การศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับอัตราการตรวจพบตัวบ่งชี้โรคติดเชื้อในโลหิตบริจาคของโรงพยาบาลแม่สาย ปี 2560-2562

บทคัดย่อ

โลหิตมีประโยชน์ต่อการรักษาชีวิต ซึ่งการให้โลหิตเป็นวิธีรักษาทางการแพทย์สำหรับผู้ป่วยที่สูญเสียโลหิตหรือมีปริมาณโลหิตไม่เพียงพอ แต่การรับโลหิตนั้นมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคชนิดต่างๆ งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อหาความชุกของตัวบ่งชี้โรคติดเชื้อจากโลหิตบริจาค และวิเคราะห์หาปัจจัยที่เกี่ยวข้องของอัตราการตรวจพบตัวบ่งชี้โรคติดเชื้อในโลหิตบริจาค โดยการวิเคราะห์ข้อมูลย้อนหลังระหว่างปี พ.ศ. 2560 – 2562 จากฐานข้อมูลทางห้องปฏิบัติการของโรงพยาบาลแม่สาย จังหวัดเชียงราย ผลการศึกษาพบว่าผู้บริจาคโลหิตจำนวน 5,217 ราย ร้อยละ 68.1 เป็นเพศชาย เพศหญิง ร้อยละ 31.9  ช่วงอายุ 21-30 คิดเป็นร้อยละ 37 เป็นผู้บริจาคครั้งแรกร้อยละ 29.4และเป็นการรับบริจาคเลือดภายในโรงพยาบาล ร้อยละ 86.3 และ หมู่เลือดที่บริจาคเลือดมากที่สุด คือ หมู่ O ร้อยละ 43.5 รองลงมาเป็นหมู่ B หมู่ A และหมู่ AB ร้อยละ 28.4, 22.4 และ 5.4 ตามลำดับ มีอัตราโลหิตบริจาคไม่ผ่านเฉลี่ยต่อปีคิดเป็นร้อยละ 3.74 ค่าความชุกเฉลี่ย 3 ปี ของการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี ร้อยละ 0.2 ไวรัสตับอักเสบบี ร้อยละ 2.7  ไวรัสตับอักเสบซี ร้อยละ 0.5  และซิฟิลิส ร้อยละ 0.5 เมื่อนำข้อมูลมาวิเคราะห์ทางสถิติพบว่าเพศชายมีการติดเชื้อสูงกว่าเพศหญิงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ผู้บริจาครายใหม่มีการติดเชื้อสูงกว่ารายเก่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001)  จากผลงานวิจัยนี้บ่งชี้ถึงปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อในผู้บริจาคโลหิตคือ เพศ สัญชาติ และประเภทการบริจาคโลหิต ซึ่งเป็นข้อบ่งชี้ถึงการรับบริจาคโลหิตมีผลต่อการจัดหาโลหิตบริจาคที่ปลอดภัย