ผลของโปรแกรมส่งเสริมการจัดการอาการด้วยตนเองร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมต่อความรู้เกี่ยวกับวัณโรคและการจัดการอาการ ความร่วมมือในการรับประทานยา และผลลัพธ์ทางคลินิกสำหรับผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่

สุธิดา แสงดี

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบหนึ่งกลุ่มวัดก่อนและหลังการทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการจัดการอาการด้วยตนเองร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมต่อความร่วมมือในการรับประทานยาและผลลัพธ์ทางคลินิกสำหรับผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ที่เข้ารับการรักษา ณ หอผู้ป่วยเฉพาะโรค โรงพยาบาลมหาสารคาม คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จำนวน 30 ราย เครื่องมือการวิจัยประกอบด้วย โปรแกรมส่งเสริมการจัดการอาการด้วยตนเองร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคม แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป แบบวัดความรู้เกี่ยวกับวัณโรคและการจัดการอาการ แบบบันทึกอาการและการจัดการอาการ แบบประเมินความร่วมมือในการรับประทานยา แบบบันทึกการมาตรวจตามนัด และแบบบันทึกผลการตรวจผลส่งเสมหะเพาะเชื้อ วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติเชิงพรรณนา และสถิติทดสอบที ผลการศึกษาพบว่า ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนความรู้เรื่องวัณโรคปอดและการจัดการอาการสูงกว่าก่อนเข้าโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t = -8.5, p < .05) กลุ่มตัวอย่างทุกรายมีอาการข้างเคียงจากการรับประทานยา (อย่างน้อย 1 อาการ) และอาการข้างเคียงนั้นได้รับการจัดการจนทุเลา (ร้อยละ 100) กลุ่มตัวอย่างร่วมมือในการรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ (ร้อยละ 100) และมาตรวจรับการรักษาตามนัดภายหลังการจำหน่าย 2 สัปดาห์ (ร้อยละ 100) และร้อยละ 80 มีผลการส่งเสมหะเพาะเชื้อเป็นลบ ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าโปรแกรมส่งเสริมการจัดการอาการด้วยตนเองร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมนี้ ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถจัดการกับอาการข้างเคียงของยาได้ด้วยตนเอง และทำให้มีผลลัพธ์ทางคลินิกดีขึ้น