ผลของแคโรทีนอยด์ชนิดต่างๆ ต่อการเจริญเติบโตและการเพิ่มสีในปลาการ์ตูนแดง (Premnas biaculeatus Bloch, 1790)
คำสำคัญ:
ปลาการ์ตูนแดง, แคโรทีนอยด์, การเจริญเติบโต, การเพิ่มสีบทคัดย่อ
ศึกษาผลของการเสริมแคโรทีนอยด์สังเคราะห์ชนิดต่างๆ ในอาหารเลี้ยงปลาการ์ตูนแดง วางแผนการทดลองแบบ
6×3 Factorial in CRD เพื่อศึกษา 2 ปัจจัย คือ 1 ชนิดของแคโรทีนอยด์ ได้แก่ เบต้าแคโรทีน แคนทาแซนทิน แอสตาแซนทิน
ลูทีนและซีแซนทิน ตามลำาดับ โดยอาหารไม่เสริมแคโรทีนอยด์เป็นสูตรควบคุม และ 2 ระยะเวลาในการเสริม คือ 1, 2 และ 3
เดือน เลี้ยงปลาด้วยอาหารที่เสริมแคโรทีนอยด์แต่ละชนิดในอัตรา 100 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมอาหาร ชนิดละ 3 ซ้ำา แบบให้กิน
จนอิ่มวันละ 2 ครั้ง ทดลองเป็นระยะเวลา 3 เดือน โดยวัดผลการเจริญเติบโตและสีบนผิวหนังปลาเดือนละครั้ง ผลการศึกษา
พบว่าปลาที่เลี้ยงด้วยอาหารที่ไม่เสริมและเสริมแคโรทีนอยด์ชนิดต่างๆ มีน้ำาหนักที่เพิ่มขึ้นต่อวัน อัตราการเจริญเติบโตจำาเพาะ
อัตรารอดตาย และอัตราแลกเนื้อไม่แตกต่างกัน (p>0.05) แต่มีผลต่อค่าความสว่าง (L*) ค่าความเข้มของเฉดสีแดง (a*) ค่า
ความเข้มของเฉดสีเหลือง (b*) ปริมาณแคโรทีนอยด์รวม ชนิดและปริมาณแคโรทีนอยด์ที่สะสมบริเวณผิวหนังปลา (p<0.05)
โดยผิวหนังปลาการ์ตูนแดงที่ได้รับอาหารที่เสริมแอสตาแซนทินสังเคราะห์ มีความเข้มเฉดสีแดงและมีปริมาณแคโรทีนอยด์
รวมสูงสุด และทำาให้ผิวหนังปลามีลักษณะสีแดงสด ขณะที่การเสริมลูทีนและซีแซนทินในอาหารมีผลต่อการเพิ่มความเข้มของ
เฉดสีเหลือง ส่วนชนิดและปริมาณแคโรทีนอยด์ที่สะสมบริเวณผิวหนังปลาสัมพันธ์กับชนิดของแคโรทีนอยด์ที่เสริมในอาหาร
ผลของระยะเวลาในการเสริมแคโรทีนอยด์ในอาหาร พบว่า อัตราการเจริญเติบโตจำาเพาะและอัตรารอดตายของ
ปลาที่ได้รับอาหารที่เสริมแคโรทีนอยด์มีค่าลดลง และอัตราแลกเนื้อมีค่าเพิ่มขึ้นตามระยะเวลาในการเสริมที่นานขึ้น (p<0.05)
ส่วนค่าความสว่าง พบว่า มีค่าลดลงเช่นกันแต่ค่าในเดือนที่ 2 และ 3 ไม่แตกต่างกัน (p>0.05) ขณะที่ค่าความเข้มเฉด
สีแดง และสีเหลือง ปริมาณแคโรทีนอยด์รวม ชนิดและปริมาณแคโรทีนอยด์ที่สะสมบริเวณผิวหนังปลามีค่าเพิ่มขึ้นตามระยะ
เวลาการเสริมที่นานขึ้น แต่ในเดือนที่ 2 และ 3 มีค่าไม่แตกต่างกัน (p>0.05) สรุปได้ว่าปลาการ์ตูนแดงที่ได้รับอาหารเสริม
แอสตาแซนทินสังเคราะห์ เป็นเวลา 2 เดือน ทำาให้มีการเพิ่มของสีแดงบริเวณผิวหนังปลามากที่สุด
เอกสารอ้างอิง
APHA, AWWA & WPCF. (1985). Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. (16th ed.). Washington, D.C.: American Public Health Association.
Association of Official Analytical Chemists (AOAC). (2005). Animal feed. In: Horwitz, W.(Ed.), Official Methods of Analysis of AOAC International, (18th ed.) AOAC International, Maryland, 1-48.
