การประเมินความต้านทานของข้าวพันธุ์ไทยต่อเชื้อรา Bipolaris oryzae สาเหตุโรคใบจุดสีน้ำตาล
DOI:
https://doi.org/10.14456/thaidoa-agres.2023.22คำสำคัญ:
ข้าว, โรคใบจุดสีน้ำตาล, ต้านทาน, Bipolaris oryzaeบทคัดย่อ
โรคใบจุดสีน้ำตาลเกิดจากเชื้อรา Bipolaris oryzae สามารถเข้าทำลายได้ทุกส่วนของข้าว ตั้งแต่ ใบ กาบใบ รวงข้าว รวมทั้งเมล็ด การใช้ พันธุ์ต้านทานเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่มีประสิทธิภาพ และปลอดภัยต่อเกษตรกร อย่างไรก็ตามความต้านทานมักเกิดการเปลี่ยนแปลงเมื่อเชื้อรา สายพันธุ์ใหม่เข้าทำลาย ดังนั้น การวิจัยจึงมี วัตถุประสงค์เพื่อประเมินความต้านทานโรคใบจุด สีน้ำตาลของข้าวต่อเชื้อรา B. oryzae โดยนำเชื้อ มาวิเคราะห์ลำดับนิวคลิโอไทด์บริเวณ ITS rDNA, 28S rDNA และ GAPDH meให้สามารถจำแนก เชื้อราได้3ไอโซเลต อยู่ในกลุ่มเดียวกับ B. oryzae (type species) สำหรับการคัดแยกลักษณะ ต้านทานโรคใบจุดสีน้ำตาลบนข้าว 72 พันธุ์ และการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยวิธี UPGMA แสดงผลของข้อมูลที่สอดคล้องกัน โดยพบว่า ข้าวพันธุ์หอมสุพรรณ แสดงลักษณะต้านทาน (R) และต้านทานปานกลาง (MR) ในขณะที่ข้าวพันธุ์ กข29 และ เหนียวดำแสดงลักษณะอ่อนแอมาก (HS) ต่อเชื้อรา B. oryzae ทั้ง 3 ไอโซเลต ข้อมูล ที่ได้จากผลการศึกษานี้จะเป็นประโยชน์สำหรับ โปรแกรมการปรับปรุงพันธุ์ข้าวต้านทานต่อโรค ใบจุดสีน้ำตาลต่อไป
References
จินตนา อันอาตม์งาม. 2562. เทคนิควิจัยเชื้อราสาเหตุโรคพืช. พิมพ์ครั้งที่ 1. ศูนย์ส่งเสริมและศึกอบรมการเกษตรแห่งชาติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
วิทยาเขตกำแพงแสน, นครปฐม.
ดารา เจตนะจิตร นงรัตน์ นิลพานิชย์ พากเพียร อรัญนารถ วิชิต ศิ ริสันธนะ วิชชุดา รัตนากาญจน์ รัศมี ฐิติเกียรติพงศ์ วันชัย โรจนหัสดิน และ ธัญลักษณ์อารยาพันธ์. 2550. โรคข้าวและการป้องกันกำจัด. พิมพ์ครั้งที่ 1. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด กรุงเทพฯ.
ปราโมทย์ เข็มขาว ปวีณา คนยงค์และ นิธิมา รัตติโชติ. 2562. โรค แมลงศัตรูข้าวและการป้องกันกำจัด. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรมส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ยกรมส่งเสริมการเกษตร,กรุงเทพฯ.
รุจิรัตน์ วงษ์จันทร์แดง สมใจ สาลีโท พุธชาติ ศรีพนม พรพิมล ต่ออำนาจ และพยอม โคเบลลี่. 2563. การประเมินความต้านทานของพันธุ์สายพันธุ์ข้าว ต่อโรคใบจุดสีน้ำตาลจากเชื้อรา Bipolaris oryzae. หน้า 25 - 28 ใน: เอกสารประกอบการประชุมวิชาการข้าวและธัญพืชเมืองหนาวประจำปี 2563. กรมการข้าว วันที่ 18 - 20 กุมภาพันธ์ 2563. ณ โรงแรมราชาวดีรีสอร์ท แอนด์โฮแทล อ. เมือง จ. ขอนแก่น.
