การประมาณน้ำไหลบ่าและของแข็งแขวนลอยทั้งหมดของระบบวนเกษตรแบบสวนไม้ผลผสม ที่ไม่ถูกรบกวนจากดินถล่มและที่มีการทดแทนตามธรรมชาติ

บทคัดย่อ

ดินถล่มสามารถส่งผลกระทบเชิงนิเวศอย่างต่อเนื่องต่อพื้นที่ต้นน้ำ พื้นที่เสียหายจากดินถล่มเร่งให้เกิดกระบวนการกร่อนของดินให้รุนแรงยิ่งขึ้น และเป็นสาเหตุหลักของการสูญเสียดินจากการเพิ่มปริมาณของแข็งแขวนลอยทั้งหมดที่อยู่ในน้ำไหลบ่าหน้าดินระหว่างฝนตกแต่ละเหตุการณ์ การศึกษาครั้งนี้ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินปริมาณน้ำไหลบ่าและปริมาณของแข็งแขวนลอยทั้งหมดในสวนไม้ผลผสมแบบวนเกษตรทั้งภายใต้สถานการณ์ปกติที่ไม่เกิดดินถล่มและภายใต้กระบวนการทดแทนตามธรรมชาติภายหลังจากเกิดดินถล่มมาแล้ว 10 ปี พร้อมทั้งประมาณการสูญเสียหน้าดินที่เกิดจากการกร่อนของดิน บริเวณพื้นที่ต้นน้ำของตำบลแม่พูล อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ โดยที่กำหนดจำนวนแปลงทดลอง 3 แปลงสำหรับสวนไม้ผลผสมแบบวนเกษตรแต่ละสถานการณ์ โดยดำเนินการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณน้ำฝนแต่ละเหตุการณ์และปริมาณน้ำไหลบ่าหน้าดิน ด้วยเทคนิคการวิเคราะห์สหสัมพันธ์เพียร์สัน ระหว่างเดือนมกราคม 2559 ถึงเดือนตุลาคม 2559 พบว่า ปริมาณน้ำไหลบ่าหน้าดินของสวนไม้ผลผสมแบบวนเกษตรและพื้นที่ที่เคยเกิดดินถล่มมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 1.25 และ 2.37 มิลลิเมตร ของปริมาณน้ำฝนทั้งหมด ตามลำดับ ปริมาณของแข็งแขวนลอยทั้งหมดของพื้นที่ที่เคยเกิดดินถล่มมีมากกว่าพื้นที่สวนไม้ผลผสมแบบวนเกษตร 65.25 กิโลกรัม/ไร่/ปี หรือ 0.408 ตัน/เฮกตาร์/ปี ผลจากการศึกษานี้ทำให้เกิดความเข้าใจยิ่งขึ้นต่อการเปลี่ยนแปลงทางอุทกวิทยาของพื้นที่แหล่งต้นน้ำอันเนื่องมาจากดินถล่ม ซึ่งเป็นข้อมูลที่จำเป็นต่อการตัดสินใจค้นหาแนวทางการควบคุมการกร่อนของดินและลดปริมาณการสูญเสียหน้าดินในอนาคต