การทดแทนของสังคมพืชที่มีอายุต่างกันในสวนยางพารา ในพื้นที่จังหวัดสงขลาและพัทลุง

บทคัดย่อ

สวนยางพาราในประเทศไทยส่วนใหญ่ปลูกแบบเชิงเดี่ยว เกษตรกรจำนวนน้อยรายสนใจทำสวนยางพาราวนเกษตร ข้อมูลเกี่ยวกับพรรณไม้ท้องถิ่นที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีในสวนยางพารายังมีอยู่จำกัด การวิจัยนี้เป็นการศึกษาสังคมพืชที่ขึ้นทดแทนมีอายุแตกต่างกันในสวนยางพาราที่สำหรับเป็นข้อมูลในการเลือกชนิดไม้สำหรับปลูกในสวนยางพารา โดยวางแปลงขนาด 10 x 10 เมตร จำนวน 10-77 แปลงในแต่ละพื้นที่ ในแต่ละแปลงทำการวัดขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของต้นไม้ที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางตั้งแต่ 1 ซม. ขึ้นไปในสวนยางพารา 3 พื้นที่คือ (1) บริเวณร้านอาหารป่ายาง (อายุการทดแทน 10-12 ปี) (2) ตำบลตะโหมด (22 ปี) และ (3) พื้นที่อนุรักษ์พันธุกรรมพืชเขาคอหงส์ (40 ปี) คำนวณค่าดัชนีความสำคัญและดัชนีความหลากหลาย พบว่าโครงสร้างสังคมพืชมีความแตกต่างกันระหว่างพื้นที่ ชนิดไม้ที่มีค่าดัชนีความสำคัญสูงในพื้นที่ 1 คือพลับพลา นกนอน และบุนนาคคอหงส์ พื้นที่ 2 คือ นวล ขี้ใต้ และเม่า พื้นที่ 3 คือ บุนนาคคอหงส์ พลับพลา และขวาด โดยพบกะทังใบใหญ่ ตังหน และเชียดทั้งสามพื้นที่ สังคมพืชในสวนยางพาราคล้ายคลึงกันมากขึ้นเมื่ออายุของการทดแทนสูงขึ้น ระยะห่างจากป่าธรรมชาติและอายุของการทดแทนมีอิทธิพลต่อดัชนีความหลากหลาย ทั้งสามพื้นที่มีความหนาแน่นสัมพัทธ์ของชนิดไม้ที่กระจายเมล็ดโดยสัตว์แปรผันในช่วง 50-85% พรรณไม้ที่เติบโตในพื้นที่ตะโหมดได้ดีควรเป็นพรรณไม้แนะนำเพื่อปลูกในสวนยางพาราที่ดินคุณภาพต่ำและเป็นกรดค่อนข้างสูง