ความรอบรู้ทางสุขภาพ และปัจจัยทำนายการควบคุมน้ำตาลของหญิงตั้งครรภ์ ที่มีภาวะเบาหวานร่วมกับตั้งครรภ์
บุญสืบ โสโสม
คำสำคัญ:
เบาหวานในระยะตั้งครรภ์, ความรอบรู้ทางสุขภาพ, การควบคุมน้ำตาลบทคัดย่อ
การศึกษาเชิงพรรณนาภาคตัดขวางมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ทางสุขภาพ และปัจจัยทำนายการควบคุมน้ำตาลของหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเบาหวานร่วมกับตั้งครรภ์ กลุ่มตัวอย่างคือ หญิงตั้งครรภ์จำนวน 171 คน มาตรวจตามนัดที่คลินิกฝากครรภ์ เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ส่วนที่ 1 ข้อมูลทั่วไป ข้อมูลทางสูติกรรม และผลการตรวจน้ำตาล ส่วนที่ 2 คือ แบบวัดความรอบรู้ทางสุขภาพ ประกอบด้วย แบบวัดความรู้ที่เกี่ยวกับตัวเลข และแบบสอบถามความรอบรู้ทางสุขภาพตามแนวคิดของ Nutbeam ค่าดัชนีความตรงตามเนื้อหา เท่ากับ .92 และ .98 และความเชื่อมั่นของเครื่องมือค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค เท่ากับ .70 และ .93 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยโลจีสติก ผลการศึกษาพบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ที่เกี่ยวกับตัวเลข อยู่ในระดับมาก (M = 6.80, S.D. = 2.19) คะแนนความรอบรู้ทางสุขภาพอยู่ในระดับมาก
(M = 3.85, .S.D = .46) ด้านการสื่อสารเพื่อเพิ่มความเชี่ยวชาญทางสุขภาพมีคะแนนสูงสุด (M = 4.07, S.D. = .36) ความรอบรู้ทางสุขภาพด้านการเข้าถึงข้อมูลสุภาพและบริการสุขภาพ สามารถทำนายการควบคุมระดับน้ำตาลของหญิงที่มีภาวะเบาหวานร่วมกับตั้งครรภ์ได้ (odds ratio = 2.41, p =.04) ข้อเสนอแนะการวิจัยคือ ทีมสหวิชาชีพทางสุขภาพควรส่งเสริมความรอบรู้สุขภาพด้านการเข้าถึงข้อมูลสุขภาพและบริการสุขภาพอย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
Berkman, N.D., Sheridan, S.L., Donahue, K.E., Halpern, D.J., & Crotty, K. (2011). Low health literacy and health outcomes: An updated systematic review. Annals of Internal Medicine, 155(2), 97 - 107. DOI:10.7326/0003-4819-155-2-201107190-00005.
Best, J.W. (1977). Research in education. (2nd ed.). New Jersey: Prentice–Hall.
Bootsri, W., & Sirisophon, A. (2020). Predicting Factors of Promoting Behaviors among Pregnant Women Receiving Antenatal Care Services at Community Hospital, Nakhonsawan Province. Journal of Allied Health Sciences Suan Sunandha Rajabhat University, 5(1), 60 - 70.
Diabetic Association of Thailand, The Endocrine Society of Thailand, Institute of Medical Research and Technology Assessment, Department of Medical Service, National Health Security Office. (2017). Clinical Practice Guideline for Diabetes, Prathum Thani: Royen Media Company Limited. (in Thai)
Forghani, T., Ahmadian, M., Rezaeisharif, F., & Ahadi, M. (2021). Survey of health literacy during pregnancy and its relationship with prenatal care. Journal of Health Literacy, 6(1), 20 - 30.
Gharachourlo, M., Mahmoodi, Z., Akbari Kamrani, M., Tehranizadeh, M., & Kabir, K. (2018). The effect of a health literacy approach to counselling on the lifestyle of women with gestational diabetes: A clinical trial. F1000Research, 7, 282. DOI:10.12688/f1000research.13838.1.
