การประเมินการปลดปล่อยก๊าซจากการเผาเชื้อเพลิงในป่าเบญจพรรณและป่าเต็งรัง

บทคัดย่อ

การประเมินการปลดปล่อยก๊าซจากการเผาเชื้อเพลิงในป่าทำการศึกษาในป่าเบญจพรรณ จังหวัดกาญจนบุรี และป่าเต็งรัง จังหวัดนครราชสีมา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบและปริมาณก๊าซที่ปลดปล่อยจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงในป่าเต็งรังและป่าเบญจพรรณระหว่างการตรวจวัดในพื้นที่และโดยวิธีการประเมินจากมวลชีวภาพของเชื้อเพลิงที่สูญเสียไป วิธีการศึกษาโดยวางแปลงขนาด 20 x 20 เมตร จำนวน 3 แปลงกระจายอย่างสุ่มในพื้นที่ของแต่ละชนิดป่า  ภายในแปลงทดลองวางแปลงทดลองย่อยขนาด 1 x 1 เมตร สำหรับศึกษาลักษณะของเชื้อเพลิงและเก็บตัวอย่างเชื้อเพลิงก่อนและหลังการทดลองเผา เพื่อวิเคราะห์ค่าความชื้นของเชื้อเพลิง ปริมาณเชื้อเพลิง และทำการศึกษาองค์ประกอบของควันไฟโดยการตรวจวัดด้วยเครื่องวิเคราะห์ก๊าซ (Testo-350XL) พร้อมทั้งทำการคำนวณปริมาณคาร์บอนที่สูญเสียไปจากปริมาณเชื้อเพลิงที่สูญหายไป

ผลการศึกษาพบว่าองค์ประกอบและปริมาณความเข้มข้นของก๊าซในควันไฟที่ตรวจวัดด้วยเครื่องวิเคราะห์ ก๊าซในป่าเบญจพรรณ ได้แก่ ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) 80.23 ppm ออกซิเจน (O₂) ร้อยละ 20.77 ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO₂) 0.37 ppm ไนโตรเจนมอนอกไซด์ (NO) 2.23 ppm ไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO₂) 0.09 ppm และออกไซด์ของไนโตรเจน (NO_x) 2.31 ppm ส่วนในป่าเต็งรัง ความเข้มข้นของ CO O₂  SO₂ NO  NO₂ และ NO_x มีค่าวัดได้ 22.98 ppm ร้อยละ 20.77 0.31 ppm 1.11 ppm 0.16 ppm  และ 1.28 ppm ตามลำดับ ในขณะที่ประเมินปริมาณคาร์บอนที่สูญเสียไปจากป่าเบญจพรรณและป่าเต็งรังหลังจากเผาไหม้ในพื้นที่ 1 เฮกแตร์ มีค่า 0.973 ตัน และ 2.069 ตัน ตามลำดับ แม้ว่าการเผาตามกำหนด มีความสำคัญมากต่อการกำจัดเชื้อเพลิงในป่าเพื่อลดอันตรายอันอาจเกิดจากไฟป่าที่มีความรุนแรงสูง ทางเลือกอื่นแทนการเผาเช่นการกำจัดหรือลดเชื้อเพลิงทั้งโดยวิธีกล วิธีชีววิทยา การใช้สารเคมี นำเชื้อเพลิงไปใช้ในการผลิตกระแสไฟฟ้าหรือทำปุ๋ยน่าจะเป็นวิธีจัดการเชื้อเพลิงที่ควรปฏิบัติ 

คำสำคัญ: การปลดปล่อยก๊าซ  การเผาไหม้  เชื้อเพลิง  ป่าเต็งรัง  ป่าเบญจพรรณ