ผลของการปลูกไม้ยูคาลิปตัสต่อสมบัติบางประการของดิน บริเวณสถานีฝึกนิสิตวนศาสตร์วังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การศึกษาผลของการปลูกไม้ยูคาลิปตัสต่อสมบัติบางประการของดิน ได้ดำเนินการศึกษาบริเวณสันเขาโลตึง สถานีฝึกนิสิตวนศาสตร์วังน้ำเขียว อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา โดยวางแปลงเพื่อเก็บตัวอย่างดินในสวนป่ายูคาลิปตัสอายุ 6 ปี สวนป่ายูคาลิปตัสแตกหน่ออายุ 2 ปี เปรียบเทียบกับพื้นที่ป่าธรรมชาติและพื้นที่ทุ่งหญ้า พบว่า สมบัติทางกายภาพ ได้แก่ เนื้อดิน (soil texture) ความหนาแน่นอนุภาค (particle density, Dp) ความพรุนของดิน (soil porosity) ความชื้นของดิน (soil moisture) มีความแตกต่างอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ความหนาแน่นรวม (bulk density, Db) ที่ระดับผิวหน้าดินของสวนป่ายูคาลิปตัสแตกหน่ออายุ 2 ปี และพื้นที่ทุ่งหญ้า มีค่ามากที่สุดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สมบัติทางเคมีของดิน ได้แก่ pH ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (available phosphorus, P) ปริมาณของโพแทสเซียม (exchangeable potassium, K)  แคลเซียม (exchangeable calcium, Ca) และแมกนีเซียมที่แลกเปลี่ยนได้ (exchangeable magnesium, Mg) ในทุกพื้นที่ศึกษา มีความแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ปริมาณอินทรียวัตถุ (soil organic matter, OM) ในสวนป่ายูคาลิปตัสแตกหน่ออายุ 2 ปี มีปริมาณมากที่สุดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จำนวนจุลินทรีย์ในดิน ได้แก่ แบคทีเรีย (bacteria) รา (mold) แอคติโนมัยซิส (actinomycetes) และไมคอร์ไรซา (Arbuscular mycorrhiza ) ในทุกพื้นที่ศึกษา มีความแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อนำดินมาทดสอบอัตราการรอดตายและการเติบโตของกล้าไม้แดง (Xylia xylocarpa) พบว่ามีความแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ อย่างไรก็ตาม มีแนวโน้มว่าอัตราการรอดตาย การเติบโตที่ระดับชิดดิน และความสูง ของกล้าไม้แดงที่ปลูกในดินจากสวนป่ายูคาลิปตัสมีค่ามากที่สุด ซึ่งสาเหตุอาจเกิดจากลักษณะทางกายภาพและทางเคมีความเป็นกรด-ด่าง (pH) และปริมาณอินทรียวัตถุในดิน

คำสำคัญ: สวนป่ายูคาลิปตัส สมบัติของดิน จุลินทรีย์ดิน อัตราการรอดตาย