Boonyaratpalin, M., Thongrod, S., Supamattaya, K., Britton, G. & Schlipalius, L. E. (2001). Effects of B-carotene
source, Dunaliella salina, and astaxanthin on pigmentation, growth, survival and health of Penaeus monodon. Aquaculture Research, 31, 182-190.
Britton, G., Liaaen-Jensen, S. & Pfander, H. (1995). Carotenoids Vol.1B. Spectroscopy. Birkhauser Verlag, 360.
Chatzifotis, S., Pavlidis, M., Jimeno, C., Vardanis, G., Sterioti A. & Divanach, P. (2005). The effect of different carotenoid sources on skin coloration of cultured red porgy (Pagrus pagrus). Aquaculture Research, 36, 1517–1525.
Choubert, G. & Luquet, P. (1983). Utilization of shrimp shell meal for rainbow trout (Salmo gairdneri Rich.)
pigmentation. Influence fat content of the diet. Aquaculture, 32, 19–26.
Christiansen, R. & Torrissen, O.J. (1996). Growth and survival of Atlantic salmon, Salmo salar L. fed different dietary levels of astaxanthin. Juveniles. Aquaculture Nutrition, 2, 55–62.
Doolan, B. J., Booth, M. A., Jones, P. L., & Allan, G. L. (2008). Effects of dietary astaxanthin concentration and feeding period on the skin pigmentation of Australian snapper (Pagrus auratus) (Bloch & Schneider, 1801). Aquaculture Research, 40, 60 – 68.
Fenner, B. (2005). Premnas biaculeatus - The Maroon Clownfish. SeaScope, Aquarium Systems, Inc., 22(1), 1-3.
Gomes, E., Dias, J., Silva, P., Valente, L., Empis, J., Gouveia, L., et al. (2002). Utilization of natural and synthetic
source of carotenoids in the skin pigmentation of gilthead seabeam (Sparus aurata). European Food Research and Technology, 214, 287-293.
Goodwin, T.W. (1951). Carotenoids in fish. New York: Chen. Publ. Co. Inc.
Ho, A. L. F. C., Shea, O. S. K. & Pomeroy, H. F. (2013). Dietary esterified astaxanthin effects on color, carotenoid
concentrations, and compositions of clown anemonefish, Amphiprion ocellaris, skin. Aquaculture International, 21, 361-374.
Hoar, W.S. & Randall, D. J. (1989). Fish Physiology III. New York: Academic Press.
Idahah, Y. & Jian, G. Q. (2010). Effect of Dietary Carotenoids on Skin Color and Pigments of False Clownfish,
Amphiprion ocellaris, Cuvier. World Aquaculture Society, 41, 308-318.
Kanokrung, A., Watanadilok, R., Muthuwan, V. & Santawanpas, S. (2013). Effects of dietary protein, lipid and astaxanthin levels on growth and carotenoid accumulation in anemone fish, (Amphiprion ocellaris). Journal of Science, Technology, and Humanities, 11(2), 95-103
Katayama, T., Shintani, K. & Chichester, C.O. (1973). The biosynthesis of astaxanthin. Comparative Biochemistry and Physiology, 448, 253 – 257.
Lakehi, A. B., Ahmadi, M. R., Safi, S., Ytrestoyl, T. & Bjerkeng, B. (2010). Growth performance, mortality and
carotenoid pigmentation of fry offspring as affected by dietary supplementation of astaxanthin to female rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) broodstock. Applied Ichthyology, 26, 35–39.
Miki W. (1991). Biological functions and activities of animal carotenoids. Pure and Applied Chemistry, 63, 141-146.
Seyedi, S.M., Sharifpour, I., Ramin, M. & Jamili, S.H. (2013). Effect of Dietary Astaxanthin on Survival, Growth, Pigmentation Clownfish, Amphiprion ocellaris, Cuvier. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 3(3), 391-395.
Strickland, J. D. H. & Parsons, T. R. (1972). A Practical Handbook of Seawater Analysis. (2nd ed.). Ottawa: Fisheries Research Board of Canada.
Torrisen, O. J., Hardy, R. W. & Shearer, K. D. (1989). Pigmentation of salmonids-carotenoid deposition and metabolism. Reviews in Aquatic Science, 1, 209-225.
Yeum, K. J. & Russell, R. M. (2002). Carotenoid bioavailability and bioconversion. Annual Review of Nutrition, 22, 483-504.
Yi-Juan Wang, Yew-Hu Chien & Chih-Hung Pan. (2006). Effects of dietary supplementation of carotenoids on survival, growth, pigmentation, and antioxidant capacity of characins, Hyphessobrycon callistus. Aquaculture, 261, 641–648.
Yuangsoi, B., Jintasataporn, O., Tabthipwon, P. & Kamel, C. (2010). Utilization of Carotenoids in Fancy Carp (Cyprinus carpio): Astaxanthin, Lutein and ß-carotene. World Applied Sciences, 11(5), 590-598.
