ผลของแกลบเผาและปุ๋ยไนโตรเจนต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ปลูกในชุดดินกุลาร้องไห้

Main Article Content

เฟื่องลดา ธนะโชติ
สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม
ศุภิฌา ธนะจิตต์
เอิบ เขียวรื่นรมณ์
มัชฌิมา พันธุ์เอี่ยม

บทคัดย่อ

การเพิ่มผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 จำเป็นต้องมีการจัดการดินและปุ๋ยที่เหมาะสม จึงศึกษาผลของแกลบเผาและปุ๋ยไนโตรเจนต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ปลูกในชุดดินกุลาร้องไห้ วางแผนการทดลองแบบ 4 × 4 แฟคทอเรียลในแผนการทดลองแบบบล็อกสุ่มสมบูรณ์ จำนวน 3 ซ้ำ ปัจจัยที่ 1 เปรียบเทียบแกลบเผา 4 อัตรา คือ 0, 6.25, 12.5 และ 25 ตันต่อเฮกตาร์ ปัจจัยที่ 2 ทดสอบปุ๋ยไนโตรเจน 4 อัตรา คือ 0, 28.125, 56.25 และ 112.5 กิโลกรัม N ต่อเฮกตาร์ ผลการศึกษา พบว่า แกลบเผาไม่ส่งผลชัดเจนต่อผลผลิตเมล็ดที่ความชื้นร้อยละ 14 แต่การใส่ปุ๋ยไนโตรเจนทุกอัตราส่งเสริมให้ได้ผลผลิตส่วนนี้ (1.36–1.68 ตันต่อเฮกตาร์) สูงกว่าการไม่ใส่ปุ๋ยนี้ (1.08 ตันต่อเฮกตาร์) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) การใส่แกลบเผาอัตรา 25 ตันต่อเฮกตาร์ ร่วมกับปุ๋ยไนโตรเจนอัตรา 56.25 กิโลกรัม N ต่อเฮกตาร์ มีอิทธิพลร่วมทำให้ได้ผลผลิตเมล็ดสูงสุดเท่ากับ 1.87 ตันต่อเฮกตาร์ (P < 0.05) การใส่แกลบเผาโดยเฉพาะอัตรา 25 ตันต่อเฮกตาร์ ทำให้ความเข้มข้นของธาตุอาหารหลักในเกือบทุกส่วนของข้าวมีค่าสูงที่สุด ความเข้มข้นของไนโตรเจนเพิ่มขึ้นในทุกส่วนของข้าวตามอัตราปุ๋ยไนโตรเจนที่เพิ่มขึ้น ส่วนอัตรา 56.25 และ 112.5 กิโลกรัม N ต่อเฮกตาร์ ทำให้ความเข้มข้นของฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมในบางส่วนของข้าวมีความเข้มข้นสูงที่สุด โดยภาพรวม ปุ๋ยไนโตรเจนส่งผลเชิงบวกต่อการดูดใช้ธาตุอาหารหลักในทุกส่วนของข้าวขาวดอกมะลิ 105 ดีกว่าแกลบเผา การใส่ปุ๋ยไนโตรเจนให้เพียงพอมีความจำเป็นต่อการเพิ่มผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 และการใช้แกลบเผาปรับปรุงดินร่วมกับการจัดการปุ๋ยไนโตรเจนที่เหมาะสมสามารถช่วยเพิ่มผลผลิตข้าวนี้ได้

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Bardsley, C.E. and J.D. Lancaster. 1965. Sulfur, pp. 1102–1116. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Agronomy No. 9. American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin, USA.

Boling, A.A., B.A.M. Bouman, T.P. Tuong, Y. Konboon and D. Harnpichitvitaya. 2011. Yield gap analysis and the effect of nitrogen and water on photoperiod-sensitive jasmine rice in north-east Thailand. NJAS-Wagening J. Life Sci. 58: 11–19.

Bray, R.H. and L.T. Kurtz. 1945. Determination of total organic and available forms of phosphorus in soil. Soil Sci. 59(1): 39–45.

Chapman, H.D. 1965. Cation-exchange capacity, pp. 891–901. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Agronomy No. 9. American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin, USA.

