ศักยภาพการผลิตพืชสมุนไพรของป่าชุมชนทาป่าเปา ตำบลทาปลาดุก อำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน

บทคัดย่อ

            วัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อศึกษาความหลากหลายของชนิดพันธุ์ ปริมาณการผลิตและมูลค่า การใช้ประโยชน์พืชสมุนไพร ตลอดทั้งครรลองการตลาดของผลิตภัณฑ์พืชสมุนไพรที่ดำเนินการโดยราษฎรในชุมชนหมู่บ้านทาป่าเปา วิธีการศึกษาใช้เทคนิคการวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมกับชุมชน และใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักที่มีความเชี่ยวชาญด้านสมุนไพรควบคู่กับการสำรวจป่าชุมชนด้วยแปลงตัวอย่างถาวรเป็นเครื่องมือหลัก หลังจากนั้นทำการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด ดัชนีความหลากหลาย ปริมาณการผลิตและการใช้ประโยชน์ตลอดทั้งครรลองการตลาดของผลิตภัณฑ์พืชสมุนไพร

                ผลการศึกษา พบว่า จำนวนชนิดพันธุ์ของพืชสมุนไพรมีทั้งหมด 68 ชนิด จำแนกตามรูปแบบชีวิตเป็นไม้ยืนต้น ไม้เถาเลื้อย ไม้ล้มลุก ไม้พุ่ม เฟิร์น และพืชเบียน จำนวน  33  13  11  9  1 และ  1  ชนิด ตามลำดับ โดยค่าดัชนีความหลายหลายของชนิดพันธุ์ 1.45 ส่วนผลผลิตพืชสมุนไพรตากแห้งในชุมชนบ้านทาป่าเปา 252.81 กิโลกรัมต่อหมู่บ้านต่อปี และศักยภาพของป่าชุมชนบ้านทาป่าเปาในการผลิตพืชสมุนไพรจัดว่าอยู่ในระดับสูง กล่าวคือ มีปริมาณการผลิตหรืออุปทานสูงกว่าปริมาณความต้องการหรืออุปสงค์  306,211.31 กิโลกรัม ทั้งนี้ครรลองการตลาดของผลผลิตพืชสมุนไพรของชุมชนบ้านทาป่าเปากระจายไปทั่วทุกภูมิภาคของประเทศและบางส่วนส่งออกไปยังต่างประเทศ ส่งผลให้หมอยาสมุนไพรมีรายได้เฉลี่ยสุทธิปีละ 28,000 บาทต่อคน และยังพบว่ามูลค่าทั้งหมดของพืชสมุนไพรในป่าชุมชนแห่งนี้มีค่า 68,155,191.20 บาท

คำสำคัญ:  ศักยภาพ  การผลิต  พืชสมุนไพร  ป่าชุมชนบ้านทาป่าเปา