การใช้สมุนไพรรักษาภาวะหมดประจำเดือนของหมอพื้นบ้าน ในจังหวัดนครศรีธรรมราช

Article Sidebar

pdf
เผยแพร่แล้ว: ธ.ค. 31, 2020

Main Article Content

Winyu Wongwiwat
Corresponding author: Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.
Chadaporn Kleangchan
Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.
Wasan hayeeyahya
Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.
Kanyarat Chaimo
Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.
Kempapat Masariyanana
Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya
Tiptida Kongmanee
Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya
Warunrat Rattanakho
Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.
Pirinya Kritwongngam Kritwongngam
Food Technology Program, Faculty of Agricultural Technology, Phuket Rajabhat University.

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมและวิเคราะห์การนำสมุนไพรมาใช้รักษาภาวะหมดประจำเดือนของหมอพื้นบ้านในจังหวัดนครศรีธรรมราช มีวิธีการศึกษาโดยการสุ่มตัวอย่างแบบจำเพาะเจาะจง กลุ่มตัวอย่างเป็นหมอพื้นบ้านในจังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 4 คน ใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ทำการวิเคราะห์แบบบรรยาย ผลการศึกษาพบสมุนไพรที่ถูกนำมาใช้รักษาภาวะหมดประจำเดือน 68 ชนิด แบ่งเป็นพืชวัตถุ 65 ชนิด สัตว์วัตถุ 1 ชนิด และธาตุวัตถุ 1 ชนิด พืชสมุนไพรจัดกลุ่มได้เป็น 34 วงศ์ ประกอบไปด้วย 53 สกุล วงศ์ที่มีสมุนไพรถูกนำมาใช้มากที่สุด คือ วงศ์ Zingiberaceae จำนวนร้อยละ 12 (8 ชนิด) ส่วนของพืชสมุนไพรที่ถูกนำมาใช้มากที่สุด คือ ส่วนของรากและเหง้า จำนวนร้อยละ 29 (19 ชนิด) รสยาสมุนไพรที่ถูกนำมาใช้มากที่สุด คือ รสร้อน จำนวนร้อยละ 31 (21 ชนิด) สมุนไพรที่ถูกนำมาใช้ซ้ำกันมากที่สุดโดยหมอพื้นบ้าน 3 คน คือ โกฐเขมา (Atractylodes lancea (Thung) Dc.) แห้วหมู (Cyperus rotundus L.) ดีปลี (Piper chaba Hunt) เจตมูลเพลิง (Plumbago indica L.) และ กำแพงเจ็ดชั้น (Salacia chinensis L.) ภูมิปัญญาของหมอพื้นบ้านสอดคล้องกับทฤษฎีการแพทย์แผนไทยและเภสัชกรรมไทย ข้อมูลจากการศึกษานี้สามารถเป็นข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนายาสำหรับรักษาภาวะหมดประจำเดือน และสามารถนำไปใช้เป็นการรักษาโดยวิธีทางเลือกสำหรับผู้ที่มีภาวะหมดประจำเดือน ภูมิปัญญาดังกล่าวเป็นภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทยที่รับสืบทอดจากบรรพบุรุษซึ่งตั้งอยู่บนพื้นฐานทางทฤษฎีการแพทย์แผนไทย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
Wongwiwat, W. ., Kleangchan, C. ., hayeeyahya, W. ., Chaimo, K. ., Masariyanana, K. ., Kongmanee, T. ., Rattanakho, W. ., & Kritwongngam, P. K. (2020). การใช้สมุนไพรรักษาภาวะหมดประจำเดือนของหมอพื้นบ้าน ในจังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิจัยรามคำแหง ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 23(2), 11–20. สืบค้น จาก https://li01.tci-thaijo.org/index.php/rusci/article/view/248492
ฉบับ
ปีที่ 23 ฉบับที่ 2 (2563): วารสารวิจัยรามคำแหง ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ประเภทบทความ
Articles

มหาวิทยาลัยรามคำแหง

ประวัติผู้แต่ง

Winyu Wongwiwat, Corresponding author: Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.

Corresponding author: Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of   Technology Srivijaya.

Chadaporn Kleangchan, Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.

Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.

Wasan hayeeyahya, Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.

Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.

Kanyarat Chaimo, Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.

Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.

Kempapat Masariyanana, Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya

Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya

Tiptida Kongmanee, Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya

Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya

Warunrat Rattanakho, Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya.

Thai Traditional Medicine Department, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya

Pirinya Kritwongngam Kritwongngam, Food Technology Program, Faculty of Agricultural Technology, Phuket Rajabhat University.

Food Technology Program, Faculty of Agricultural Technology, Phuket Rajabhat University.

