ปัจจัยทำนายการจัดการตนเองในผู้สูงอายุไทยมุสลิมโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในชุมชน
คำสำคัญ:
ปัจจัยทำนาย, การจัดการตนเอง, ผู้สูงอายุไทยมุสลิม, โรคเบาหวานชนิดที่ 2บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงทำนายเพื่อศึกษาการจัดการตนเองและปัจจัยทำนายการจัดการตนเองในผู้สูงอายุไทยมุสลิมโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในชุมชน โดยการสุ่มอย่างง่ายแบบไม่แทนที่ในกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุไทยมุสลิมโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ตามเกณฑ์คัดเข้า จำนวน 120 ราย ระหว่างเดือนธันวาคม 2564 ถึงเดือนมีนาคม 2565 เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยวิธีการสัมภาษณ์ ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์ข้อมูลทั่วไปและความเจ็บป่วย การจัดการตนเอง ความรอบรู้ด้านสุขภาพ การรับรู้สมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคม และหาค่าความเที่ยงของแบบสัมภาษณ์ โดยค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาค ได้เท่ากับ 0.81, 0.82, 0.88 และ 0.85 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและสถิติการถดถอยพหุคูณ
ผลการวิจัยพบว่า
1. การจัดการตนเองโดยรวมอยู่ในระดับสูง (Mean = 66.63, S.D. = 4.36) และการจัดการตนเองด้านอารมณ์อยู่ในระดับสูง ส่วนการจัดการตนเองด้านการรักษาและบทบาทและการจัดการตนเองด้านการประสานความร่วมมือและการมาตรวจตามนัดอยู่ในระดับปานกลาง
2. การสนับสนุนทางสังคมและความรอบรู้ด้านสุขภาพสามารถทำนายการจัดการตนเอง ร้อยละ 11.70 (R2 = 0.117, F = 7.071, p < .01) โดยการสนับสนุนทางสังคมสามารถทำนายการจัดการตนเองในผู้สูงอายุไทยมุสลิมโรคเบาหวานชนิดที่ 2 สูงสุด B = -0.264 และ B = 0.231 ตามลำดับ ส่วนการรับรู้สมรรถนะแห่งตนไม่สามารถทำนายการจัดการตนเอง
พยาบาลและบุคลากรทางสุขภาพสามารถนำไปพัฒนาโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองในผู้สูงอายุไทยมุสลิมโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มุ่งการสนับสนุนทางสังคมและการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุไทยมุสลิมให้มีการจัดการตนเองที่มีประสิทธิภาพต่อไป
เอกสารอ้างอิง
Angboonta, P., Pothiban, L., & Kosachunhanun, N. (2012). Effects of a self- management supporting program on self-management behaviors and hemoglobin A1C Level among elders with diabetes type 2. Nursing Journal, 39(3), 93-104.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Macmillan.
Bennich, B.B., Roder, M.E., Overgaard, D., Egerod, I., Munch, L., Knop, F.K., … Konradsen, H. (2017). Supportive and non-supportive interactions in families with a type 2 diabetes patient: an integrative review. Diabetology & Metabolic Syndrome, 9(1), 1-9.
Boonprasit, S., Somanusorn, S., & Sumnger, C. (2016). Actors related to self-management for controlling plasma glucose in uncontrolled diabetes elderly. Journal of Boromarajonani College of Nursing, Bangkok, 32(1), 44-56.
Burns, N., & Grove, S.K. (2009). The practice of nursing research conduct, critique, & utilization (5th ed.). Philadelphia: Elsevier.
Chananin, Y., Jullamate, P., & Piphatvanitcha, N. (2020). Active ageing among community dwelling older adults in Ubon Ratchathani province. Nursing Journal of the Ministry of Public Health, 30(2), 83-91.
Daemayu, A., Panuthai, S., & Juntasopeepum, P. (2020). Correlation between health literacy and self-management among older Thai Muslims with hypertension. Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council, 35(3), 87-107.
Diabetes Association of Thailand. (2017). Clinical practice guideline for diabetes 2017. Retrieved from https://www.dmthai.org/attachments/article/443/guideline-diabetes-care-2017.pdf.
Galicia-Garcia, U., Benito-Vicente, A., Jebari, S., Larrea-Sebal, A., Siddiqi, H., Uribe, K. B., … Martin, C. (2020). Pathophysiology of type 2 diabetes mellitus. International Journal of Molecular Sciences, 21(17), 62-75.
House, J.S. (1981). Work stress and social support. Reading, Mass: Addison-Wesley.
International Diabetes Federation. (2019). IDF diabetes atlas (9th ed.). Retrieved from https:// www.diabetesatlas.org/upload/resources/material/20200302_133351_IDFATLAS9e-final-web.pdf
Jandeekaewsakul, P., Watthayu, N., & Suwannaroop, N. (2018). Factors predicting self- management behavior among patients with uncontrolled essential hypertension. Nursing Science Journal of Thailand, 36(1), 31-43.
