REHABILITATIOM OF MANGROVE ECOSYSTEM IN THAILAND

บทคัดย่อ

การบุกรุกเข้าไปใช้ประโยชน์และทำลายพื้นที่ป่าชายเลนอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้พื้นที่ป่าชายเลนในประเทศไทยลดลงเป็นจำนวนมาก จากการสำรวจโดยอาศัยภาพถ่ายจากดาวเทียมในช่วง 32 ปี (2504 - 2536) พบว่ามากกว่าครึ่งหนึ่งของพื้นที่ป่าชายเลนได้ถูกเปลี่ยนไปใช้ประโยชน์ที่ดินในรูปอื่น มีความพยายามหลายประการที่ดำเนินการเพื่อแก้ปัญหาข้อขัดแย้งการใช้ประโยชน์ที่ดินป่าชายเลน ได้แก่ การจำแนกเขตการใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่ป่าชายเลนทั่วประเทศออกเป็น 3 เขต ประกอบด้วย เขตอนุรักษ์เพื่อการป้องกันรักษาสภาพสิ่งแวดล้อม เขตเศรษฐกิจ ก เพื่อผลผลิตทางด้านป่าไม้อย่างต่อเนื่อง และเขตเศรษฐกิจ ข เพื่อการพัฒนาในรูปแบบต่าง ๆ ที่ไม่ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม เนื่องจากการทำลายพืชพรรณไม้ป่าชายเลนทำให้ระบบนิเวศขาดความสมดุล และส่งผลกระทบต่อผลผลิตของทรัพยากรธรรมชาติบริเวณชายฝั่ง รัฐจึงได้แสดงความมุ่งมั่นที่จะหาวิธีที่เหมาะสมเพื่อดำเนินการฟื้นฟูระบบนิเวศป่าชายเลนที่เสื่อมสภาพ ซึ่งการปลูกสร้างสวนป่าชายเลนถือเป็นกิจกรรมหลักประการหนึ่งในปี 2535 รัฐได้จัดทำโครงการปลูกฟื้นฟูป่าชายเลนจำนวน 250,000 ไร่ อยู่ในเขตอนุรักษ์ 57,400 ไร่ และในเขตเศรษฐกิจ ก 192,600 ไร่ โดยคาดว่าจะดำเนินการให้เสร็จภายในปี 2539 ศูนย์ผลิตเมล็ดพันธุ์ไม้ป่าชายเลนได้ถูกตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนโครงการปลูกป่าชายเลนในแต่ละภาค มีการพัฒนาการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ในการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์และกล้าไม้ การปลูกบำรุงและการจัดสร้างสวนป่าชายเลน อย่างไรก็ตาม ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับระบบนิเวศป่าชายเลน การอนุรักษ์ การใช้ประโยชน์ และการฟื้นฟูป่าชายเลนยังคงเป็นปัญหาที่จำเป็นต้องหาทางแก้ไขต่อไป