เอกสารอ้างอิง

Bangladesh. Indian Journal of Traditional Knowledge. 9(1): 77-89.
Biswas, A., Bari, M., Roy, M. and Bhadra, S. 2010. Inherited folk pharmaceutical knowledge of tribal people in the Chittagong Hil tracts,
Chotchoungchatchaia, S., Saralampa, P., Jenjittikul, T., Pornsiripongse, S. and Prathanturarug, S. 2012. Medicinal plants used with Thai Traditional Medicine in modern healthcare services: A case study in Kabchoeng Hospital, Surin Province, Thailand. Journal of Ethnopharmacology. 141: 193-205.
Division of Healing Arts, Office of the Permanent Secretary Ministry of Public Health and general TraditionalmedicineSubcommittee. 1999. Division of Healing Arts, general medicaltextbooks,Thaitraditionalpharmaceutical program. Bangkok. DivisionofHealing Arts,OfficeofthePermanentSecretaryMinistry of Public Health and general Traditional medicine Subcommittee.
Gessler, M.C., Msuya, D.E., Nkunya, M.H.H., Schär, A., Heinrich, M. and Tannera, M. 1995. Traditional healers in Tanzania: sociocultural profile and three short portraits. Journal of Ethnopharmacology. 48(3): 145-160.
Hill-Sakurai, L.E., Muller, J. and Thom, D.H. 2008. Complementary and Alternative Medicine for Menopause: A Qualitative Analysis of Women’s Decision Making. Journal of General Internal Medicine. 23(5): 619-22.
Jarić, S., Kostić, O., Mataruga, A., Pavlović, D.,
Pavlović, M., Mitrović, M. and Pavlović, P. 2018. Traditional wound-healing plants
used in the Balkan region (Southeast Europe). Journal of Ethnopharmacology. 211: 311-328.
Khadijeh, A., Marjan, K. and Reza, T.H. 2010. Effect of St John's wort on severity, frequency, and duration of hot flashes in premenopausal, perimenopausal and postmenopausal women: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Menopause. 17: 326-331.
Maneenoon, K., Khuniad, C., Teanuan, Y., Saedan, N., Prom-in, S., Rukleng, N., Kongpool, W., Pinsook, P. and Wongwiwat, W. 2015. Ethnomedicinal plants used by traditional healers in Phatthalung Province, Peninsular Thailand. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine. 11(43).
Mayo, J.L. 1999. A Natural Approach to Menopause. Aplied Nutritional Science Reports. 5(7).
Neamsuvan, O., and Ruangrit, T. 2017. A survey of herbal weeds that are used to treat gastrointestinal disorders from southern Thailand: Krabi and Songkhla provinces. Journal of Ethnopharmacology. 196: 84-93.
Neamsuvan, O., Phumchareon, T., Bunphan, W. and Kaosaeng, W. 2016. Plant materials forgastrointestinaldiseasesusedinChawang District,NakhonSiThammaratProvince,Thailand.JournalofEthnopharmacology.194:179-187.
Neamsuvan, O., Kama, A., Salaemae, A., Leesen, S. and Waedueramae, N. 2015. A survey of herbal formulas for skin diseases from Thailand’s three southern border provinces. Journal of Herbal Medicine. 5: 190-198.
Phumthum, M., Srithi, K., Inta, A., Junsongduang, A., Tangjitman, K., Pongamornkul, W., 2018. Journal of Ethnopharmacology. 214: 90-98 Trisonthi, C. and Balslev, H. Ethnomedicinal plant diversity in Thailand.

214: 90-98 Trisonthi, C. and Balslev, H. Ethnomedicinal plant diversity in Thailand.
Santoro, N., Epperson, C.N. and Mathews, S.B. 2015. Menopausal Symptoms and Their Management. Endocrinology and Metabolism Clinics of North America. 44(3): 497–515.
Smitinand, T., 2001. Thai Plant Names. Bangkok. The Forest Herbarium, Royal Forest Department.
Thai government. 2018. National strategy (2018 - 2037). Bangkok. Thai government.
Wongwiwat and Pinsook. 2009. Knowledge of Thai traditional healers in Bantad mountain range on utilization of medicinal plants in Phatthalung and Satun provinces. Songkla. Faculty of Traditional Thai Medicine, Prince of Songkla University.
Wutithamawech, W. 1997. Herbal Encyclopedia. Bangkok. Odean Store.
Xu, J., Bartoces, M. and Neale, A.V. 2005. Natural History of Menopause Symptoms in Primary Care Patients: A MetroNet Study. The Journal of the American Board of Family Practice. 18(5): 374-382.