Japakeeya, I. (2012). Patient's guide and management according to Islamic principles. Retrieved from: https://islamhouse.com/th/books/396403/.
Krutmuang, W., Panuthai, S., & Lasuka, D. (2005). Factor predicting health promoting behaviors among the elderly with hypertension. Retrieved from http://cmuir.cmu.ac.th/bitstream /6653943832/30325/2/nuger0947wk_abs.pdf.
Lillahkul, N., & Supanaku, P. (2018). Way of life of Muslim people in Thailand’s Southern Provinces, and health promoting lifestyle. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 5(2), 302-312.
Lorig, K.R., & Holman, H.R. (2003). Self-management education: history, definition, outcomes, and mechanisms. Annals of Behavioral Medicine, 26(1), 1-7.
Noppakraw, J., Chintanawat, R., & Khampolsiri, T. (2018). Health literacy and self- management in older persons with type 2 diabetes mellitus. Retrieved from: http://search.lib.cmu.ac.th /search/d/index.php.
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 259-267.
Osborne, J.W. (2000). Prediction in multiple regression. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 7(1), 2-8.
Prajuab, A., Chintanawat, R., & Sucamvang, K. (2021). Factor predicting self-management among older persons with benign prostatic hyperplasia. Nursing Journal, 48(2), 146-157.
Phaitrakoon, J., & Chulakarn, N. (2016). Cultural understanding of health in Thai elderly Muslims. Princess of Naradhiwas University, 8(2), 142-152.
Phinyo, P., Phinyo, K., Mahem, K., Supapinij, C., & Paungtai, P. (2021). Development of Self- management Guidelines for Patients with Type 2 Diabetes in the Semi-urban, Semi-rural Community. Songklanagarind Journal of Nursing, 41(2), 100-114.
Plianbumrong, D. (2016). Health perceptions and health behaviors of pre-hypertension client. Journal of Nursing and Health Care, 34(1), 83-92.
Puti, S. (2018). Relationship between health beliefs and accessibility to health services for non- communicable diseases among the five southern border provinces, Thailand. Songklanagarind Journal of Nursing, 38(4), 114-127.
Raiyai, W. (2018). Self- management of thai muslim elderly with hypertension Panamanians Nuea Khlongsub district Nuea Khlong district Krabi province. Retrieved from: https:// www.western.ac.th/media/attachments/2019/01/11/4.-.-.pdf.
Samae, P., Komjakraphan, P., & Piriyakunthorn, S. (2016). Development of an oral medication self -management handbook for Elderly Muslim Patients with diabetes. Songklanagarind Journal of Nursing, 36(2), 171-180.
Sirikutjatuporn, K., Wirojratana, V., & Jitramontree, N. (2017). Factors predicting self – management behavior of elderly type 2 diabetes patients. Thai Journal of Nursing Council, 32(1), 81-93.
Song, K., Panuthai, S., & Nanasilp, P. (2018). Health literacy and Health promoting behaviors among Muslim older persons [Dissertation]. Chiangmai: Chiangmai University. (in Thai).
Sroisong, S., Rueankon, A., Apichantramethakul, K., Nunta, N., & Sukkaseam, J. (2017). Perceived self-care behavior among patients with type 2 diabetes mellitus with poor glycemic control. Journal of Phrapokklao Nursing College, 28(2), 93-103.
Sujamnong, S., Therawiwat. M., & Imamee, N., (2013). Factors related to self-management of hypertension patients, Taladkwan district health promoting hospital, Nonthaburi province. Journal of Health and Nursing Research, 29(2), 21-30.
Swannakit, S., Wanchai, A., Sangkhamkul, C., & Poonsub, A. (2020). Self-management behaviors of persons with Type 2 diabetes living in Urban Area. Boromarajonani College of Nursing, Uttaradit Journal, 13(1), 225-237.
Tongdee J, Rongmuang D, & Nakchatree C. (2013). Health Status and Quality of Life among the Elderly in the Southern Border Provinces of Thailand. Nursing Journal of the Ministry of Public Health, 22(3), 88-99.
Totong, K., Wongsangiem, N.T., & Wongsangiem, M. (2018). Problems and needs of Thai Muslim for health service based on Islamic ways. The Public Health Journal of Burapha University, 13(2), 102-116.
Wandao, Y., Chinnawong, T., Chalothorn, U., & Tipwong, A. (2018). The Experience of Self- Management in Patients with Uncontrolled Type 2 Diabetes, Sadao Hospital, Sadao, Songkhla. Songklanagarind Journal of Nursing, 38(3), 54-64.
Wangi, N., Boonyasopun, U., & Srikeaw, M. (2015). Effect of behavioral modification program on medical adherence and blood pressure for Muslim elderly with uncontrolled hypertension [Dissertation]. Songkla: Songkla University. (in Thai).
ไฟล์ประกอบ
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
