การเลือกใช้ประโยชน์ไม้ผลของสัตว์ป่าในแปลงถาวรป่าดิบเขาระดับต่ำ บริเวณลุ่มน้ำ ห้วยคอกม้า อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ-ปุย จังหวัดเชียงใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาชนิดของสัตว์ที่เลือกใช้ประโยชน์ผลของพืช 8 ชนิดในพื้นที่ป่าดิบเขาระดับต่ำ บริเวณลุ่มน้ำห้วยคอกม้า อุทยานแห่งชาติดอยสุเทพ – ปุย จังหวัดเชียงใหม่ ได้แก่ ละมุดสีบุนทา (Madhuca floribunda) ก่อเดือย (Castanopsis acuminatissima) พะวา (Garcinia speciosa) มะเดื่อปล้องหิน (Ficus semicordata) มะมือ (Choerospondias axillaris) เหมือดคนตัวผู้ (Helicia nilagirica) นิ้วมือพระนารายณ์ (Schefflera sp.) และกล้วยป่า (Musa acuminata) ทำการศึกษาด้วยการติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพอัตโนมัติในบริเวณที่ติดผลของพืชและบนพื้นบริเวณที่ผลร่วงหล่น โดยติดตั้งกล้องดักถ่ายภาพทั้งหมด 24 กล้อง คิดเป็น 705 trap-nights หรือ 16,920 trap-hours ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2558 - เดือนมกราคม พ.ศ. 2559 และวิเคราะห์หาค่าดัชนีการเลือกใช้ประโยชน์ เพื่อต้องการทราบชนิดพืชที่ สัตว์ป่าเข้ามาใช้ประโยชน์มากที่สุด
ผลการศึกษา พบว่ากล้องดักถ่ายภาพอัตโนมัติบันทึกภาพเคลื่อนไหวของสัตว์ป่าได้ 389 คลิป จำแนกเป็น สัตว์ป่ากินผลไม้จำนวน 13 ชนิด ได้แก่ กลุ่มสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 9 ชนิด คือ กระรอกท้องแดง (Callosciurus erythraeus)กระรอกดินแก้มแดง (Dremomys rufigensis) กระรอกบินเล็กแก้มขาว (Hylopetes phayrei) กระเล็นขนปลายหูสั้น(Tamiops mcclellandi) กระแตเหนือ (Tupaia belangeri) หนู (rat) อีเห็นข้างลาย (Paradoxurus hermaphroditus) อีเห็นเครือ (Paguma larvata) และลิงกัง (Macaca nemestrina) และกลุ่มนก 4 ชนิด คือ นกปรอดสีขี้เถ้า (Hemixos flavala) นกปรอดโอ่งเมืองเหนือ (Alophoixus pallidus) นกปรอดเหลืองหัวจุก (Pycnonotus flaviventris) และนกปรอดภูเขา (Ixos mcclellandii) สัตว์กินผลไม้ส่วนใหญ่เลือกใช้ประโยชน์จากผลของต้นละมุดสีบุนทา (Madhuca floribunda) มากที่สุด (จำนวน 8 ชนิด) รองลงมาคือ ก่อเดือย (Castanopsis acuminatissima) (5 ชนิด) และมะเดื่อปล้องหิน(Ficus semicordata) (5 ชนิด) ในขณะที่กล้วยป่า (Musa acuminata) ซึ่งเป็นพืชล้มลุกก็พบสัตว์กินผลไม้เข้ามาใช้ ประโยชน์มากเช่นกัน (7 ชนิด) ผลการวิเคราะห์ดัชนีการเลือกใช้ประโยชน์จำเพาะของสัตว์กินผลไม้ พบว่าละมุดสีบุนทาเป็นชนิดพืชที่สัตว์กินผลไม้เลือกเข้าใช้สูงสุด บ่งบอกได้ว่าพืชชนิดนี้เป็นพืชสำคัญสำหรับสัตว์กินผลไม้ในพื้นที่
Downloads
Article Details
ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า ต้นฉบับที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ในระหว่างกระบวนการพิจารณาตีพิมพ์ลงในวารสารหรือสิ่งตีพิมพ์อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยอมรับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่วารสารวนศาสตร์ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือ ข้อคิดเห็นที่ปรากฏในผลงาน ให้เป็นความรับผิดชอบของข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) แต่เพียงฝ่ายเดียว และหากข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ประสงค์ถอนบทความในระหว่างกระบวนการพิจารณาของทางวารสาร ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยินดีรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นในกระบวนการพิจารณาบทความนั้น”
References
Connell, J.H. 1971. On the role of natural enemies in preventing competitive exclusion in some animals and in rain forest trees, pp. 298-310 In P.J. den Boer and G.R. Gradwell, eds. Dynamics of Populations. Proceedings of the Advanced Study Institute on Dynamics of numbers in populations. Center for agricultural Publishing and Documentation, Wageningen.
Department of Environmental Quality Promotion (DEQP). 2002. Envoronment Encyclopedia 1st Thai Forest. Planning and technical division Department of Environmental Quality Promotion, Bangkok. (in Thai)
Gautier-Hion, A., J.-M. Duplantier, R. Quris, F. Feer, C. Sourd, J.-P. Decoux, G. Dubost, L. Emmons, C. Erard, P. Hecketsweiler, A. Moungazi, C. Roussilhon, and J.-M Thiollay. 1985. Fruit characters as a basis of fruit choice and seed dispersal in a tropical
forest vertebrate community. Oecologia 65: 324-337.
Ivlev, V.S. 1961. Experimental ecology of the feeding of fishes. Yale University Press, New Haven, Connecticut, USA.
Janzen, H. D. 1970. Herbivores and the Number of Tree Species in Tropical Forest. American Naturalist 104 (940): 501-528.
Marod, D. and U. Kutintara. 2009. Forest Ecology. Aksornsiam printing, Bangkok. (in Thai)
Marod, D., S. Sungkeaw, A. Panmongkol and A. Jingjai. 2014. Influences of Environmental Factors on Tree Distribution of Lower Montane Evergreen Forest at Doi Sutep-Pui National Park, Chiang Mai Province. Thai J. For. 33 (3): 23-33.
Marod, D., S. Sungkeaw, P. Duengkae, L. Asanok, T. Kamyo, S. Hemhuk, A. Panmongkol and S. Tinkampang. 2015. Plant Diversity of lower montane evergreen forest at Huai Kogma Watershed Area, Doi Suthep-Pui National Park, Chiang Mai Province, pp 51-60. In D. Marod and C. Thapyai ed. Proceeding of Thai Forest Ecological Research Network, T-FERN. Janyuary 22-23, 2015. Narasuan University, Phitsanulok. (in Thai)
Pinyo, P. and D. Marod. 2007. Interaction between Wild Banana (Musa acuminata Colla) and Frugivores in the Mixed Deciduous Forest at Mae Klong Watershed Research Station, Amphoe Thong Pha Phum, Changwat Kanchanaburi. Journal of Wildlife in Thailand. 14 (1): 80-93. (in Thai)
Saleetid, K. 1998. General Botany. Odianstore, Bangkok. (in Thai)
Stiles, E. W. 1989. Fruits, seeds, and dispersal agents, pp. 87-122. In Warren G.Abrahamson ed. Plant-animal interactions. McGraw-Hill, United States