Division of Rice Research and Development. 2017. Rice Knowledge Bank. Available Source: https://webold.ricethailand.go.th/rkb3/title-index.php-file=content.php&id=045.htm, July 8, 2022. (in Thai)

Fageria, N.K. 2007. Yield physiology of rice. J. Plant Nutr. 30(6): 843–879.

Fukai, S., P. Sittisuang and M. Chanphengsay. 1998. Increasing production of rainfed lowland rice in drought prone environments: a case study in Thailand and Laos. Plant Prod. Sci. 1(1): 75–82.

Haefele, S.M., Y. Konboon, W. Wongboon, S. Amarante, A.A. Maarifat, E.M. Pfeiffer and C. Knoblauch. 2011. Effects and fate of biochar from rice residues in rice-based systems. Field Crops Res. 121(3): 430–440.

Insixiengmay, S., S. Thanachit, S. Anusontpornperm and I. Kheoruenromme. 2018. Effect of rice husk ash on virgin cane grown in loamy sand Satuk soil series. pp. 90–94. In Proc. the 44th Congress on Science and Technology of Thailand (STT 44), 29–31 October 2018. Bangkok, Thailand.

Jackson, M.L. 1965. Soil Chemical Analysis: Advanced Course. Department of Soils, University of Wisconsin, Wisconsin, USA.

Jearakongman, S., S. Rajatasereekul, K. Naklang, P. Romyen, S. Fukai, E. Skulkhu, B. Jumpaket and K. Nathabutr. 1995. Growth and grain yield of contrasting rice cultivars grown under different conditions of water availability. Field Crops Res. 44: 139–150.

Johnson, C.M. and A. Ulrich. 1959. Analytical methods for use in plant analysis, pp. 26–78. Bulletin of the California Agricultural Experiment Station No. 766. Berkeley, California, USA.

Kantrikrom, R., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and W. Wiriyakitnateekul. 2020. Water stable aggregate distribution of lowland, humid, tropical, salt-affected soils. Agr. Nat. Resour. 54: 255–264.

Kerdchana, C., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and W. Wiriyakitnateekul. 2014. Effect of gypsum, dolomite, burnt rice husk from ethanol plant and rates of chemical fertilizer on cassava grown on a Korat soil. In Proc. the 40th Congress on Science and Technology of Thailand (STT40), 2–4 December 2014. Khon Kaen, Thailand.

Kheoruenromne, I. 2005. Soil Survey. 2nd edition. Kasetsart University Press, Bangkok, Thailand. (in Thai)

Khunthasuvon, S., S. Rajatasereekul, P. Hanviriyapant, P. Romyen, S. Fukai, J. Basnayake and E. Skulkhu. 1998. Lowland rice improvement in northern and northeast Thailand: 1. Effects of fertiliser application and irrigation. Field Crops Res. 59(2): 99–108.

Kongseree, N., S. Wongpiyachon, P. Mongkonbunjong and P. Sawangchit. 2002. Characteristics of ready to eat Thai Hom Mali rice. In Proc. the Rice and Temperate Cereal Crops Annual Conference 2002, 26–29 March 2002. Bangkok, Thailand. (in Thai)

Land Development Department. 2015. Soil and Land Resources of Thailand. Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok, Thailand. (in Thai)

Mishra, A., K. Taing, M.W. Hall and Y. Shinogi. 2017. Effects of rice husk and rice husk charcoal on soil physicochemical properties, rice growth and yield. Agric. Sci. 8: 1014–1032.

Murphy, J. and J.P. Riley. 1962. A modified single solution method for determination of phosphate in natural waters. Anal. Chim. Acta 27: 31–36.

Mushtaq, M., M.K. Iqbal, A. Khalid and R.A. Khan. 2019. Humification of poultry waste and rice husk using additives and its application. Int. J. Recycl. Org. Waste Agric. 8: 15–22.

National Soil Survey Center. 1996. Soil Survey Laboratory Methods Manual. Soil Survey Investigations Report No. 42 Version 3.0. Natural Resources Conservation Service, United States Department of Agriculture, Washington, D.C., USA.

Oguike, P.C., G.O. Chukwu and N.C. Njoku. 2006. Physico-chemical properties of a Haplic Acrisol in southeastern Nigeria amended with rice mill waste and NPK fertilizer. Afr. J. Biotechnol. 5(11): 1058–1061.

