ผลกระทบการคมนาคมบนทางหลวงหมายเลข 304 ต่อสัตว์ป่า กรณีศึกษาระหว่างหลักกิโลเมตรที่ 191 ถึง 250
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาผลกระทบการคมนาคมบนทางหลวงหมายเลข 304 ต่อสัตว์ป่ากรณีศึกษาระหว่างหลักกิโลเมตรที่ 191 ถึง 250 ดำเนินการตามเส้นทางหลวงหมายเลข 304 ตั้งแต่บริเวณสถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา จนถึงหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ ขญ.7 (ลำพระยาธาร) อำเภอนาดี จังหวัดปราจีนบุรี ระยะทาง 59 กิโลเมตร รวมระยะทางสะสมตลอดการเก็บข้อมูล 1,062 กิโลเมตร ระหว่างเดือนธันวาคม พ.ศ. 2561 ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2562 เพื่อศึกษาชนิด จำนวน และปัจจัยแวดล้อมที่สัมพันธ์กับการตายของสัตว์ป่าเนื่องจากถูกรถชนหรือทับ ผลการศึกษาพบจำนวนสัตว์ป่าที่ถูกรถชนหรือทับจำนวน 41 ชนิด รวม 176 ตัว เป็นนก 14 ชนิด รวม 79 ตัว รองลงมาได้แก่ สัตว์เลื้อยคลาน 14 ชนิด จำนวน 37 ตัว สัตว์สะเทินน้ำสะเทิน 6 ชนิด จำนวน 36 ตัว และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 7 ชนิด จำนวน 24 ตัว พบว่า สัตว์ป่าถูกรถชนตายหรือทับตายเกิดขึ้นในเวลากลางคืนมากกว่าเวลากลางวันอย่างมีนัยสำคัญ พบว่า นก สัตว์เลื้อยคลาน และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ถูกรถชนตายหรือทับตายในช่วงฤดูฝนมากกว่าฤดูแล้งอย่างมีนัยสำคัญ ในขณะที่สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกถูกรถชนตายหรือทับตายช่วงฤดูแล้งมากกว่าฤดูฝนอย่างมีนัยสำคัญ สัตว์ป่าถูกรถชนตายหรือทับตายมากที่สุดในพื้นที่ใกล้ชุมชนหรือบริเวณพื้นที่กิจกรรมมนุษย์ โดยพบจำนวนสัตว์ป่าตายสูงที่สุดระหว่างช่วงกิโลเมตรที่ 200-209 ขณะที่จำนวนรถยนต์ที่ใช้เส้นทางหลวงมีความสัมพันธ์กับการตายของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอย่างมีนัยสำคัญ ผลการศึกษานี้พบว่า การใช้เส้นทางหลวงที่ผ่านป่าอนุรักษ์มีผลต่อความหลากหลายของสัตว์เลื้อยคลานมากที่สุดทั้งเมื่อพิจารณาค่าความหลากหลายของชนิดที่พบ ข้อเสนอแนะสำหรับการศึกษานี้นอกเหนือการจำกัดความเร็วรถยนต์ เพื่อลดการตายของสัตว์ป่า ควรเข้มงวดเรื่องการร่วงหล่นของพืชผลเกษตรบนถนน ควรมีการปรับเปลี่ยนกิจกรรมของราษฎรที่อาศัยอยู่ตามแนวเส้นทางทั้งสองฝั่งของอุทยานแห่งชาติ เพื่อลดการดึงดูดสัตว์ป่าให้ออกมานอกพื้นที่ ทั้งการปลูกพืชเกษตร การทิ้งขยะของเสียที่ดึงดูดสัตว์ป่า การรบกวนทำลายสิ่งแวดล้อม ตลอดจนการก่อสร้างทางรอดใต้ถนนเพื่อให้สัตว์ป่าสามารถเดินไปมาระหว่างพื้นที่ การสร้างแนวป้องกันตลอดความยาวของเส้นทางเพื่อมิให้สัตว์ป่าออกมาที่ผิวทางหลวงเพื่อลดการตายและการสูญเสียความหลากหลายทางชนิดของสัตว์ป่า
Downloads
Article Details
ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า ต้นฉบับที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ในระหว่างกระบวนการพิจารณาตีพิมพ์ลงในวารสารหรือสิ่งตีพิมพ์อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยอมรับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่วารสารวนศาสตร์ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือ ข้อคิดเห็นที่ปรากฏในผลงาน ให้เป็นความรับผิดชอบของข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) แต่เพียงฝ่ายเดียว และหากข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ประสงค์ถอนบทความในระหว่างกระบวนการพิจารณาของทางวารสาร ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยินดีรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นในกระบวนการพิจารณาบทความนั้น”
References
