ผลกระทบทางนันทนาการด้านชีวกายภาพบางประการและ ระดับการเปลี่ยนแปลงที่ยอมรับได้: กรณีศึกษาอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ผลกระทบทางนันทนาการ การรับรู้ของผู้มาเยือนต่อผลกระทบทางนันทนาการ และกำหนดระดับการเปลี่ยนแปลงที่ยอมรับได้ของผลกระทบทางนันทนาการด้านชีวกายภาพบางประการ ในอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน โดยเก็บข้อมูลผลกระทบทางนันทนาการด้านชีวกายภาพบางประการ จาก 9 ตัวชี้วัด คือ 1) ร่องรอยการกร่อนของดิน 2) ปริมาณรากไม้โผล่พ้นดิน 3) ร่องรอยความเสียหายของลำต้นไม้ใหญ่ 4) ร่องรอยการหักเด็ดกิ่งไม้ใบไม้ 5) ปริมาณพืชคลุมดิน 6) ปริมาณขยะ 7) ร่องรอยการเดินออกนอกเส้นทาง 8) ความขุ่นของน้ำ และ 9) ของแข็งแขวนลอยในน้ำ บริเวณแหล่งนันทนาการทางธรรมชาติ 3 แหล่ง คือ บ้านกร่างแคมป์ เขาพะเนินทุ่ง และน้ำตกป่าละอู ทำการเก็บข้อมูลในฤดูแล้งและฤดูฝน เก็บข้อมูลการรับรู้ของผู้มาเยือนต่อผลกระทบทางนันทนาการด้านชีวกายภาพบางประการด้วยแบบสอบถาม จำนวน 417 ตัวอย่าง และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา t-test และการวิเคราะห์ความแปรปรวน (Analysis of Variance)

ผลการวิจัยพบว่า ในพื้นที่ที่มีการใช้ประโยชน์ต่างกัน ปริมาณพืชคลุมดินและปริมาณรากไม้โผล่พ้นดินในสังคมพืชป่าดิบเขาและป่าดิบแล้ง แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และในฤดูกาลแตกต่างกันปริมาณพืชคลุมดินของสังคมพืชป่าดิบเขา ปริมาณพืชคลุมดินของสังคมพืชป่าดิบแล้ง ความขุ่นของแหล่งน้ำ และของแข็งแขวนลอยในน้ำ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จะเห็นได้ว่าผลกระทบทางนันทนาการจะเกิดขึ้นในบริเวณที่มีการประกอบกิจกรรมโดยตรงมากกว่าบริเวณอื่นและมีความผันแปรตามช่วงเวลา ในส่วนผลการศึกษาการรับรู้ผลกระทบทางนันทนาการด้านชีวกายภาพบางประการ พบว่า ผู้มาเยือนส่วนใหญ่รับรู้ว่าแหล่งนันทนาการเกิดผลกระทบทางนันทนาการในระดับปานกลาง และจากผลการศึกษาพบว่าค่าเฉลี่ยการเปลี่ยนแปลงอยู่ในระดับที่ยอมรับได้ทั้ง 9 ตัวชี้วัด

คำสำคัญ: ผลกระทบทางนันทนาการ ระดับการเปลี่ยนแปลงที่ยอมรับได้ อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน