ผลของการใช้กากมันสำปะหลังจากการผลิตเอทานอลในสูตรอาหารผสมสำเร็จต่อปริมาณการกินได้ การย่อยได้ และสมรรถภาพการเจริญเติบโตของแพะเนื้อ

Main Article Content

Boonserm Pornjantuek
Chalong Wachirapakorn
Anusorn Cherdthong
Naphongphot Suphrap
Chantira Wongnen

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของการศึกษาในครั้งนี้คือ เพื่อศึกษาผลของการใช้กากมันสำปะหลังจากการผลิตเอทานอลในสูตรอาหารผสมสำเร็จต่อปริมาณการกินได้ การย่อยได้ และสมรรถภาพการเจริญเติบโตของแพะเนื้อ โดยใช้แพะเนื้อลูกผสมพื้นเมือง-แองโกลนูเบียน น้ำหนักเริ่มต้นเฉลี่ย 20.28±0.41 กิโลกรัม จำนวน 16 ตัว วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ (Completely Randomized Design, CRD) แพะได้รับสูตรอาหารผสมสำเร็จที่มีกากมันสำปะหลังจากการผลิตเอทานอล 4 ระดับ คือ 0, 10, 20 และ 30 เปอร์เซ็นต์ ของวัตถุแห้ง ในสูตรอาหารผสมสำเร็จมีระดับโปรตีน 14 เปอร์เซ็นต์ และพลังงานที่ใช้ประโยชน์ได้2.4Mcal ME/kgDM โดยใช้ฟางข้าวเป็นแหล่งอาหารหยาบ ในสัดส่วนอาหารหยาบต่ออาหารข้น 30:70จากการทดลอง พบว่า ปริมาณการกินได้ของอาหารทั้งหมด และปริมาณการกินได้ เมื่อคิดเป็นกรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักตัว0.75 มีค่าลดลงแบบเส้นโค้งกำลังสาม (P<0.01) และปริมาณการกินได้มีค่าระหว่าง 2.49-2.94 เปอร์เซ็นต์น้ำหนักตัว (P>0.05) สำหรับสัมประสิทธิ์การย่อยได้ของวัตถุแห้ง อินทรียวัตถุ และโปรตีนหยาบมีค่าลดลงแบบโค้งกำลังสองและแบบโค้งกำลังสาม (P<0.01) ตามลำดับ และค่าสัมประสิทธิ์การย่อยได้ของไขมันมีค่าเพิ่มขึ้นแบบเส้นโค้งกำลังสอง (P<0.01) รวมทั้งความเป็นกรด-ด่างและค่ายูเรีย-ไนโตรเจนมีค่าสูงขึ้นแบบเส้นตรง (P<0.01) และปริมาณของกรดไขมันที่ระเหยได้ทั้งหมดมีความแตกต่างกัน (P<0.01) สำหรับค่าแอมโมเนีย-ไนโตรเจนและน้ำหนักสุดท้ายของแพะไม่แตกต่างกัน (P>0.05) อย่างไรก็ตาม พบว่าน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นและอัตราการเจริญเติบโตมีความแตกต่างกัน (P<0.01) โดยมีค่าระหว่าง 4.15-9.03 กิโลกรัม และ46.10-100.30กรัมต่อวัน ตามลำดับจากการศึกษาสรุปได้ว่าสามารถใช้กากมันสำปะหลังจากการผลิตเอทานอลในสูตรอาหารผสมสำเร็จสำหรับเลี้ยงแพะเนื้อได้ในระดับ 10 เปอร์เซ็นต์ โดยไม่ส่งผลต่อปริมาณการกินได้ การย่อยได้ และสมรรถภาพการเจริญเติบโตของแพะเนื้อ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
Pornjantuek, B., Wachirapakorn, C., Cherdthong, A., Suphrap, N. และ Wongnen, C. (2018) “ผลของการใช้กากมันสำปะหลังจากการผลิตเอทานอลในสูตรอาหารผสมสำเร็จต่อปริมาณการกินได้ การย่อยได้ และสมรรถภาพการเจริญเติบโตของแพะเนื้อ”, สัตวแพทย์มหานครสาร, 10(2), น. 81–97. available at: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/jmvm/article/view/156421 (สืบค้น: 12 ธันวาคม 2025).
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงานกระทรวงพลังงาน. 2556. รายงานพลังงานทดแทนของประเทศไทยปี 2556. ศูนย์สารสนเทศข้อมูลพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน กระทรวงพลังงาน. 58 หน้า.
กลุ่มสารสนเทศและข้อมูลสถิติ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กรมปศุสัตว์. 2558. ข้อมูลจำนวนปศุสัตว์ในประเทศไทย ปี 2557. พิมพ์ครั้งที่ 2 โรงพิมพ์ บริษัทละม่อม. กรุงเทพฯ. 191 หน้า.
คณิน บรรณกิจ และสุรชัย อาจกล้า. 2554. ผลของระดับกากมันสำปะหลังแห้งที่เหลือหลังจากการผลิตเอทานอลในอาหารข้นต่อสมรรถนะการผลิตโคเนื้อพันธุ์พื้นเมือง  บราห์มัน. คณะศิลปศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎร้อยเอ็ด, ร้อยเอ็ด.
ฉลอง วชิราภากร. 2541. โภชนศาสตร์และการให้อาหารสัตว์เคี้ยวเอื้องเบื้องต้น. โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น. ขอนแก่น. 218 หน้า.
ณรกมล เลาห์รอดพันธ์ โชค มิเกล็ด ณัฐพล จงกสิกิจ จิรวัฒน์ พัสระ เสาวลักษณ์ แย้มหมื่นอาจ วิสูตร ศิริณุพงษานันท์ และอำพล วริทธิธรรม. 2556. ผลของระดับการใช้กากมันสำปะหลังแห้งจากการผลิตเอทานอลในสูตรอาหารต่อกระบวนการหมักย่อยในกระเพาะหมักและย่อยได้ในโคพื้นเมืองเจาะกระเพาะ. วารสารเกษตร. 29: 89-98.
ดารารัตน์ มณีจันทร์และประพันธ์ ประเสริฐศักดิ์. 2558. ศึกษาผลผลิต น้ำคั้น และชานอ้อยในอ้อยพันธุ์ขอนแก่น 3 และอ้อยลูกผสมอ้อยป่า (Saccharum spontaneum). แก่นเกษตร. 43 (ฉบับพิเศษ 1): 662-667.
ธราพงษ์ วิฑิตศานต์, นวดล เหล่าศิริพจน์ และประเสริฐ เรียบร้อยเจริญ. 2553. รายงานสถานภาพของงานวิจัยและผลิตเอทานอลไบโอดีเซล ไบโอแก๊สและน้ำมันชีวภาพในประเทศไทย. สำนักพัฒนาบัณฑิตศึกษาและวิจัยด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สบว).สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ). 168 หน้า.
บุญนำพา ด่างเหลา. 2548. ผลของเยื่อใยจากเปลือกถั่วลิสงและฟางข้าวในสูตรอาหารผสมสำเร็จต่อปริมาณการกินได้การย่อยได้และสมรรถนะการเจริญเติบโตของแพะ.รายงานการศึกษาอิสระปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ปราโมทย์ แพงคำ. 2553. รายงานวิจัย การเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ประโยชน์กากเมล็ดธัญพืชหรือพืชน้ำมันในอาหารแพะเนื้อต่อการให้ผลผลิตและคุณภาพเนื้อแพะ. รายงานการวิจัย. สาขาวิชาเทคโนโลยีการผลิตสัตว์. สำนักวิชาเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารีนครราชสีมา.
ปิ่น จันจุฬา, พัชรินทร์ ภักดีฉนวน และสุธาวัฒนสิทธิ์. 2556. ผลของกลีเซอรีนดิบในสูตรอาหารแพะต่อการใช้ประโยชน์ได้ของโภชนะกระบวนการหมักสมดุลไนโตรเจนและสมรรถภาพการเจริญเติบโตของแพะ. รายงานวิจัยประจำปีงบประมาณ 2555. ภาควิชาสัตวศาสตร์คณะทรัพยากรธรรมชาติมหาวิทยาลัยสงขลา นครินทร์วิทยาเขตหาดใหญ่.
ปิ่น จันจุฬา, พัชรินทร์ ภักดีฉนวน และสุธาวัฒนสิทธิ์. 2557. ผลของระดับกลีเซอรีนดิบในอาหารผสมเสร็จต่อนิเวศวิทยาในกระเพาะรูเมนและสมดุลไนโตรเจนในแพะ. วารสารเกษตร. 30(3): 291-304.
เมธา วรรณพัฒน์. 2533. โภชนศาสตร์สัตว์เคี้ยวเอื้อง. ฟันนี่พลับบลิชชิ่ง, กรุงเทพฯ. 473 หน้า.
วราพันธุ์ จินตณวิชญ์, สุกัญญา จัตตุพรพงษ์และอุทัย คันโธ. 2551. การศึกษาองค์ประกอบเศษเหลือจากการผลิตเอทานอลจากมันสำปะหลังเพื่อใช้เป็นอาหารสัตว์และเป็นปุ๋ยสำหรับพืช. ศูนย์ค้นคว้าและพัฒนาวิชาการอาหารสัตว์ สถาบันสุวรรณวาจกกสิกิจเพื่อการค้นคว้าและพัฒนาปศุสัตว์และผลิตภัณฑ์สัตว์มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน นครปฐม.
วินัย ประลมพ์กาญจน์. 2542. การผลิตแพะเนื้อและแพะนมในเขตร้อน. สำนักเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์. 388 หน้า.
วรพงษ์ สุริยจันทราทอง. 2535. เยื่อใยในอาหารสัตว์. ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. 17 หน้า.
ศุภชาติ ปานเนียม. 2553. งานวิจัยอย่างง่ายและใช้ได้จริง. สาส์นโคนม. คณะสัตวแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 3: 10-11.
สุธี รัตนะ, อรษา อรุณสกุล และปิยนันท์ สังขไพฑูร. 2554. ค่าทางชีวเคมีของเลือดแพะที่เลี้ยงในภาคใต้ของประเทศไทย. วารสารเกษตร. 27(3): 283-292.
สุภาวดี ผลประเสริฐ. 2557. การปรับสภาพวัตถุดิบพวกลิกโนเซลลูโลสสำหรับการผลิตเอทานอล. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 22(5): 641-649.
ส่วนเศรษฐกิจภาค ธนาคารแห่งประเทศไทย สำนักงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. 2555. เอทานอล โอกาสและความท้าทายของนโยบายพลังงานไทย. หจก.โรงพิมพ์คลังนานาวิทยาจ. ขอนแก่น. 64 หน้า.
หนึ่งนุช สายปิ่น. 2551. การผลิตแพะ. สาขาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง. 221 หน้า.
อนันต์ ขวัญศิริกุล. 2549. ผลของการทดแทนมันเส้นด้วยเปลือกมันสำปะหลังในสูตรอาหารผสมสำเร็จที่มีฟางข้าวเป็นแหล่งอาหารเยื่อใยต่อปริมาณการกินได้ การย่อยได้ และสมรรถนะการเจริญเติบโตของแพะรุ่น. รายงานการศึกษาอิสระปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิตมหาวิทยาลัยขอนแก่น.
AOAC. 1985. Official Method of Analysis. Association of Official Analytical Chemists, Washington, D.C.
ARC. 1984. The Nutrient Requirements of Ruminant Livestock. Agriculture Research Council C.A.B. International, Wallingford.
Bremner, J.M. and Keeney, D.R. 1965. Steam distillation methods of determination of ammonium rate and nitrite. Anal. Chem. Acta. 32: 485-493.
Chen, X.B. and Gomest, M.J. 1992. Estimate for microbial protein supply to sheep and cattle based on urinary excretion of purine derivertives on overview of technical detail. Internationnal Feed Resources Unit. Rowett Research Institute. Aberdeen.
Chobtang, J., Intharak, K. and Isuwan, A. 2009. Effects of dietary crude protein levels on nutrient digestibility and growth performance of Thai indigenous male goats. Songklanakarin J. Sci. Technol. 31(6): 591-596.
Chruch, D.C. 1983. Digestive Physiology and Nutrition of Ruminants. Vol 1. O&B Books, Inc. Oregon.