อัญชลี ตาคำ กุลชนา ดาร์เวล วันพร เข็มมุกด์ ปิยะพันธ์ ศรีคุ้ม ทองมา มานะกุล และ กันติศา โมตาลี. 2563. การจำแนกเชื้อรา Bipolaris spp. จากอาการของโรคเมล็ดด่างในภาคเหนือตอนบนด้วยเทคนิคชีวโมเลกุลและความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรคบนข้าว. วารสารวิชาการข้าว. 11: 80-88.
Deng, H., Y.P. Tan, R.G. Shivas and Y.C. Niu. 2015. Curvularia tsudae comb. nov. et nom. nov., 88 Thai Rice Research Journal, Vol. 11 No. 1, January - June 2020 formerly Pseudocochliobolus australiensis, and a revised synonymy for Curvularia australiensis. Mycoscience. 56(1): 24-28.
Hammer, O., D. A. Harper, and P. D. Ryan. 2001. Palaeontological statistics software package for education and data analysis. Palaeontologia Electronica. 4(1): 9.
International Rice Research Institute (IRRI). 2013. Standard Evaluation System (SES) for Rice. 5th ed. IRRI, Manila.
Kurtzman, C. P. and C. J. Robnett. 1997. Identification of clinically important ascomycetous yeasts based on nucleotide divergence in the S’end of the large-subunit (26S) ribosomal DNA gene. Microbiol. 35(5): 1216-1223.
Larkin, M.A., G. Blackshields, N.P. Brown, R. Chenna, P.A. McGettigan, H. McWilliam, F.Valentin, I.M. Wallace, A. Wilm, R. Lopez, J.D. Thompson, T.J. Gibson and D.G. Higgins. 2007. Clustal W and Clustal X version 2. Bioinformatics. 23(21): 2947-2948.
Manamgoda, D.S., L, Cai, EHC, McKenzie, P. W. Crous, H. Madrid, E. Chukeatirote, R. G. Shivas, Y. P. Tan and K. D. Hyde. 2012. A
phylogenetic and taxonomic re-evaluation of the Bipolaris - Cochliobolus - Curvularia complex. Fungal Diversity. 56: 131–144.
McMaugh, T. 2005. Guidelines for Surveillance for Plant Pests in Asia and the Pacific. ACIAR Monograph No. 119, ACIAR, Canberra.
Schoch, C. L., K. A. Seifert, S. Huhndorf, V. Robert, J. L. Spouge, C. A. Levesque, W. Chen and Fungal Barcoding Consortium Author List. 2012. Nuclear ribosomal internal spacer (ITS) region as a universal DNA barcode marker for Fungi. Proceedings of the National Academy of Sciences. 109 (16): 6241-6246.
White, T.J., T. Bruns, S. Lee and J. Taylor. 1990. Amplification and direct sequencing of fungal ribosomal RNA genes for phylogenetics. pp. 315-322. In: M.A. Innis, D.H. Gelfand, J.J. Sninsky and T.J. White (eds.). PCR Protocols: A Guideto Methods and Applications. Academic Press, New York. 482 p.
Yap, I. and R.J. Neison. 1996. Winboot: A Program for Performing Bootstrap Analysis of Binary Data to Determine the Confidence Limits of UPGMA-Based Dendrograms. IRRI Discussion Paper Series 14. International Rice Research Institute, Manila, Philippines.
Zimand, G., L. Valinsky, Y. Elad, I. Chet and S. Manulis.1994. Use of the RAPD procedure for the identification of Trichoderma strains. Myco. Res. 98(5): 531-534
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 วารสารวิชาการเกษตร
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารวิชาการเกษตร
