การศึกษาด้านนิเวศวิทยาของพรรณไม้ยืนต้นตระกูลถั่วในป่าเต็งรัง III. รูปแบบการขึ้นกระจายของชนิดพรรณไม้ และความสัมพันธ์ของการขึ้นกระจายในถิ่นฐานเดียวกัน

บทคัดย่อ

การศึกษาถึงการขึ้นกระจายของพรรณไม้ยืนต้นตระกูลถั่ว ใน 4 หมู่ไม้ ของป่าเต็งรัง 4 ประเภทย่อยที่มีพรรณไม้เด่นต่างกัน ในท้องที่เดียวกัน ที่สะแกราช ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย พบว่าพรรณไม้ทุกชนิดรวมกัน (DBH ≥ 4.5 ซม.) จะขึ้นกระจายแบบสุ่มทั้ง 4 หมู่ไม้ แต่การขึ้นกระจายของพรรณไม้เด่นและพรรณไม้ยืนต้นตระกูลถั่วในแต่ละหมู่ไม้จะเป็นการจับกลุ่ม โดยมีขนาดของกลุ่มผันแปรไปตามความแออัด และความหนาแน่นเฉลี่ยของพรรณไม้ชนิดนั้น ๆ นอกจากนี้พรรณไม้ยืนต้นตระกูลถั่วแต่ละชนิด ส่วนใหญ่จะขึ้นกระจายร่วมกับพรรณไม้เด่นในแต่ละหมู่ไม้แบบกึ่งอิสระกึ่งเหลื่อมล้ำ มีพรรณไม้ตระกูลถั่วอยู่ 3 ชนิด คือ ก๋างขี้มอด ที่ขึ้นกระจายร่วมกับไม้เต็ง ไม้แดงขึ้นกระจายร่วมกับไม้รัง พะยอม และก่อแพะ ส่วนประดู่ขึ้นกระจายร่วมกับพรรณไม้เด่นทุกชนิดที่พบในท้องที่แห่งนี้ ส่วนมะค่าลิง และชงโคดำ จะเป็นพรรณไม้ที่ค่อนข้างหายาก และขึ้นกระจายอย่างเป็นอิสระจากไม้เด่น ในบางหมู่ไม้เท่านั้น