Okon, P.B., J.S. Ogeh and U.C. Amalu. 2005. Effect of rice husk ash and phosphorus on some properties of acid sands and yield of okra. Commun. Soil Sci. Plant Anal. 36(7–8): 833–845.

Opachat, T., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and I. Kheoruenromne. 2018. Major plant nutrient release in jasmine rice growing soils amended with biochar and organic wastes: an incubation study. Int. J. Soil Sci. 13(1): 9–17.

Oshio, H., F. Nii and H. Namioka. 1981. Characteristics of kuntan (rice hull charcoal) as medium of soilless culture. J. Japan. Soc. Hort. Sci. 50(2): 231–238.

Phunyalit, A., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and I. Kheoruenromne. 2018. Effect of cassava starch waste and rice husk biochar on Khao Dawk Mali 105 rice (KDML 105) planted in Roi Et soil series. Khon Kaen Agr. J. 46(2): 255–266. (in Thai)

Pratt, P.F. 1965. Potassium, pp. 1022–1030. In C.A. Black, ed. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Agronomy No. 9. American Society of Agronomy, Madison, Wisconsin, USA.

Prombut, N., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, I. Kheoruenromne and M. Phun-Iam. 2022. Response of cassava to potassium fertilization in a tropical sandy Typic Paleustult amended with burnt rice husk for two-consecutive years. Commun. Soil Sci. Plant Anal. 53(14): 1823–1840.

Puengkasem, K., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, I. Kheoruenromne and P. Petprapai. 2018. Effect of rice husk ash and potassium on soil properties and cassava, Huay Bong 80 variety, grown in Satuk soil series. Khon Kaen Agr. J. 46(5): 911–920. (in Thai)

Rangland, J. and L. Boonpuckdee, 1987. Fertilizer responses in northeast Thailand: 1. Literature review and rationale. Thai J. Soils Fert. 9: 65–79.

Rice Department. 2011. Khao Dok Mali 105 Rice. Rice Research and Development Office, Rice Department, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok, Thailand. (in Thai)

Ruenchan, P., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and I. Kheoruenromne. 2018. Effect of rice husk ash and nitrogen on growth and yield of cassava, Huay Bong 80 variety, in Yasothon soil series, pp. 78–84. In Proc. the 44th Congress on Science and Technology of Thailand (STT44), 29–31 October 2018. Bangkok, Thailand.

Saenya, J., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and I. Kheoruenromne. 2015. Potential of paddy soils for jasmine rice production in Si Sa Ket province, northeast Thailand. Asian J. Crop Sci. 7(1): 34–47.

Sukchan, S. 2005. Salt-affected Soils in Northeastern Region: Survey and Mapping from Salt Crust. Res. Bull. No. 04/03/48. Office of Soil Survey and Land Use Planning, Land Development Department, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok, Thailand. (in Thai)

Suriya-arunroj, D., P. Chaiyawat, S. Fukai and P. Blamey. 2000. Identification of nutrients limiting rice growth in soils of northeast Thailand under water-limiting and non-limiting conditions. Plant Prod. Sci. 3(4): 417–421.

Thomas, G.W. 1982. Exchangeable cations, pp. 159–165. In A.L. Page, ed. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. 2nd edition. Agronomy No. 9. American Society of Agronomy, Inc., Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin, USA.

United States Salinity Laboratory Staff. 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkaline Soils. United States Department of Agriculture, Washington, D.C., USA.

Walkley, A. and I.A. Black. 1934. An examination of Degtjareff method for determining soil organic matter, and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Sci. 37(1): 29–38.

Westerman, R.L. 1990. Soil Testing and Plant Analysis. 3rd edition. Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin, USA.

Wonprasaid, S., S. Khunthasuvon, P. Sittisuang and S. Fukai. 1996. Performance of contrasting rice cultivars selected for rainfed lowland conditions in relation to soil fertility and water availability. Field Crops Res. 47(2–3): 267–275.

Zhang, W.J., G.H. Li, Y.M. Yang, Q. Li, J. Zhang, J.Y. Liu, S. Wang, S. Tang and Y.F. Ding. 2014. Effects of nitrogen application rate and ratio on lodging resistance of super rice with different genotypes. J. Integr. Agric. 13(1): 63–72.