ผลของปูนขาวและอัตราปุ๋ยเคมีต่อผลผลิตถั่วลิสงสายพันธุ์เมล็ดโต

บทคัดย่อ

การศึกษาผลของปูนขาวและอัตราปุ๋ยเคมีต่อผลผลิตถั่วลิสงสายพันธุ์เมล็ดโต เพื่อให้ได้ข้อมูลตอบสนองของถั่วลิสงสายพันธุ์ KKFC 4014-2 และ KKFC 4008-5 การทดลองแบบ 2 x 3 x 4 Factorial in RCB 3 ซ้ำ ประกอบด้วย 3 ปัจจัย คือ พันธุ์ถั่วลิสง 2 พันธุ์ คือ KKFC 4014-2 และ KKFC 4008-5 เป็นปัจจัยที่ 1 ปูนขาว 3 ระดับ คือ 0 100 และ 200 กก./ ไร่เป็นปัจจัยที่ 2 และปุ๋ยเคมี 4 อัตรา คือ 0 1.5-4.5-3 3-9-6 และ 6-8-12 กก./ ไร่ N-P2 O5-K2O เป็นปัจจัยที่ 3 ดำเนินการทดลองระหว่างเดือนมิถุนายน - กันยายน พ.ศ. 2545 ซึ่งอยู่ในช่วงฤดูฝนที่แปลงทดลองบ้านวังตอ อ. เมือง จ. ขอนแก่น ระหว่างเดือนธันวาคม-พฤษภาคม พ.ศ. 2546 ซึ่งเป็นช่วงฤดูแล้งที่แปลงทดลองห้วยหลวง อ. กุดจับ จ. อุดรธานี พบว่าพันธุ์ KKFC 4014-2 และพันธุ์ KKFC 4008-5 ให้น้ำหนักฝักแห้ง น้ำหนักเมล็ดไม่แตกต่างกัน โดยพันธุ์ KKFC 4014-2 ให้น้ำหนักฝักแห้ง 210 และ 444 กก./ไร่ และน้ำหนักเมล็ด 123 และ 297 กก./ ไร่ ที่แปลงทดลองบ้านวังตอ และแปลงทดลองห้วยหลวงตามลำดับ ในขณะที่พันธุ์ KKFC 4008-5 ให้น้ำหนักฝักแห้ง 203 และ 430 กก./ ไร่ และน้ำหนักเมล็ด 118 และ 285 กก./ไร่ตามลำดับ ส่วนการใส่ปูนขาว ทำให้น้ำหนักฝักแห้ง น้ำหนักเมล็ดแตกต่างกับการไม่ใส่ปูนขาว โดยการใส่ปูนขาวอัตรา 100 กก./ ไร่ ให้น้ำหนักฝักแห้งสูงสุด คือ 237 และ 465 กก./ ไร่ ที่แปลงทดลองบ้านวังตอ และแปลงทดลองห้วยหลวง ตามลำดับ และให้น้ำหนักเมล็ด 146 และ 312 กก. N-P2O5-K2 O/ ไร่ตามลำดับ ผลของการเพิ่มอัตราการใส่ปุ๋ยเคมีจาก 1.5-4.5-3 เป็น 3-9-6 จนถึง 6-18-12 กก. N-P2O5-K2O/ไร่ ทำให้น้ำหนัก ฝักแห้ง น้ำหนักเมล็ดและน้ำหนัก 100 เมล็ด เพิ่มขึ้นแตกต่างกับการไม่ใส่ปุ๋ยเคมี ทั้งแปลงทดลองบ้านวังตอ และแปลงทดลองห้วยหลวง แต่ไม่พบปฏิกิริยาสัมพันธ์ระหว่างพันธุ์ x อัตราปูนขาว พันธุ์ x อัตราปุ๋ย อัตราปูนขาว x อัตราปุ๋ย และพันธุ์ x อัตราปูนขาว x อัตราปุ๋ย ที่มีต่อน้ำหนักฝัก แห้ง และน้ำหนักเมล็ด เมื่อพิจารณาผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร์พบว่าทั้งบ้านวังตอ และห้วยหลวง การใส่ปูนขาวอัตรา 100 กก./ ไร่ จะให้อัตราผลตอบแทนส่วนเพิ่ม 317 และ 115 % เมื่อเทียบกับการไม่ใส่ปูนขาว ส่วนการเพิ่มอัตราการใส่ปุ๋ย พบว่าเฉพาะแปลงทดลองห้วย ใส่ปุ๋ยอัตรา 3-9-6 กก. N-P2O5-K2 O/ ไร่ ให้อัตราผลตอบแทนส่วนเพิ่ม 69 % เมื่อเทียบกับการไม่ใส่ปุ๋ยเคมี เกษตรกรจึงสามารถเลือกใช้พันธุ์ถั่วลิสงเมล็ดโต คือ พันธุ์ KKFC 4014-2 และ KKFC 4008- 5 พันธุ์ใดพันธุ์หนึ่งปลูกก็ได้ โดยควรมีการใส่ปูนขาวในอัตรา 100 กก./ ไร่ ก่อนปลูกจะให้ผลตอบแทนอย่างคุ้มค่า