Benítez-Malvido, J. and V. Arroyo-Rodríguez. 2008. Habitat fragmentation, edge effects and biological corridors in tropical ecosystems. In K. Del Claro, P.S. Oliveira, V. Rico-Gray, A. Ramirez, A.A. Almeida, A. Bonet, F.R. Scarano, F.L. Consoli, F.J. Morales, J. Naoki, J.A. Costello, M.V. Sampaio, M. Quesada, M.R. Morris, M. Palacios, N. Ramirez, O. Marcal, R.H. Ferraz, R.J. Marquis, R. Parentoni, S.C. Rodriguez and U. Luttge, eds. Encyclopedia of Life Support Systems (EOLSS). International Commision on Tropical Biology and Natural Resources. UNESCO, Eolss Publishers, Oxford.
Bogaert, J. 2000. Quantifying Habitat Fragmentation as a Spatial Process in a Patch corridor-matrix Landscape Model. Ph.D. Thesis, University of Antwerp.
Boonsong, P., S. Hongnark, K. Suasa-ard, Y. Khoprasert, P. Promkerd, G. Hamarit, P. Nookarn and T. Jäkel. 1999. Rodent management in Thailand, pp. 338-357. In G.R. Singleton, L.A. Hinds, H. Leirs and Z. Zhang, eds. Ecologically-based Management of Rodent Pests. Australian Centre for International Agricultural Research, Canberra.
Bunsong, P., S. Charernjiratragul and A. Nissapa. 2015. Development of Production and Price with the Response to Pricing Policies of Major Rice in Thailand. Parichart Journal, Thaksin University 28(3) (Special Edition): 250-267. (in Thai)
Chaiyarat, R. 2015. Wildlife Ecology and Management Vol. 1. Charansanitwong Printing Co., Ltd., Bangkok. (in Thai)
Chettamart, S., V. Sutthipibul, C. Ampholchantana, P.D. Kappelle, V. Charoensiri and R. Lukanawarakul. 2006. Dong Phayayen-Khao Yai Forest Complex: Thailand Word Heritage. National Park Office, Department of National Parks, Wildlife and Plant Conservation, Bangkok. (in Thai)
Chuaynkern, Y. 2001. Species Diversity of Amphibians and Reptiles at Pang Sida National Park, Sakaeo Province. M.S. Thesis, Kasetsart University. (in Thai)
Cox, M.J., P.P. van Dijk, J. Nabhitabhata and K. Thirakhupt. 1998. A photographic guide to snakes and other reptiles of Thailand and Southeast Asia. Asia Books Co., Ltd., Bangkok.
Department of Highways. 2017. Highway No. 304, Kabin Buri District – Pak Thong Chai District, the Prototype of the World's First World Heritage Forest Interconnected Route for the Development of a Highway Network Connecting Neighboring Transportation to Conserve Natural Resources and the Environment Sustainably. Available Source: http://www.doh.go.th/content/page/news/45970, February 1, 2020.
Díaz, J.A., R. Carbonell, E. Virgós, T. Santos and J.L. Tellería. 2000. Effects of forest fragmentation on the distribution of the lizard Psammodromus algirus. Animal Conservation 3: 235-240.
Forman, R.T.T. and L.E. Alexander. 1998. Roads and their major ecological effects. Annual Review of Ecology and Systematics 29: 207-231.
Francis, C.M. 2001. A Photographic Guide to Mammals of Thailand & South-East Asia. Asia Books Co. Ltd., Bangkok.
Frost, D.R. 1985. Amphibian Species of the World: A Taxonomic and Geographical Reference. Allen Press Inc. and the Association of Systematics Collections, Lawrence, Kansas.
