การมีส่วนร่วมของประชาชน ในการจัดการป่าชุมชน ในป่าสงวนแห่งชาติ จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทางเศรษฐกิจและสังคม  ระดับการมีส่วนร่วมของประชาชนและปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการป่าชุมชนในป่าสงวนแห่งชาติ จังหวัดขอนแก่น การเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามสัมภาษณ์ประชากรกลุ่มตัวอย่างจำนวน 188 ตัวอย่าง สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ค่า t -test และ F- test ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05

ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 52.83 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษาปีที่ 4 มีสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 4.69 คน ไม่มีตำแหน่งทางสังคม ส่วนใหญ่มีอาชีพหลักเป็นเกษตรกร และมีอาชีพรองรับจ้างทั่วไป ประชาชนมีการถือครองที่ดิน เฉลี่ย 17.34 ไร่ มีรายได้เป็นเงินสดรายปี เฉลี่ย 109, 407.10 บาท ส่วนใหญ่ มีการกู้ยืมเงินรายปีเฉลี่ย 104,713.30 บาท ตั้งบ้านเรือนห่างจากป่าชุมชน น้อยกว่า 2 กิโลเมตร มีระยะเวลาที่อยู่อาศัยในหมู่บ้าน 44 ปีขึ้นไป ส่วนใหญ่ได้รับทราบข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับป่าชุมชนน้อยและไม่เคยเข้ารับการฝึกอบรมเกี่ยวกับป่าชุมชนและมีการใช้ประโยชน์จากป่าชุมชนน้อย

การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการป่าชุมชนในป่าสงวนแห่งชาติจังหวัดขอนแก่น ในภาพรวมอยู่ในระดับน้อย มีคะแนนเฉลี่ย 1.50 คะแนน เมื่อพิจารณาการมีส่วนร่วมเป็นรายด้าน 5 ด้าน ได้แก่ ด้านการบริหาร ด้านการจัดการ ด้านการเข้าไปใช้ประโยชน์ ด้านการเสียสละ และ ด้านการประเมินผลการปฏิบัติงานของคณะกรรมการป่าชุมชน ปรากฏว่า ทุกด้านมีส่วนร่วมในระดับน้อยโดยมีคะแนนเฉลี่ย 1.45 1.59 1.55 1.56  และ 1.36 คะแนน ตามลำดับ ส่วนปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมในการจัดการป่าชุมชนในป่าสงวนแห่งชาติจังหวัดขอนแก่นได้แก่ ตำแหน่งทางสังคม รายได้ของครัวเรือนต่อปี อาชีพรอง ระยะเวลาที่อาศัย การได้รับข่าวสารความรู้เกี่ยวกับป่าชุมชน และการใช้ประโยชน์จากป่าชุมชน

ศัพท์สำคัญ:  การมีส่วนร่วมของประชาชน  การจัดการป่าชุมชน  จังหวัดขอนแก่น