ปริมาณกรดไขมันทรานส์ในผลิตภัณฑ์ครีมเทียม เนยเทียมและเนยขาว ที่จำหน่ายในพื้นที่จังหวัดปัตตานี

บทคัดย่อ

กรดไขมันทรานส์เกิดจากกระบวนการเติมไฮโดรเจนบางส่วนในน้ำมันที่มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง กระทรวงสาธารณสุขออกประกาศฉบับที่ 388 พ.ศ. 2561 กำหนดให้น้ำมันที่ผ่านกระบวนการเติมไฮโดรเจนบางส่วนและอาหารที่มีน้ำมันที่ผ่านกระบวนการเติมไฮโดรเจนบางส่วนเป็นส่วนประกอบ เป็นอาหารที่ห้ามผลิต นำเข้า หรือจำหน่าย งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ปริมาณกรดไขมันทรานส์ในผลิตภัณฑ์ที่ผ่านกระบวนการเติมไฮโดรเจนบางส่วนที่มีจำหน่ายในช่วงเวลาก่อนและหลังประกาศกระทรวงฯ โดยเก็บตัวอย่างผลิตภัณฑ์ 3 กลุ่ม ในช่วงก่อนประกาศฯ คือ ครีมเทียม 14 ตัวอย่าง เนยเทียม 18 ตัวอย่าง และเนยขาว 2 ตัวอย่าง สกัดไขมันจากตัวอย่างด้วยตัวทำละลาย ซึ่งสามารถสกัดไขมันได้ร้อยละ 98.38±0.27 วิเคราะห์ปริมาณกรดไขมันทรานส์ด้วยเทคนิคแก๊สโครมาโทกราฟี พบว่าผลิตภัณฑ์ครีมเทียม เนยเทียม และเนยขาวมีปริมาณกรดไขมันทรานส์ 0.00-0.01, 0.01-0.50 และ 0.06-2.81กรัมต่อหนึ่งหน่วยบริโภค ตามลำดับ ตัวอย่างที่มีปริมาณกรดไขมันทรานส์เกินกว่าปริมาณที่องค์การอาหารและยากำหนดคือมากกว่า 0.5 กรัมต่อหนึ่งหน่วยบริโภคมี 1 ผลิตภัณฑ์ คือเนยขาวรหัส SH02 มีปริมาณกรดไขมันทรานส์ 2.81±0.09 กรัมต่อหนึ่งหน่วยบริโภค ชนิดของไขมันทรานส์หลักที่พบคือ trans-Octadecenoic acid (C18:1t) การเก็บตัวอย่างผลิตภัณฑ์ที่มีจำหน่ายหลังการบังคับใช้ประกาศฯ ในวันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2562 และเป็นคนละชุดที่ผลิต (lot number) กับตัวอย่างที่เก็บก่อนประกาศฯมีครีมเทียม 10 ตัวอย่าง เนยเทียม 6 ตัวอย่าง และเนยขาว 1 ตัวอย่าง ไม่พบปริมาณกรดไขมันทรานส์ในผลิตภัณฑ์ครีมเทียมและเนยขาว ส่วนผลิตภัณฑ์เนยเทียมมีปริมาณกรดไขมันทรานส์ 0.00-0.01 กรัมต่อหนึ่งหน่วยบริโภค ตัวอย่างที่ปริมาณกรดไขมันทรานส์ลดลงพบปริมาณกรดไขมันอิ่มตัวในผลิตภัณฑ์หลายผลิตภัณฑ์เพิ่มขึ้น ส่วนตัวอย่างเนยขาว SH02 เป็นชุดที่ผลิตเดิมกับตัวอย่างที่เก็บก่อนประกาศฯ พบปริมาณไขมันทรานส์ 3.18±0.19 กรัมต่อหน่วยบริโภค ผิดหลักเกณฑ์ตามประกาศกระทรวงฯ