สาเหตุของการมาฝากครรภ์ช้าและประสบการณ์การดูแลตนเองในขณะที่ยังไม่มาฝากครรภ์ของหญิงตั้งครรภ์ในจังหวัดยะลา: การศึกษาเชิงคุณภาพแบบบรรยาย

มณีรัศมิ์ พัฒนสมบัติสุข

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงคุณภาพครั้งนี้เป็นแบบบรรยาย เพื่อศึกษาสาเหตุของการมาฝากครรภ์ช้าและประสบการณ์การดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์ในขณะที่ยังไม่มาฝากครรภ์ คัดเลือกผู้ให้ข้อมูลแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 18 ราย ผู้ให้ข้อมูลคือ หญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์ครั้งแรกหลังอายุครรภ์ 12 สัปดาห์ ที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในจังหวัดยะลา เครื่องมือที่ใช้ในการสัมภาษณ์เชิงลึก เป็นคำถามปลายเปิดแบบกึ่งโครงสร้างที่ได้รับการตรวจสอบคุณภาพด้านความตรงตามเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 3 ท่าน นำข้อมูลที่ได้มาถอดเทปแบบคำต่อคำ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษาพบว่า สาเหตุของการมาฝากครรภ์ช้ามี 8 ประเด็นหลัก ดังนี้ 1) ไม่รู้ว่าตนเองตั้งครรภ์ 2) ไม่แน่ใจว่าตนเองตั้งครรภ์ 3) การตั้งครรภ์เป็นภาวะปกติสามารถดูแลตนเองได้ 4) ไม่ทราบถึงประโยชน์ของการมาฝากครรภ์ 5) ไม่รู้ว่าควรมาฝากครรภ์เมื่อไร 6) ยังไม่สะดวกที่จะมาฝากครรภ์ เนื่องจากมีอาการแพ้ท้องมาก มีปัญหาทางเศรษฐกิจ บ้านอยู่ไกล เดินทางมาไม่สะดวก และต้องการมากับสามี 7) หลีกเลี่ยงการมาฝากครรภ์ และ 8) การบริการรับฝากครรภ์ของหน่วยบริการไม่สอดคล้องกับความต้องการ สำหรับประสบการณ์การดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์ในขณะที่ยังไม่มาฝากครรภ์ พบ 2 ประเด็นหลัก คือ 1) ดูแลตัวเองเหมือนเดิม และ 2) ดูแลตัวเองเพิ่มเท่าที่ทำได้ การมาฝากครรภ์ช้ามีสาเหตุมาจากปัจจัยที่ซับซ้อนหลายประการร่วมกันทั้งทางตรงและทางอ้อม ดังนั้นการป้องกันและแก้ไขปัญหาการมาฝากครรภ์ช้าของหญิงตั้งครรภ์ จึงต้องคำนึงถึงสาเหตุและทุกปัจจัยที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน รวมถึงการส่งเสริมให้หญิงตั้งครรภ์ดูแลตนเองอย่างเหมาะสม