บทบาทของผู้สื่อข่าวหนังสือพิมพ์กับการนำเสนอข่าว ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาการให้ความสำคัญต่อการนำเสนอข่าวทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของหนังสือพิมพ์ บทบาทของผู้สื่อข่าวในการนำเสนอข่าวและปัจจัย ที่มีผลต่อบทบาทการนำเสนอข่าว โดยการศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative research) ใช้วิธีวิเคราะห์เนื้อหา (content  analysis) ข้อมูลข่าวสิ่งแวดล้อมจากหนังสือพิมพ์ 5 ฉบับ คือ ไทยรัฐ เดลินิวส์ คม ชัด ลึก ข่าวสด และมติชน  ระยะเวลา 1 ปี ประกอบการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกจากผู้สื่อข่าวด้านสิ่งแวดล้อม 10 คน และผู้ทรงคุณวุฒิที่เกี่ยวข้อง 9 คน

ผลการศึกษาพบว่าหนังสือพิมพ์ทั้ง 5 หัวฉบับมีการนำเสนอข่าวทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งสิ้น 1,825 ฉบับ พบว่ายังนำเสนอข่าวได้ในปริมาณที่น้อยเพียง 1,270 ข่าว ตลอดระยะเวลา 1 ปี แต่หนังสือพิมพ์แต่ละฉบับจะมีการนำเสนอในปริมาณที่แตกต่างกันไป  และไม่สม่ำเสมอตลอดทั้งปี โดยจะมีการนำเสนอมากในช่วงหนึ่งที่มีประเด็นปัญหาทางด้านสิ่งแวดล้อม ส่วนช่วงเวลาอื่นๆ จะนำเสนอข่าวในระดับต่ำ และยังพบว่าหนังสือพิมพ์ให้ความสำคัญของข่าวสิ่งแวดล้อมด้วยการนำเสนอเป็นข่าวหลักคือ ขึ้นหน้าหนึ่งในปริมาณที่น้อย ส่วนใหญ่เป็นการนำเสนออยู่ในพื้นที่ด้านในของหนังสือพิมพ์และทิศทางการเสนอข่าวส่วนใหญ่เป็นข่าวในเชิงลบ ซึ่งทำให้เห็นว่าขณะนั้นเกิดปัญหาคุกคามสิ่งแวดล้อมมากกว่าการพัฒนาส่งเสริมและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

สำหรับผู้สื่อข่าวพบว่ามีปัญหาในการนำเสนอข่าวในหลายประเด็น ได้แก่ หน่วยงานต้นสังกัดไม่มีนโยบายในการนำเสนอข่าวสิ่งแวดล้อมในปริมาณที่มากพอ เข้าถึงแหล่งข้อมูลได้ยากและข้อมูลไม่มีความชัดเจน ส่วนผู้ทรงคุณวุฒิส่วนใหญ่มองว่าการนำเสนอข่าวของหนังสือพิมพ์นั้น ผู้สื่อข่าวยังมีปัญหาด้านความรู้ด้านสิ่งแวดล้อมที่ยังไม่ครอบคลุมหรือมากเพียงพอต่อการนำเสนอ และขาดจิตสำนึกและความมุ่งมั่นในการนำเสนอข่าว

คำสำคัญ: บทบาทของผู้สื่อข่าวหนังสือพิมพ์  การนำเสนอข่าว  ข่าวทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม