ผลของฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียของสารสกัดหยาบมะรุมต้านเชื้อ Staphylococcus aureus จากเต้านมอักเสบในโคนม

บทคัดย่อ

Staphylococcus aureus เป็นเชื้อก่อโรคที่มีความรุนแรงมาก ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคเต้านมอักเสบทั้งแบบแสดงอาการ และแบบไม่แสดงอาการทางคลินิกในโคนม โรคเต้านมอักเสบเป็นโรคที่ทำให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจโดยส่งผลกระทบต่อผลผลิตน้ำนม และคุณภาพน้ำนมที่ลดลง การรักษาด้วยยาปฎิชีวนะมักจะไม่ประสบความสำเร็จ เป็นเพราะว่าเชื้อ S. aureus สามารถต้านทานต่อยาปฎิชีวนะได้โดยการแทรกซึมเข้าไปยังเนื้อเยื่อของต่อมสร้างน้ำนม และที่มากไปกว่านั้นการใช้ยาปฎิชีวนะในการรักษาโรคเต้านมอักเสบมักทำให้เกิดการตกค้างของยาปฎิชีวนะในน้ำนมและผลิตภัณฑ์นม ดังนั้นสมุนไพรจึงเป็นสิ่งที่น่าสนใจอีกแนวทางเลือกหนึ่งของการรักษาที่ได้จากแหล่งธรรมชาติ มะรุมเป็นพืชสมุนไพรไทยมีสรรพคุณทางยาอย่างกว้างขวาง และรักษาเต้านมอักเสบในโคนมได้ การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ประเมินฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียของสารสกัดหยาบมะรุมต่อเชื้อ S. aureus and S. aureus ATCC 25923 ทำการศึกษามะรุมโดยใช้ใบสด ดอกสด ฝักสด ใบแห้ง และฝักแห้งนำมาสกัดเป็นสารสกัดหยาบด้วยตัวทำละลายคือเอทานอล แล้วนำสารสกัดหยาบทั้งหมดมาศึกษาฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียโดยวิธี disc diffusion และเจือจางความเข้มข้นของสารสกัดหยาบตามลำดับโดยรายงานผลเป็นค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่ยับยั้งเชื้อได้ (MIC) และค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่ฆ่าเชื้อได้ (MBC) ผลการศึกษาพบว่าใบสดที่สกัดด้วยเอทานอลให้ผลผลิตของสารสกัดหยาบสูงที่สุดคือ 9.30 เปอร์เซ็นต์ และเมื่อนำสารสกัดหยาบของใบสดที่ความเข้มข้น 20 มิลลิกรัมต่อแผ่น มาทดสอบด้วยวิธี disc diffusion พบว่าต้านเชื้อ S. aureus โดยมีขนาดวงใส 12.83±1.47 มิลลิเมตร และต้านเชื้อ S. aureus ATTC 25923 โดยมีขนาดวงใส 14.67±0.52 มิลลิเมตร ค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่ยับยั้งเชื้อได้ (MIC) และค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่ฆ่าเชื้อได้ (MBC) ต่อเชื้อ S. aureus อยู่ในช่วง 4-64 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร และเชื้อ S. aureus ATCC 25923 อยู่ในช่วง 32-64 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร การศึกษาวิจัยในครั้งนี้จึงบ่งชี้ว่าสารสกัดหยาบของมะรุมสามารถหยุดการเจริญเติบโตของเชื้อ S. aureus ที่ก่อโรคเต้านมอักเสบในโคนมได้