จิตตปัญญาศึกษา: การจัดการเรียนรู้รายวิชาการสร้างเสริมสุขภาพ และการป้องกันการเจ็บป่วยสำาหรับนักศึกษาพยาบาล
คำสำคัญ:
จิตตปัญญาศึกษา, การจัดการเรียนรู้, รายวิชาการสร้างเสริมสุขภาพและการป้องกันการเจ็บป่วยบทคัดย่อ
ทฤษฎีการเรียนรู้กลุ่มมนุษยนิยมให้ความสำาคัญกับคุณค่าของความเป็นมนุษย์ ซึ่งเป็นพื้นฐานของจิตตปัญญาศึกษา
ที่ใช้กระบวนการเรียนรู้ด้วยใจอย่างใคร่ครวญซึ่งเน้นการพัฒนาด้านในอย่างแท้จริงการจัดกระบวนการเรียนรู้แนวจิตตปัญญา
ศึกษา สามารถนำามาจัดการเรียนรู้โดยยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง คือ แบบเน้นตัวผู้เรียนนำาตนเอง และแบบเน้นประสบการณ์
สามารถสังเคราะห์รูปแบบการเรียนรู้ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษาเพื่อจัดการเรียนรู้รายวิชาการสร้างเสริมสุขภาพ
และการป้องกันการเจ็บป่วย สำาหรับนักศึกษาพยาบาล โดยมี 6 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) แนวคิดและหลักการของรูปแบบ
2)วัตถุประสงค์และผลลัพธ์ที่คาดหวังของรูปแบบ3)ผลลัพธ์ของรูปแบบ4)สาระการเรียนการสอนของรูปแบบ5)กระบวนการเรียน
การสอนของรูปแบบ และ 6) การประเมินผลหรือประสิทธิผลของรูปแบบ โดยการเรียนรู้ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษาแบ่งมิติ
การเรียนรู้ออกเป็น 3 ด้าน คือ มิติความดี และความจริง มิติความงาม และมิติความรู้ กระบวนการจัดการเรียนรู้ในรายวิชา
การสร้างเสริมสุขภาพและการป้องกันการเจ็บป่วยมี 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) สงบนิ่งอยู่กับตนเอง การสงบนิ่งเป็นการพัฒนาฐาน
กายเพื่อการลงมือกระทำา (HAND) 2) การให้ความรู้เป็นการพัฒนาฐานหัวเพื่อการคิด (HEAD) 3) สรรค์สร้างประสบการณ์
จากกิจกรรมกระบวนการสร้างสรรค์เป็นการพัฒนาฐานใจเพื่อการรู้สึก (HEART) และ 4) การสะท้อนคิดจากการจัดกิจกรรม
(Reflection) นำาไปสู่การวางแผนจัดการเรียนรู้ด้วยจิตตปัญญาศึกษา ซึ่งประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้ 1) การปฏิบัติตาม
แนวคิดจิตตปัญญาศึกษา 2) วัตถุประสงค์ของกิจกรรม 3) กิจกรรม 4) ผลที่คาดว่าจะเกิดกับนักศึกษา และนำาไปปฏิบัติตาม
แผนการดำาเนินกิจกรรมจัดการเรียนรู้ด้วยจิตตปัญญาศึกษา กิจกรรมสงบนิ่งประกอบด้วย การฝึกสติ ด้วยการใคร่ครวญและ
ด้วยการเจริญสติวิปัสสนา กิจกรรมฝึกสติด้วยการเคลื่อนไหว กิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยขั้นปรับฐานกาย และขั้นเปิดฐานใจ
กิจกรรมพัฒนาฐานคิด และเสริมสร้างประสบการณ์
เอกสารอ้างอิง
Khemmani, T. (2007). Teaching Science: Knowledge for Effective Learning Process. Bangkok: Publisher of Chulalongkorn University. (in Thai)
Nilchaikovit, T. (2008). A collection of articles on the 2008 Symposium on IntellectualWisdom Education for human development. Bangkok: The Center for Intellectual Education Mahidol University. (in Thai)
Praboromarajchanok Institute for Heath Workforce Development. (2009). Bachelor of Nursing Science Program (revised course 2009). (in Thai)
Thongtavee, C. et al. (2008). Annual Conference on intellectual psychology Education for human development. Bangkok: The Center for Intellectual Education Mahidol University. (in Thai)
Wasi, P. (2008). A collection of articles on the 2008 Symposium on Intellectual Wisdom Education for human development. Bangkok: The Center for Intellectual Education Mahidol University. (in Thai)