Jangsavang, S., Siriarunrat, S., & Tachasuksri,T. (2020). Factors predicting blood glucose control behavior among pregnant women with gestational diabetes mellitus. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 28(3), 79 - 89.
Jovanovic-Peterson, L., & Peterson, C.M. (1996). Review of gestational diabetes mellitus and low-calorie diet and physical exercise as therapy. Diabetes/metabolism reviews, 12(4), 287 - 308. DOI:10.1002/(SICI)1099-0895(199612)12:4<287::AID-DMR170>3.0.CO;2-E
Kharrazi, S.S., Peyman, N., & Esmaily, H. (2018). Correlation between maternal health literacy and dietary self-efficacy in pregnant mothers. Health Education and Health Promotion, 6(1), 9 - 16.
Lee, K.W., Ching, S.M., Ramachandran, V., Yee, A., Hoo, F.K., Chia, Y.C., … Veettil, S.K. (2018). Prevalence and risk factors of gestational diabetes mellitus in Asia: a systematic review and meta-analysis. BMC Pregnancy Childbirth, 18, 494 DOI:10.1186/s12884-018-2131-4
Long, J.S. (1997). Regression Models for categorical and limited dependent variables. Thousand Oaks, CA: Sage Publications
Lupattelli, A., Picinardi, M., Einarson, A. & Nordeng, H. (2014). Health Literacy and Its Association with Perception of Teratogenic RIsks and Health Behavior During Pregnancy. Patient Education and Counseling, 96(2), 171 - 178.
McKenzie-Sampson, S., Paradis, G., Healy-Profitós, J., St-Pierre, F., & Auger, N. (2018). Gestational diabetes and risk of cardiovascular disease up to 25 years after pregnancy: A retrospective cohort study. Acta Diabetologica, 55(4), 315 - 322. DOI:10.1007/s00592-017-1099-2.
Mohamady, S.H., Abd Elmoneim, S.O., & Abdelhakam, E.M. (2022). Effect of counseling program based on health literacy model regarding gestational diabetes on maternal and fetal outcomes. Tanta Science Nursing Journal, 26(3), 181 - 203.
Mojoyinola, J.K. (2011). Influence of Maternal Health Literacy on Healthy Pregnancy and Pregnancy Outcomes of Women Attending Public Hospitals in Ibadan, Oyo State, Nigeria. An International Multi-Disciplinary Journal Ethiopia, 5(3), 28 - 39.
Muche, A.A., Olayemi, O.O., & Gete, Y.K. (2020). Effects of gestational diabetes mellitus on risk of adverse maternal outcomes: A prospective cohort study in Northwest Ethiopia. BMC regnancy and Childbirth, 20(1), 73. DOI:10.1186/s12884-020-2759-8.
Nawabi, F., Alayli, A., Krebs, F., Lorenz, L., Shukri, A., Bau, A. M., & Stock, S. (2021). (a). Health literacy among pregnant women in a lifestyle intervention trial: Protocol for an explorative study on the role of health literacy in the perinatal health service setting. BMJ Open, 11(7), e047377.
Nawabi, F., Krebs, F., Vennedey, V., Shukri, A., Lorenz, L., & Stock, S. (2021). (b). Health literacy in pregnant women: A systematic review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(7), 3847.
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 259 - 267. DOI:10.1093/heapro/15.3.259.
Panmuang, S., & Amatayabundit, N. (2022). Effective factors associated with blood sugar among gestational diabetes mellitus at Mahasarakham hospital. Journal of MCU Nakhondhat, 9(4), 278 - 291.
Parnell, A. S., Correa, A., & Reece, E. A. (2017). Pre-pregnancy obesity as a modifier of gestational diabetes and birth defects associations: A systematic review. Maternal and Child Health Journal, 21(5), 1105 - 1120. DOI:10.1007/s10995-016-2209-4.
Pirdehghan, A., Eslahchi, M., Esna-Ashari, F., & Borzouei, S. (2020). Health literacy and diabetes control in pregnant women. Journal of Family Medicine and Primary Care, 9(2), 1048 - 1052. DOI:10.4103/jfmpc. jfmpc891_19.
