แบบจำลองถิ่นอาศัยของกระทิง (Bos gaurus H. Smith) ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ

Main Article Content

เบญจรัตน์ พรหมเพ็ญ
ยงยุทธ ไตรสุรัตน์
นริศ ภูมิภาคพันธ์

บทคัดย่อ

การศึกษาแบบจำลองถิ่นอาศัยของกระทิง (Bos gaurus H. Smith) ดำเนินการในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ มีวัตถุประสงค์เพื่อทำนายการกระจายของกระทิงและการคุกคาม โดยใช้ข้อมูลจากการลาดตระเวนและการสำรวจติดตามทรัพยากรธรรมชาติระหว่างเดือนเมษายน 2549 – ตุลาคม 2550 รวมระยะทางประมาณ 968 กิโลเมตร สร้างแบบจำลองถิ่นอาศัยที่เหมาะสม ด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป Biomapper และปัจจัยด้านนิเวศ 9 ปัจจัย พบร่องรอยการปรากฏของกระทิง 562 จุด และปัจจัยคุกคาม 816 จุด ทดสอบความถูกต้องและประเมินคุณภาพของแบบจำลองความต้องการด้านนิเวศ (ecological niche factors analysis-ENFA) ด้วยชุดข้อมูลทดสอบ โดยวิธีการหาพื้นที่ใต้กราฟของ receiver operating characteristic (ROC) และเปรียบเทียบอัตราการเปลี่ยนแปลงการใช้พื้นที่ระหว่างฤดูแล้งและฤดูฝน ผลการศึกษาพบว่าจากข้อมูลรวมทั้งปีมีพื้นที่ที่มีความเหมาะสมสูงของกระทิงทั้งหมดเท่ากับ 260 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 16.56 ของพื้นที่ทั้งหมด โดยในฤดูแล้งและฤดูฝนมีพื้นที่ที่มีความเหมาะสมสูงเท่ากับ 221 และ 214 ตารางกิโลเมตร ตามลำดับ พื้นที่ที่มีการคุกคามระดับสูง (high threat intensive) เท่ากับ 317 ตารางกิโลเมตร คิดเป็นร้อยละ 20.23 ของพื้นที่ทั้งหมด ค่าพื้นที่ใต้กราฟของกระทิงในฤดูแล้งและฤดูฝน มีค่าเท่ากับ 0.68 และ 0.72 ตามลำดับ จัดว่าเป็นแบบจำลองที่ยอมรับได้ สามารถนำไปใช้ทำนายการกระจายของกระทิงในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียวได้ ผลการวิจัยครั้งนี้เป็นประโยชน์ต่อการเสริมสร้างประสิทธิภาพการอนุรักษ์ประชากรกระทิงในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว และพื้นที่อนุรักษ์อื่นๆ ได้


คำสำคัญ: กระทิง แบบจำลองถิ่นอาศัย การวิเคราะห์ความต้องการทางด้านนิเวศ ข้อมูลที่มีเฉพาะการปรากฏ

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

บท
บทความวิจัยสั้น