การแปรผันตามฤดูกาลของปริมาณแมโครไลเคนที่ร่วงหล่นในป่าทุติยภูมิ ณ อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่

บทคัดย่อ

                การศึกษาการร่วงหล่นของแมโครไลเคนสามารถช่วยประเมินปริมาณการสูญเสียของไลเคนในระบบนิเวศตามธรรมชาติได้ ดังนั้น การศึกษาในครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินปริมาณการร่วงหล่นของแมโครไลเคน พร้อมวิเคราะห์ปัจจัยภูมิอากาศที่มีผลต่อการร่วงหล่นของไลเคนในระบบนิเวศป่าทุติยภูมิในอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ โดยทำการวางแปลงสำรวจรูปวงกลมขนาดรัศมี 2 เมตร จำนวน 75 แปลง สำรวจและเก็บข้อมูล 4 ครั้ง ในรอบปี ได้แก่ ฤดูร้อน (เดือนกุมภาพันธ์ ถึงเดือนเมษายน) ต้นฤดูฝน (เดือนพฤษภาคมถึงเดือนกรกฎาคม) ปลายฤดูฝน (เดือนสิงหาคมถึงเดือนตุลาคม) และฤดูแล้ง (เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนมกราคม) ระหว่างเดือนกรกฎาคม 2561 ถึงเดือนตุลาคม 2562 ผลจากการสำรวจพบแมโครไลเคนที่ร่วงหล่น 15 ชนิด 8 สกุล 3 วงศ์ ชนิดที่พบความถี่ของการปรากฏในแปลงสำรวจสูง ได้แก่ Bulbothrix tabacina, Parmotrema tinctorum, P. praesorediosum, P. sancti-angelii และ 
Dirinaria picta โดยปริมาณการร่วงหล่นของแมโครไลเคนเฉลี่ยรอบปีมีค่าเท่ากับ 338 กรัมต่อเฮกตาร์ต่อปี พบการร่วงหล่นสูงสุดในฤดูร้อน รองลงมาคือ ต้นฤดูฝน ปลายฤดูฝน และฤดูแล้ง ตามลำดับ โดยการร่วงหล่นของแมโครไลเคนมีความสัมพันธ์กับอุณหภูมิอากาศและความเร็วลมมากกว่าปริมาณนํ้าฝน และความชื้นในบรรยากาศ การศึกษาในครั้งนี้บ่งชี้ว่า แมโครไลเคนที่ร่วงหล่นในธรรมชาติมีการแปรผันตามฤดูกาลและพื้นที่ศึกษา ซึ่งสามารถใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับการจัดการและใช้ประโยชน์ของแมโครไลเคนในแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