ผลของการให้แคลเซียมแลคเตทและแคลเซียมคลอไรด์ก่อนการเก็บเกี่ยวต่อการเจริญเติบโต ผลผลิตและคุณภาพก่อนและหลังการเก็บเกี่ยวของต้นอ่อนทานตะวัน

เปรมหทัย เขื่อนวัง; ยศวัฒน์ คำสมุทร; วิชุดา  พิมพ์ตะยาน; บุญร่วม  คิดค้า; วาสนา พิทักษ์พล

ผู้แต่ง

เปรมหทัย เขื่อนวัง สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร คณะเกษตรศาสตร์และทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยพะเยา
ยศวัฒน์ คำสมุทร สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร คณะเกษตรศาสตร์และทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยพะเยา
วิชุดา พิมพ์ตะยาน สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร คณะเกษตรศาสตร์และทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยพะเยา
บุญร่วม คิดค้า สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร คณะเกษตรศาสตร์และทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยพะเยา
วาสนา พิทักษ์พล สาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร คณะเกษตรศาสตร์และทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยพะเยา

คำสำคัญ:

แคลเซียมเลคเตท, แคลเซียมคลอไรด์, คุณภาพ, ผลผลิต, ต้นอ่อนทานตะวัน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการพ่นสารละลายแคลเซียมก่อนการเก็บเกี่ยวต่อการเจริญเติบโต ผลผลิตและคุณภาพหลังการเก็บเกี่ยวของต้นอ่อนทานตะวัน การทดลองจัดแบบ 2x5 แฟกทอเรียลในแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ (CRD) ประกอบด้วย 2 ปัจจัย ได้แก่ 1) ชนิดของแคลเซียม 2 ชนิด (แคลเซียมแลคเตทและแคลเซียม
คลอไรด์) และ 2) ระดับความเข้มข้น 5 ระดับ (0, 0.04, 0.4, 0.8 และ 1.6%) โดยพ่นสารละลายในช่วงวันที่ 4-6 หลังเพาะเมล็ด และเก็บเกี่ยวในวันที่ 7 จากนั้นบรรจุในกล่องพลาสติกและเก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิต่ำ (10±2°C ความชื้นสัมพัทธ์ 80±2%) เป็นเวลา 24 วัน ผลการศึกษาพบว่า ชนิดของสารแคลเซียมไม่มีผลต่อความสูง น้ำหนัก ความยาวราก และความยาวใบ แต่มีผลต่อความกว้างใบและผลผลิตมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ อย่างไรก็ตามแคลเซียมแลคเตทให้ผลผลิต น้ำหนักสดสูงกว่าแคลเซียมคลอไรด์ ส่วนระดับความเข้มข้น 0.04 และ 0.4% ส่งผลให้ต้นอ่อนมีการเจริญเติบโตและผลผลิตสูงกว่าระดับอื่นๆ ในด้านคุณภาพหลังการเก็บเกี่ยวพบว่าการพ่นแคลเซียมสามารถชะลอการสูญเสียน้ำหนักและรักษาคุณภาพได้ดี โดยแคลเซียมแลคเตทลดการสูญเสียน้ำหนักได้ดีกว่าแคลเซียมคลอไรด์ นอกจากนี้ความเข้มข้น 0.04 และ 0.4% ช่วยลดการสูญเสียน้ำหนัก ชะลอเปลี่ยนแปลงสีใบ ลดการเน่า และการช้ำ
ของใบ ส่งผลให้คุณภาพโดยรวมดี เมื่อพิจารณาอิทธิพลร่วมระหว่างชนิดของแคลเซียมกับระดับความเข้มข้นพบว่าสารละลายแคลเซียมแลคเตท ระดับความเข้มข้น 0.04 และ 0.4% มีผลผลิตสูงกว่าและช่วยลดการสูญเสียน้ำหนักได้ดีกว่ากรรมวิธีอื่นๆ รวมทั้งมีต้นทุนการผลิตต่ำและให้ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจที่ดีมีกำไรมากกว่ากรรมวิธีอื่นๆ

เอกสารอ้างอิง

Narasri W. Vegetable high in amino acids : sunflower sprouts. Journal of Food Research and Product Development. 2022;52(2):44-47. (In Thai)

Nunum T, Riansut W. Influence of seedling materials on sunflower sprout growth. Rajamangala University of Technology Krungthep Research Journal. 2020;14(2):168-180. (In Thai)

Poondee J, Nimchit S. Optimal storage pattern for extremely delicate produce: Case study of sunflower sprouts. Srinakharinwirot University Engineering Journal. 2021;16(3):75–83. (In Thai)

Wongs-Aree C. Using calcium for good fruit quality after harvest. Postharvest Newsletter. 2018;17(4):

-7. (In Thai)

Suksamran C, Somnak P, Samakkit S. Effect of calcium oxide on growth and sensory quality of linharn (Launaea sarmentosa). Thai Science and Technology Journal (TSTJ). 2021;29(1):148-156. (In Thai)

Wiriya-Alongkorni W. Effect of calcium chloride on physiological change in flowering phase to fruit set of longan trees. Journal of Agri. Research and Extension. 2022;41(2):1-13. (In Thai)

Thongsook T. Factors affecting textural changes and techniques for textural improvement of processed fruits and vegetables. Journal of Science and Technology Mahasarakham University 2553;29(4): 456-469. (In Thai)

Food and Drug Administration. Prescribing principles, conditions, methods of use, and proportions of food additives (No.3). [Internet]. 2023 [cited 2025 July 28]. Available from: https://food.fda.moph.go.th/food-law/announ-moph-444.

Attallah, Shreen Y, Reham M, Abdalla. Influence of foliar spray with calcium chloride on growth, yield and quality of lettuce (Lactuca sativa L.) Assiut J. Agric. Sci., 2021;52(4):116-128.

Khani A, Barzegar T, Nikbakht J. Ghahremani Z. Effect of foliar spray of calcium lactate on the growth, yield and biochemical attribute of lettuce (Lactuca sativa L.) under water deficit stress. Advances in Horticultural Science, 2020;34(1),11–24.

Witham FH, Blaydes DF, Devlin RM. Experiments in plant physiology. New York. Van Nostrand Reinhold Co. 1971;55-56 p.

Achavanuntakul S. Mangerial accounting. 1sted. Bangkok : TPN press. 2016. 300 P. (in Thai)

Kou L, Yang T, Luo Y, Liu X, Huang L, Codlinge E. Pre-harvest calcium application increases biomass and delays senescence of broccoli microgreens. Postharvest Biology and Technology. 2014;87:70-78.

Mahajan B.V.C, Dhatt A.S. Studies on postharvest calcium chloride application on storage behavior and quality of Asian pear during cold storage. Intl. J. Food Agri. and Environment 2004;2(3-4):157-159.

Lara I, Garcia P, Vendrell M. Modifications in cell wall composition after cold storage of calcium-treated strawberry (Fragaria x ananassa Duch.) fruit. Postharvest Biology and Technology. 2004;34(3):331-339.

Gersopoulos D, Pavlina D.D. Summer-pruning and preharvest calcium chloride sprays affect storability and low temperature breakdown incidence in kiwifruit. Postharvest Biology and Technology. 2005; 36:303-308.

Antunes D, Nunes S, Migue G, Dundlen S, Cavaco A. Sustainable postharvest handling of minimally processed melon fruits. In The 4th IASME/WSEAS International Conference on Energy, Environment, Ecosystems and Sustainable Development (EEESD'08) at Algarve, Portugal, June11-13, 2008;521-525.

Akhtar A, Abbas N.K, Hussain A. Effect of calcium chloride treatments on quality characteristics of loquat fruit during storage. Pak. J. Bot. 2010;42(1):181-188.

Sresook S, Saunphairoch S, Puengphian C, Sirichote A. Effects of calcium chloride and calcium lactate on quality changes of fresh-cut dragon fruit during storage. Agricultural Sci. J. 2016;47:3(Suppl.):193-196. (In Thai)

Nilprapruck P, Usaha T, Kaokaen T. Calcium lactate application for delay browning and deterioration of fresh-cut romaine lettuce. Rajamangala University of Technology Srivijaya Journal. 2023;15(2):292-306. (In Thai)