การประยุกต์ใช้ดัชนีชีวภาพประเมินคุณภาพน้ำในลำห้วยแม่ตาว อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

Abstract

บทคัดย่อ

ศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพของแมลงน้ำเพื่อประยุกต์ใช้เป็นตัวบ่งชี้ทางชีวภาพสำหรับการติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ำ ในลำห้วยแม่ตาว อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก จำนวน 5 จุดเก็บตัวอย่าง ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2555 โดยใช้ดัชนีความหลากหลายทางชีวภาพ (Shannon-Wiener index) และดัชนีชีวภาพที่ปรับปรุงและดัดแปลงให้เหมาะสมกับการนำมาใช้กับแหล่งน้ำของประเทศไทย (BMWP^THAI และค่า ASPT^THAII) พบแมลงน้ำทั้งสิ้น 7,991 มอร์โฟเทกซา จาก 59 วงศ์ ใน 9 อันดับ แมลงน้ำที่พบมากที่สุดคือแมลงหนอนปลอกน้ำในวงศ์ Hydropsychidae อันดับ Trichoptera การใช้ดัชนีชีวภาพที่ปรับปรุงและดัดแปลงให้เหมาะสมกับการนำมาใช้กับแหล่งน้ำของประเทศไทย (BMWP^THAI และค่า ASPT^THAI) พบว่ามีค่าคะแนนใกล้เคียงกัน ทำให้เกณฑ์คุณภาพน้ำอยู่ในช่วงคุณภาพน้ำปานกลาง เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลดัชนีความหลากหลายทางชีวภาพโดยการจัดกลุ่มและจัดอันดับเชื่อมโยงกับคุณภาพน้ำโดยใช้ PCA (Principal Correspondence Analysis) พบว่า ค่าคะแนนเฉลี่ย ASPT^THAI และค่าดัชนีความหลากหลายทางชีวภาพมีความสัมพันธ์กับค่าความเป็นกรดเป็นด่าง ปริมาณออกซิเจนที่ละลายน้ำ ค่าการนำไฟฟ้า ปริมาณของแข็งละลายน้ำทั้งหมดและปริมาณซัลเฟต

คำสำคัญ: ดัชนีชีวภาพ; แมลงน้ำ; คุณภาพน้ำ

Abstract

The biodiversity of aquatic insects were studies for the application of bioindicator of water quality monitoring at five different stations at Mae Tao creek, Mae Sot District, Tak Province during February 2011 to February 2012. The Shannon-Wiener index, BMWP^THAI Score and ASPT^THAI were used to assess water quality. A total of 7,991 aquatic insect morphotaxa from 59 families in 9 orders were identified. The most abundant family found during the year was Hydropsychidae in the Trichoptera order. The score of BMWP^THAI and ASPT^THAI were the same that indicated water quality was moderately class. PCA (Principal Correspondence Analysis) indicated that ASPT^THAI and  Shannon-Wiener index were related with pH, DO, EC, TDS and sulphate. 

Keyword: Biotic index; aquatic insects; water quality