Crocker, C.L. 1967. Rapid determination of urea nitrogen in serum or plasma without deproteinization. Am. J. Med. Technol. 33: 361-365.
Devendra, C. and Burns, M.1983. Goat Production in the Tropics. 2nd ed. Slough: Commonwealth Agricultural Bureau.
Erdman, R.A., Proctor, G.H. and Vandersall, J.H. 1986. Effect of rumen ammonia concentration on in situ rate and extent of digestion of feedstuffs. J. Dairy Sci. 69: 2312-2320.
Forbes, J.M. and France, J. 1993. Quantitative Aspects of Ruminant Digestion and Metabolism. Northampton. The University Press. Cambridge.
Goering, H.K. and Van Soest, P.J. 1970. Forage Fiber Analysis. Agricultural Handbook No. 379. USDA, Washington, D.C.
Kearl, L.C. 1982. Nutrient Requirements of Ruminants in Developing Countries. Logan: International Feedstuffs Institute. Utah State University, Utah.
Kung, L. Jr. and Huber, J.T. 1983. Performance of high producing cows in early lactation fed protein of varying amounts, sources, and degradability. J. Dairy Sci. 66:227-234.
Lammers, B.P., Buckmaster, D.R. and Heinrichs, A.J. 1995. A simple method for the analysis of particle sizes of forage and total mixed rations. J. Dairy Sci. 79: 922-928.
Lloyd, S. 1982. Blood characteristics and the nutrition of ruminants. Br. Vet. J. 138: 70-85.
Lopez, S., Hovell, F.D.D., Dijkstra, J. and France, J. 2003. Effects of volatile fatty acid supply on their absorption and water kinetics in the rumen of sheep sustained by intragastric infusions. J. Anim. Sci. 81: 2609-2616.
Nousiainen, J., Shingfield, K.J. and Huntama, N.P. 2004. Evaluation of milk urea nitrogen as diagnostic of protein feeding. J. Dairy Sci. 87: 386-395.
NRC. 1981. Nutrient Requirements of Goats: Angora, Dairy and Meat Goats in Temperate and Tropical Countries. National Academy Press, Washington, D.C.
Ørskov, E.R. 1994. Recent advances in understanding of microbial transformation in ruminants. Livest. Prod. Sci. 21: 269-283.
Phoemchalard, C., Uriyapongson, S. and Berg, E.P. 2014. Effect of cassava bioethanol by-product and crude palm oil in Brahman x Thai native yearling heifer cattle diets: I. Nutrient digestibility and growth performance. Trop. Anim. Health Prod. 46: 663–668.
Preston, R.L., Schnakanberg, D.D. and Pfander, W.H. 1965. Protein utilization in ruminants. I. Blood urea nitrogen as affected by protein intake. J. Nutr. 86: 281-287.
Preston, T.R. and Leng, R.A. 1987. Matching Ruminant Production Systems with Available Resources in the Tropics and Subtropics. Penambull Book Armidale, Australia.
SAS. 2002. User’s Guide: Statistic, Version 9.1. Edition. SAS. Inst Cary, NC.
Schnieder, B.H. and Flatt, W.P. 1975. The Evaluation of Feed through Digestibility Experiment Athens: The University of Georgia Press, Georgia.
Steel, R.G.D. and Torrie, J.H. 1980. Principles and Procedures of Statistics: A Biometrical Approach. 2nd ed. McGrawHill Book Co., New York.
Sutton, J.D. 1985. Digestion and absorption of energy substrates in the lactating cow. J. Dairy Sci. 68: 3376-3393.


Van Keulen, J. and Young, B.A., 1977. Evaluation of acid insoluble ash as a neutral marker in ruminant digestibility studies. J. Anim. Sci. 44: 282-289.
Van Soest, P.J. 1994. Nutrition ecology of the ruminants the 2nd ed. Cornell University Press. NewYork.
Yang, W.Z. and Beauchemin, K.W. 2009. Increasing physically effective fiber content of dairy cow diets through forage proportion versus forage chop length: Chewing and ruminal pH. J. Dairy Sci. 94: 1603–1615.
Zinn, A.R. and Owen, F.N. 1986. A rapid procedure for purine measurement and its use for estimating net ruminal protein synthesis. Can. J. Anim. Sci. 66: 157-166.