Pornkuna, W., Wenuka, & Anusornteerakul, S. (2017). The effects of program on knowledge, blood sugar level control and re-admission of women with insulin-dependent gestational diabetes mellitus. Srinagarind Medical Journal, 32(2), 135 - 142.
Ratarasarn, C. (2017). Current situation and cooperation to reform diabetes care in Thailand. Retrieved January 31, 2020 from https://www.novonordiskcontent/dam/Denmark/HQ/ sustainablebusiness/performance-on-tbl/more-about-how-we-work/Creating%20shared%20 valuePDF/Thailand%20Blueprint %20for%20Change_2017TH.pdf.
Rattanawarang, W., & Chantha, W. (2018). Health literacy of self-care behaviors for blood glucose control in patients with type 2 diabetes, Chainat province. The Journal of Baromarajonani College of Nusing Nakhonratchasima, 24(2), 34 - 51.
Rawal, S., Olsen, S.F., Grunnet, L.G., Ma, R.C., Hinkle, S.N., Granström, C., … Zhang, C. (2018). Gestational diabetes mellitus and renal function:a prospective study with 9- to 16-year follow-up after pregnancy. Diabetes Care, 41, 1378 - 1384. DOI: 10.2337/dc17-2629.
Singwongsa, A., & Boriboonhirunsarn, D. (2016). Incidence and associated factors of gestational diabetes mellitus diagnosed during 24-28 weeks of gestation. Thai Journal of Obstetrics and Gynaecology, 24, 184 - 192.
Sosome, B., Wimonmala, K., Suwannaka, Y., & Howharn, C. (2021). Promoting Health Literacy: The Essential Care for Pregnant Women with Gestational Diabetes Mellitus in COVID-19 Era. Royal Thai Navy Medical Journal, 48(1), 224 - 240.
Stevens, J. (1996). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Tachasuksri, T., Siriarunrat, S., Suppasri, P., Suppaseemanont, W., Boonnate, N., & Kwannate, C. (2017). Causal model for quality of life among pregnant women. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 4(1), 28 - 46.
Taherdoost, H. (2017). Determining sample size; how to calculate survey sample size. Leadership & Organizational Behavior eJournal. Retrieved January 20, 2020 from SSRN: https://ssrn .com/abstract=2984854.
Tharavanij, T. (2021). Women with diabetic. Retrieved January 20, 2020 from https://www.thaihealth.or.th.
Uthaithum, N., Gettong1, N., & Somjai C. (2021). Factors predicting health literacy of pregnant women. Journal of Prachomklao College of Nursing, Phetchaburi Province, 4(2), 53 - 56.
Waraphok, S., Ratinthorn, A., & Limruangrong, P. (2020). Factors Influencing Maternal Health Literacy in Pregnant Women. Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council, 35(1), 86 - 98.
Werner, E. F., Romano, M. E., Rouse, D. J., Sandoval, G., Gyamfi-Bannerman, G., Blackwell, S., … Sorokin, Y. (2019). Association of gestational diabetes mellitus with neonatal respiratory morbidity. Obstetrics & Gynecology, 133(2), 349 - 353. doi:10.1097/AOG.0000000000003053.
Xu, H.B., Li, M.H., Tang, X.F., & Lu, J. (2022). The relationship between poor glycaemic control at different time points of gestational diabetes mellitus and pregnancy outcomes. Journal of Obstetrics and Gynaecology, 42(7), 2979 - 2986. DOI:10.1080/01443615.2022.2124852
Yee, L.M., Silver, R., Haas, D.M., Parry, S., Mercer, B.M., Wing, D.A., ... Grobman, W.A. (2021). Association of health literacy among nulliparous individuals and maternal and neonatal outcomes. JAMA Network Open, 4(9), e2122576.
Zhang, Z. (2016). Model building strategy for logistic regression: purposeful selection. Annals of Translational Medicine. 4(6), 111. DOI:10.21037/atm.2016.02.15
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
