., Krizkova, S., Milosavljevic, V., Kopel, P., & Adam, V. (2019). Current Trends in Detection of Histamine in Food and Beverages. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 67(3), 773-783.
Hungerford, J.M. (2010). Scombroid poisoning: A review. Toxicon, 56(2), 231–243.
Joe Whitworth (2019). Histamine outbreaks could increase in Europe. Food Safety News. Retrieved June 12, 2021 from https://www.foodsafetynews.com/2019/06/histamine-outbreaks-could-increase-in-europe/
Kaneko, T., & Ishigatsubo, Y. (2005). Isoniazid and Food Interactions: -Fish, Cheese, and Wine. Internal Medicine, 44(11), 1120–1121.
Kang, C.R., Kim, Y.Y., Lee, J.I., Joo, H.D., Jung, S.W., & Cho, S.-I. (2018). An Outbreak of Scombroid Fish Poisoning Associated with Consumption of Yellowtail Fish in Seoul, Korea. Journal of Korean Medical Science, 33(38).
Miki, M., Ishikawa, T., & Okayama, H. (2005). An Outbreak of Histamine Poisoning after Ingestion of the Ground Saury Paste in Eight Patients Taking Isoniazid in Tuberculous Ward. Internal Medicine, 44(11), 1133-1136.
Morinaga, S., Kawasaki, A., Hirata, H., Suzuki, S., & Mizushima, Y. (1997). Histamine Poisoning after Ingestion of Spoiled Raw Tuna in a Patient Taking Isoniazid. Internal Medicine, 36(3), 198-200.
Scomberesocidae—An overview | ScienceDirect Topics. (n.d.). Retrieved January 23, 2021, from https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/scomberesocidae
Velut, G., Delon, F., Mérigaud, J.P., Tong, C., Duflos, G., & Boissan, F.V. (2019). Histamine food poisoning: A sudden, large outbreak linked to fresh yellowfin tuna from Reunion Island, France, April 2017. Eurosurveillance, 24(22).
Visciano, P., Schirone, M., Tofalo, R., & Suzzi, G. (2012). Biogenic Amines in Raw and Processed Seafood. Frontiers in Microbiology, 3.
Visciano, P., Schirone, M., Tofalo, R., & Suzzi, G. (2014a). Histamine poisoning and control measures in fish and fishery products. Frontiers in Microbiology, 5.
Visciano, P., Schirone, M., Tofalo, R., & Suzzi, G. (2014b). Histamine poisoning and control measures in fish and fishery products. Frontiers in Microbiology, 5.
