ผลของปัจจัยสิ่งแวดล้อมต่อประชาคมสัตว์หน้าดินในหนองหาร จังหวัดสกลนคร
คำสำคัญ:
สัตว์หน้าดิน, คุณภาพน้ำ, คุณภาพดินตะกอน, หนองหาร จังหวัดสกลนครบทคัดย่อ
การศึกษาประชาคมสัตว์หน้าดินและความสัมพันธ์กับปัจจัยคุณภาพน้ำและดินตะกอนที่เกี่ยวข้องในหนองหาร จังหวัดสกลนคร ดำเนินการในช่วงเดือนตุลาคม 2559 ถึงเดือนมิถุนายน 2560 รวมทั้งสิ้น 3 ครั้ง ผลการศึกษาพบสัตว์หน้าดินทั้งหมด 27 วงศ์จาก 3 ไฟลัม สัตว์หน้าดินกลุ่มเด่น ได้แก่ ตัวอ่อนริ้นน้ำจืดในวงศ์ Chironomidae ซึ่งมีจำนวนและความถี่ในการพบมากที่สุด สัตว์หน้าดินมีความหนาแน่นน้อยที่สุดในเดือนมิถุนายน 2560 มีค่าอยู่ในช่วง 0-147 ตัวต่อตารางเมตร ค่าเฉลี่ย 28 ตัวต่อตารางเมตร และมากที่สุดในเดือนกุมภาพันธ์ 2560 มีค่าอยู่ในช่วง 12-366 ตัวต่อตารางเมตร ค่าเฉลี่ย 95 ตัวต่อตารางเมตร คุณภาพน้ำโดยภาพรวมอยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของสัตว์น้ำ ยกเว้นหลายพื้นที่ในเดือนมิถุนายน 2560 ขณะที่ดินตะกอนมีการสะสมของสารอินทรีย์ค่อนข้างสูงในทุกฤดูกาลและบางพื้นที่มีการสะสมของซัลไฟด์ในดินตะกอนในระดับสูง ผลการศึกษาพบว่าความหนาแน่นของสัตว์หน้าดินมีความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกันกับปริมาณออกซิเจนละลายน้ำและมีความสัมพันธ์ในทิศทางตรงข้ามกับปริมาณน้ำในดินตะกอนและปริมาณสารอินทรีย์รวมในดินตะกอนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05)
เอกสารอ้างอิง
Allan, J.D. and Johnson, L.B. 1997. Catchment-scale analysis of aquatic ecosystems. Freshwater Biology 37: 107–111.
Bashir, A., Gupta, A. and Aziz, R.U. 2018. Macroinvertebrates of Dal Lake: an effort to assess the diversity, abundance, population density and trophic status. International Journal of Theoretical & Applied Sciences 10(1): 117-125.
Basu, A., Sarkar, I., Datta, S. and Roy, S. 2018. Community structure of benthic macroinvertebrate fauna of river Ichamati, India. Journal of Threatened Taxa 10(8): 12044-12055.
Belal, A.A.M., El-Sawy, M.A. and Dar, M.A. 2016. The effect of water quality on the distribution of macro-benthic fauna in Western Lagoon and Timsah Lake, Egypt. I. The Egyptian Journal of Aquatic Research 42(4): 437-448.
Brandt, R.A.M. 1974. The non-marine aquatic mollusca of Thailand. Archiv für Molluskenkunde 105: 1-423.
Breneman, D., Richards, C. and Lozano, S. 2000. Environmental influences on benthic community structure in a Great Lakes Embayment. Journal of Great Lakes Research 26(3): 287-304.
Burky, A.J., 1983. Physiological ecology of freshwater bivalves. In Russel-Hunter, W.D. Eds. The Mollusca Ecology. Academic Press, New York.
Butkas, K.J., Vadeboncoeur, Y. and Vander Zanden, M.J. 2011. Estimating benthic invertebrate production in lakes: A comparison of methods and scaling from individual taxa to the whole-lake level. Aquatic Sciences 73(1): 153-169.
Clarke, K.R. and Warwick, R.M. 1994. Change in Marine community; an approach to Statistic analysis and interpretation. Plymouth Marine Laboratory. Plymouth, UK. 144 pp.
Covich, A.P., Palmer, M.A. and Crowl, T.A. 1999. The role of benthic invertebrate species in freshwater ecosystems: zoobenthic species influence energy flows and nutrient cycling. BioScience 49(2): 119-127.
de Lima, F.B., Schäfer; A.E. and Lanzer, R.M. 2013. Diversity and spatial and temporal variation of benthic macroinvertebrates with respect to the trophic state of Lake Figueira in the South of Brazil. Acta Limnologica Brasiliensia vol.25 no.4.