Hamarit, G. 1997. Species Diversity and Ecology of Murid Rodents in Forest and Agricultural Area along Mekhong Riverbank, Amphoe Sangkhom, Changwat Nhongkai. M.S. Thesis, Kasetsart University. (in Thai)
Hermes, C., A. Döpper, H.M. Schaefer and G. Segelbacher. 2016. Effects of forest fragmentation on the morphological and genetic structure of a dispersal-limited, endangered bird species. Nature Conservation 16: 39-58.
Inger, R.F. and H.K. Voris. 2008. The biogeographical relations of the frogs and snakes of Sundaland. Journal of Biogeography 28(7): 863-891.
IUCN. 2019. The IUCN Red List of Threatened Species Version 2019-2. Available Source: https://www.iucnredlist.org/search?searchType=species, November 25, 2018.
Khobkhet, O. 1998. Birds of Bueng Boraphet. Office of Environmental Policy and Planning, Bangkok. (in Thai)
Lauhachinda, V. 2009. Hepetology. Kasetsart Press Co. Ltd., Bankok. (in Thai)
Lekagul, B. and P.D. Round. 1991. A Guide to the Birds of Thailand. Saha Karn Bhaet Co., Ltd., Bangkok.
Lerdrungroj, K. and W. Taksintum. 2018. Species diversity and habitats utilization of herpetofauna in Bang Saphan district, Prachuap Khiri Khan province. Journal of Wildlife in Thailand 25: 1-20.
Levins, R. 1969. Some demographic and genetic consequences of environmental heterogeneity for biological control. Bulletin of the Entomological Society of America 15(3): 237-240.
Lynam, A.J. and I. Billick. 1999. Differential response of small mammals to fragmentation in Thailand tropical forest. Biological Conservation 91: 191-200.
Nabhitabhata, J. 1988. Amphibians. The Kurusapa Business Organization, Bangkok. (in Thai)
Nadee, N. 2000. Bird species diversity in Klai Kangwon Royal Palace. Journal of Wildlife in Thailand 8: 76-85. (in Thai)
Noble, G.K. 1954. The Biology of Amphibia. Dover Publication, Inc., New York.
Pardini, R. 2004. Effects of forest fragmentation on small mammals in an Atlantic Forest landscape. Biodiversity and Conservation 13: 2567-2586.
Safuwong, M., U. Prayoon, P. Piyasomboon, B. Kanchanasaka and K. Hirunkriracha. 2012. Biodiversity, Abundance and Habitat Suitability of the Wildlife in Habitat Corridor between Khao Yai National Park and Thap Lan Park. Wildlife Research Division, Wildlife Conservation Bureau, Department of National Park, Wildlife and Plant Conservation, Bangkok. (in Thai)
Shannon, C.E. and W. Weaver. 1949. The Mathematical Theory of Communication. The University of Illinois Press, Urbana.
Silva, M., L.A. Hartling, S.A. Field and K. Teather. 2003. The effects of habitat fragmentation on amphibian species richness of Prince Edward Island. Canadian Journal of Zoology 81: 563-573.
Sriktrachang, M. 2006. Survey to determine the point and width of the wildlife walkway across Highway No.304 at Km 27-29 between Khao Yai National Park and Thap Lan National Park. Wildlife Yearbook 7: 44-67. (in Thai)
Suttanon, N. 2009. Species Diversity and Distribution of Reptilians in Different Forest Types and Reasons of Sakaerat Environmental Research Station, Nakhon Ratchasima Province. M.S. Thesis, Kasetsart University. (in Thai)
Tarachai, P. 2010. Bird Habitat Management. Available Source: http://www.as.mju.ac.th/EBook/t_prapakorn/บทที่%20๖%20การจัดการถิ่นอาศัยของนก.pdf, February 1, 2020. (in Thai)
Wanghongsa, S. and K. Boonkird. 2001. Road-kill vertebrates in Khao Ang Rue Nai Wildlife Sanctuary. Wildlife Yearbook 3: 103-117. (in Thai)
Wilcove, D.S., C.H. McClellan and A.P. Dobson. 1986. Habitat fragmentation in the temperate zone, pp. 237-256. In M.E. Soule, ed. Conservation Biology: The Science of Scarcity and Diversity. Sinauer Associates, Sunderland.