ผลของการใช้ที่ดินต่อคุณภาพน้ำบางประการบริเวณลุ่มน้ำสาขาลำภาชี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้เพื่อศึกษาผลของการใช้ที่ดินประเภทป่าไม้และเกษตรกรรมที่มีต่อคุณภาพน้ำบางประการบริเวณลุ่มน้ำสาขาลำภาชี ทำการเก็บข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูลดัชนีคุณภาพน้ำ จำนวน 8 ดัชนี ในช่วงน้ำหลากและช่วงน้ำแล้งในปี พ.ศ. 2561 โดยนำไปวิเคราะห์และเปรียบเทียบกับเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพน้ำผิวดิน รวมทั้งทำการประเมินคุณภาพน้ำโดยใช้ดัชนีคุณภาพน้ำ (WQI) จากผลการศึกษา พบว่าอุณหภูมิน้ำ ความเป็นกรด–ด่าง ออกซิเจนละลายน้ำ ไนเตรท และฟอสเฟต ของลุ่มน้ำย่อยป่าไม้ ลุ่มน้ำย่อยเกษตร และจุดน้ำไหลออก (outlet) ของลุ่มน้ำสาขาลำภาชี มีค่าอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพแหล่งน้ำผิวดินประเภทที่ 2 ทั้งในช่วงน้ำหลากและช่วงน้ำแล้ง ในขณะที่ค่าบีโอดีของลุ่มน้ำย่อยเกษตรและโคลิฟอร์มแบคทีเรียของจุด outlet มีค่าเกินมาตรฐานในช่วงน้ำหลาก นอกจากนี้ ค่าตะกอนแขวนลอยในช่วงน้ำหลากของลุ่มน้ำย่อยเกษตรและจุด outlet มีค่าสูงกว่าลุ่มน้ำย่อยป่าไม้มาก และเมื่อประเมินคุณภาพน้ำโดย WQI พบว่าลุ่มน้ำย่อยป่าไม้มีคุณภาพน้ำอยู่ในระดับดีทั้ง 2 ช่วง แต่ลุ่มน้ำย่อยเกษตรและจุด outlet มีคุณภาพน้ำอยู่ในระดับเสื่อมโทรม ในช่วงน้ำหลาก แต่มีคุณภาพน้ำที่ดีขึ้นในช่วงน้ำแล้ง สรุปได้ว่าการใช้ที่ดินประเภทเกษตรกรรมในลุ่มน้ำสาขาลำภาชีมีผลต่อปริมาณตะกอนแขวนลอยและค่าบีโอดี ดังนั้นจึงควรมีการใช้มาตรการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่การเกษตรเพื่อลดน้ำไหลบ่าหน้าดินและการชะล้างพังทลายของดินในลุ่มน้ำ
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า ต้นฉบับที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ในระหว่างกระบวนการพิจารณาตีพิมพ์ลงในวารสารหรือสิ่งตีพิมพ์อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยอมรับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่วารสารวนศาสตร์ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือ ข้อคิดเห็นที่ปรากฏในผลงาน ให้เป็นความรับผิดชอบของข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) แต่เพียงฝ่ายเดียว และหากข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ประสงค์ถอนบทความในระหว่างกระบวนการพิจารณาของทางวารสาร ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยินดีรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นในกระบวนการพิจารณาบทความนั้น”
References
Announcement of the National Environment Board No. 8. 1994. The Determination of Water Quality Standards in Surface Water Sources. The Government Gazette, Volume 111, Part 16 ง. 24 February 1994. (in Thai)
APHA-AWWA-WEF. 2012. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, 22nd edition edited by E.W. Rice, R.B. Baird, A.D. Eaton and L.S. Clesceri. Washington, D.C., USA.
Chunkao, K. 1982. Environmental Science. Aksorn Siam LTD., Part. Bangkok. (in Thai)
Duangsawasdi, M., Somsiri, J. 1985. Water Quality and Analytical Methods for Fisheries Research. National Institute of Inland Fisheries, Department of Fisheries. Bangkok. (in Thai)
Effendi, H., Muslimah, S., Permatasari, P.A. 2018. Relationship between land use and water quality in Pesanggrahan River. IOP Conference Series Earth and Environmental Science 149(1): 012022. Doi:10.1088/1755-1315/149/1/012022.
Giri, S., Qiu, Z., Zhang, Z. 2018. Assessing the impacts of land use on downstream water quality using a hydrologically sensitive area concept. Journal of Environmental Management 213: 309-319.
Hirunrat, A. 2005. Effect of Land Use on Water Quality of Watershed Area at Upper Lamp Phra Ploeng Reservoir, Wang Nam Khieo District, Nakhon Ratchasima Province. M.S. Thesis. Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)
Ketkeaw, T., Thanuttamavong, M., Kaveeta R. 2019. Effects of land use on water quality in Samrong canal, Samut Prakan province. Journal of Science and Technology, Ubon Ratchathani University 21(1): 175-183. (in Thai)
Land Development Department. 2017. Land Use Data of Kanchanaburi and Ratchaburi Province. Land Development Department, Bangkok. (in Thai)
Piekkoontod, T., Sattayavibul A. 2020. The Riparian area, relationship between land utilization and environmental quality case study: Tha Chin watershed. Journal of Multidisciplinary Academic Research and Development 2(2): 30-44. (in Thai)
Pollution Control Department. 2001A. Report on the Situation and Management of Water Pollution 2001 - 2002. Department of Water Quality Management. Bangkok. (in Thai)
Pollution Control Department. 2001B. Water Quality Standards and Water Quality Criterions in Thailand (4th edition). Ministry of Science Technology and Environment, Bangkok. (in Thai)
Romero, A.J.R., Sanchez, A.E.R. Martinez, E.M. Ruiz, A.G., Diaz, J.E.S., Lopez, E.L. 2018. Impact of changes of land use on water quality, from tropical forest to anthropogenic occupation a multivariate approach. Water 10(11): 1-16. Doi:10.3390/w 10111518.
Tippmasn, N., Pukngam, S. 2009. Water quality monitoring in forested, agricultural and mixed forested agricultural areas using small watersheds in the Mae Thang sub-watershed, Phrae province. Thai Journal of Forestry 28(1): 56-66. (in Thai)
Tuntoollavest, M. 2008. Chemistry of Water and Wastewater. Chulalongkorn University Printing House. Bangkok. (in Thai)
Yadav, S., Babel, M.S., Shrestha, S., Dep, P. 2019. Land use impact on the water quality of large tropical river: Mun river basin, Thailand. Environ Monit Assess 191: 1-22. Doi:10.1007/s10661 -019-7779-3.