Department of Fisheries. 2013. Species composition, abundance and distribution of benthic fauna in the Sirikit Dam. Technical paper no.22/2013. [in Thai]
Edmonson, W.T. 1959. Fresh-Water Biology (2nd ed). John Wiley & Sons, Inc. New York. 1248 pp.
Enawgaw, Y. and Lemma, B. 2019. Ecological conditions and benthic macroinvertebrates of Lake Tinishu Ababya, Ethiopia. Oceanography and Fisheries Open Access Journal 10(2).
Jørgensen, C.B. 1996. Bivalve filter feeding revisited. Marine Ecology Progress Series 142: 287-302.
Lucca, J.V., Pamplin, P.A.Z., Gessner, A.F., Trivinho-Strixino, S., Spadano-Albuquerque, A.L. and Rocha, O. 2010.
Benthic macroinvertebrates of a tropical lake: Lake Caçó, MA, Brazil. Brazilian Journal of Biology 70(3): 593-600.
Mandaville, S.M. 2002. Benthic Macroinvertebrates in Freshwaters-Taxa Tolerance Values, Metrics, and Protocols. Soil & Water Conservation Society of Metro Halifax. 128 pp.
McEwen, D.C. and Butler, M.G. 2010. The effects of water-level manipulation on the benthic invertebrates of a managed reservoir. Freshwater Biology 55: 1086–1101.
Meksumpun, C. 2005. Sediment. Kasetsart University Press, Bangkok. 146 pp. [in Thai]
Meksumpun, C. and Meksumpun, S. 2009. Development of water and sediment criteria for eutrophication and water pollution assessment: a case study in Tha Chin, Mae Klong, Bang Pakong and Wain riverine and estuarine ecosystems. Thai Environmental Engineering Journal 24(1): 129-138. [in Thai]
National Institute of Inland Fisheries. 1987. Water quality standard for freshwater resources protection. Technical paper no. 75/1987. Department of Fisheries, Bangkok. [in Thai]
Netpae, T. 2013. Benthic Fauna Diversity in Rivers from Nakhon Sawan Province. Science and Technology Nakhon Sawan Rajabhat University Journal 5(5): 1-8. [in Thai]
Parsons, T.R, Maita, Y. and Lalli, C.M. 1984. A Manual of Chemical and Biochemical Methods for Seawater Analysis. Pergamon Press, New York. 173 p.
Pennak, R.W. 1964. Collegiate Dictionary of Zoology. The Ronald Press Company, New York. 567 pp.
Phongkaew, P., Arunyawat, U., Swatdipong, A. and Hongtrakul, V. 2014. Inverted migration of rare whisker sheatfish in Nong-Han Lake, northeastern Thailand: Implications for conservation. Genetics and Molecular Research 13(3): 7492-7502.
Pinder, L.C.V. 1995. The habitats of chironomid larvae. In Armitage, P.D., Cranston, P.S. and Pinder, L.C.V., eds. The Chironomidae. Springer, Dordrecht.
Rosenberg, D.M. and Resh, V.H. 1993. Freshwater Biomonitoring and Benthic Macroinvertebrates. Chapman and Hall, New York.
Sakai, S., Nakaya, M., Sampei, Y., Dettman, D.L. and Takayasu, K. 2013. Hydrogen sulfide and organic carbon at the sediment – water interface in coastal brackish Lake Nakaumi, SW Japan. Environmental Earth Sciences. 68(7): 1999–2006.
Sangpradub, N. and Boonsoong, B. 2006. Identification of Freshwater Invertebrates of the Mekong River and its Tributaries. Vientiane: Mekong River Commission, Lao PDR. 268 pp.
Scrimgeour, G.J. and Winterbourn, M.J. 1989. Effects of floods on epilithon and benthic macroinvertebrate populations in an unstable New Zealand river. Hydrobiologia 171(1): 33–44.
Usinger, L. 1963. Aquatic Insect of California. University of California Press. Bekerley and Los Angeles.
van der Meer, T.V., de Baat, M.L., Verdonschot, P.F.M. and Kraak, M.H.S. 2017. Benthic invertebrate bioturbation activity determines species specific sensitivity to sediment contamination. Frontiers in Environmental Science 5:83.
Wallace, J.B. and Webster, J.R. 1996. The role of macroinvertebrates in stream ecosystem function. Annual Review of Entomology 41: 115–139.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็น ต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิจัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย ถือเป็นลิขสิทธ์ของวารสารวิจัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อการกระทำการใดๆจะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษ์อักษรจากวารสาร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัยก่อนเท่านั้น
