ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยลมชัก : การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ

Abstract

ความร่วมมือในการใช้ยาเป็นปัญหาที่สำคัญของผู้ป่วยโรคลมชัก จากสถิติพบอัตราการเกิดความร่วมมือในการใช้ยาที่ไม่ดีในผู้ป่วยโรคลมชักได้มากกว่าร้อยละ 60 ทั้งนี้เกิดมาจากปัจจัยหลายประการร่วมกันไม่ว่าจะเป็นจากตัวผู้ป่วยเอง 
สาเหตุจากโรคลมชัก หรือสาเหตุจากยากันชัก ซึ่งเมื่อผู้ป่วยเกิดความร่วมมือในการใช้ยาที่ไม่ดีจะทำให้มีอาการชักซ้ำหรือมีความเสี่ยงของการชักที่ถี่ขึ้น การดื้อยา เสียค่าใช้จ่ายมากขึ้น และส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยร่วมด้วย โดยความ
ร่วมมือในการใช้ยาที่ไม่ดีนั้นหมายรวมถึงการใช้ยามากหรือน้อยกว่าที่กำหนด ใช้ยาในเวลาที่ไม่เหมาะสม ใช้ยาผิดวิถีทาง ใช้ยาผิดวัตถุประสงค์ ใช้ยาเสื่อมคุณภาพหรือหมดอายุ และการใช้ยาอื่นนอกเหนือจากที่แพทย์สั่ง การศึกษานี้เป็นการ
ทบทวนงานวิจัยอย่างเป็นระบบ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเกี่ยวกับความร่วมมือในการใช้ยา และปัจจัยที่สัมพันธ์กับความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยโรคลมชัก โดยการสังเคราะห์งานวิจัยด้วยวิธีการทบทวนวรรณกรรมแบบบูรณาการ กลุ่มตัวอย่าง
คืองานวิจัยที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ในสื่ออิเลกทรอนิกส์ ห้องสมุด และฐานข้อมูลต่างๆ ที่ศึกษาเกี่ยวกับความร่วมมือในการใช้ยาของ      ผู้ป่วยโรคลมชักทั้งในประเทศและต่างประเทศ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1991-2012 จำนวน 9 เรื่อง เครื่องมือที่ใช้ในการ
เก็บข้อมูลเป็นแบบสรุปคุณลักษณะงานวิจัยที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นจากการทบทวนวรรณกรรม ผลการสังเคราะห์สรุปได้ดังนี้ งานวิจัยที่นำมาสังเคราะห์ส่วนใหญ่เป็นงานวิจัยภาษาอังกฤษ (ร้อยละ 88.89) และงานวิจัยภาษาไทย (ร้อยละ 11.11) และปัจจัยที่สัมพันธ์กับความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยโรคลมชัก ได้แก่ เพศ อายุ 
ระดับการศึกษา รายได้ ระยะเวลาในการรักษาด้วยยา ความถี่ของการชัก ความรู้เกี่ยวกับโรคลมชักและการรักษา การรับรู้สมรรถนะแห่งตน อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา การรับรู้ตราบาป และภาวะซึมเศร้า ข้อเสนอแนะ ผลการวิจัยนี้สามารถนำ
ไปเป็นข้อมูลพื้นฐานให้พยาบาลได้ตระหนักและประเมินปัจจัยเสี่ยงของการเกิดความร่วมมือในการใช้ยาที่ไม่ดี รวมทั้งการให้การพยาบาลเพื่อการส่งเสริมความร่วมมือในการใช้ยาและการปฏิบัติตัวที่ดีแก่ผู้ป่วยโรคลมชักต่อไปคำสำคัญ : โรคลมชัก ความร่วมมือในการใช้ยา ปัจจัยคัดสรร การทบทวนวรรณกรรม