การประมาณค่าความสูงเฉลี่ยของหมู่ไม้จากแบบจำลองความสูงเชิงเลข ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร

Main Article Content

วิไลลักษณ์ ศรีสุนทร
กาญจน์เขจร ชูชีพ
ประสงค์ สงวนธรรม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินแบบจำลองความสูงเชิงเลข (digital elevation model; DEM) ใน รูปแบบ Digital Terrain Model (DTM) และ Digital Surface Model (DSM) ที่ได้รับอิทธิพลจากเรือนยอดของหมู่ไม้ และเพื่อทดสอบความเป็นไปได้ในการใช้ค่าความต่างระดับความสูงระหว่าง DTM และ DSM ประมาณค่าความสูงเฉลี่ยของหมู่ไม้ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร โดยทดสอบกับแบบจำลองความสูงระดับโลก (Global DEMs) ได้แก่ ASTER GDEM และ SRTM รวมทั้งแบบจำลองความสูงที่ใช้ในประเทศ ได้แก่ ข้อมูล DEM ที่จัดทำขึ้นโดยกรมแผนที่ทหาร (RTSD DEM) และข้อมูล DEM ที่จัดทำขึ้นโดยกรมพัฒนาที่ดิน (LDD DEM) ทำการหาค่าความต่างระดับความสูงของแบบจำลองความสูงในแต่ละคู่ แล้วหาค่าดัชนีพืชพรรณ ได้แก่ NDVI, SAVI, และ RVI ที่หาจากภาพถ่ายจากดาวเทียม Landsat 8 วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างค่าความต่างระดับความสูงของแบบจำลองความสูงกับดัชนีพืชพรรณแต่ละชนิด จากนั้นนำค่าดัชนีพืชพรรณที่มีค่าสัมประสิทธ์ิสหสัมพันธ์สูงสุดมาจำแนกความแตกต่างของชั้นหมู่ไม้ โดยในแต่ละชั้นของหมู่ไม้จะสุ่มวางแปลงตัวอย่างแบบวงกลมขนาด 17.84 เมตร จำนวน 40 แปลง เพื่อเก็บข้อมูลความสูงของต้นไม้ เพื่อนำมาหาความสัมพันธ์กับค่าความต่างระดับความสูง ของ DTM และ DSM ด้วยการวิเคราะห์การถดถอย (regression analysis) นำสมการความสัมพันธ์ที่ได้ มาใช้ในการประมาณความสูงเฉลี่ยของหมู่ไม้ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติคลองลาน


ผลการวิจัยพบว่า ค่าความต่างระดับความสูงของข้อมูล DEM กรมแผนที่ทหาร (RTSD DEM) กับ DEM ของกรมพัฒนาที่ดิน (LDD DEM) มีความสัมพันธ์กับค่าดัชนีพืชพรรณสูงกว่าแบบจำลองความสูงที่ใช้ในระดับโลก (Global DEMs) โดยมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ คือ 0.57, 0.50 และ 0.59 สำหรับดัชนีพืชพรรณ NDVI, SAVI, และ RVI ตามลำดับ สมการความสัมพันธ์ที่ได้มา คือ gif.latex?\bar{h}c = 2.2826 + 0.81gif.latex?\bar{h}spc (โดย gif.latex?\bar{h}c คือ ความสูงเฉลี่ยของหมู่ไม้จากการประมาณด้วยสมการ, gif.latex?\bar{h}spc คือ ค่าความต่างระดับความสูงของแบบจำลองความสูง) มีค่าสัมประสิทธ์ิตัวกำหนด เท่ากับ 0.69 จากสมการ ที่ได้สามารถสร้างแผนที่ความสูงของหมู่ไม้ของทั้งพื้นที่ศึกษาได้ โดยความสูงเฉลี่ยของหมู่ไม้ของทั้งพื้นที่มีค่า ประมาณ 16.86 เมตร มีค่ารากที่สองของความคลาดเคลื่อนกำลังสองเฉลี่ย (root mean square error; RMSE) เท่ากับ 2.37 ดัชนีความสอดคล้อง (d) เท่ากับ 0.48 และค่าความผิดพลาดสัมบูรณ์เฉลี่ย (mean absolute error; MAE) เท่ากับ -2.05

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

กลุ่มสำรวจทรัพยากรป่าไม้. 2555. การสำรวจทรัพยากรป่าไม้ของประเทศไทย. ส่วนสำรวจและวิเคราะห์ทรัพยากรป่าไม้ สำนักฟื้นฟูและพัฒนาพื้นที่อนุรักษ์ กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่า และพันธุ์พืช, กรุงเทพฯ.
สุเพชร จิรขจรกุล. 2555. เรียนรู้ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ด้วยโปรแกรม ArcGIS 10.1 for Desktop. พิมพ์ครั้งที่ 1. ภาควิชาเทคโนโลยีชนบท คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต, ปทุมธานี.
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. 2558. โครงการเตรียมรับมือและป้องกันผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่อาจมีต่อระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมแหล่งธรรมชาติอันควรอนุรักษ์ ประเภทน้ำตก. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม, กรุงเทพฯ.
Geo-Informatics and Space Technology Development Agency (Public Organization) - GISTDA. 2012. The Meaning of the Height Information Terrain. Available source: https://sites.google.com/site/ lidardemservice/khwam-hmay-khxng-khxmul-khwam-sungphumiprathes-thi-hi-brikar, October 8, 2015.
Huete, A. 1988. A Soil-adjusted vegetation Index (SAVI). Remote Sensing of Environment 25: 295-309.
Jordan, C.F. 1969. Derivation of leaf area index from quality measurements of light on the forest floor. Ecology 50: 663-666.
Krause, P., D.P. Boyle and F. Base. 2005. Comparison of Different Efficiency Criteria for Hydrological Model Assessment. Advances in Geosciences 5: 89-97.
Rouse, J.W., R.H. Haas, J.A. Schell and D.W. Deering. 1973. Monitoring vegetation systems in the Great Plains with ERTS. NASA SP-351I 309-317.
United States Geological Survey. 2015. Landsat Missions Timeline. Available source: http://landsat.usgs.gov/about_mission_history.php, October 8, 2015.
Willmott, C.J. 1982. Some comments on the evaluation of model performance. Bulletin of the American Meteorological Society 63 (11): 1309-1369.
Walker, W.S., L.E. Pierce, J.M. Kellndorfer, M.C. Dobson, C.T. Hunsaker and J.A. Fites. 2004. A comparison of forest canopy height estimates derived from SRTM and TOPSAR in the Sierra Nevada of California. Geoscience and Remote Sensing Symposium 4: 2336- 2339