อิทธิพลของใบไม้ร่วงจากต้นไม้ต่อความเป็นประโยชน์ของฟอสฟอรัส การดูดใช้ธาตุอาหารพืชและผลผลิตข้าวที่ปลูกบนดินชุดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

การหมุนเวียนธาตุอาหารและอินทรียวัตถุจากไม้ยืนต้นผ่านใบไม้ร่วงหล่นสู่พืชเกษตร เป็นปัจจัย ที่สำคัญประการหนึ่งของต้นไม้ในระบบวนเกษตรที่ช่วยให้เกิดความยั่งยืนของการใช้ที่ดิน เกษตรกรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้ใช้ระบบดังกล่าวอย่างจงใจเป็นเวลานานมาแล้ว แต่ความเข้าใจในทางด้านผลกระทบระยะสั้นของใบไม้ร่วงหล่นยังมีน้อยมาก และยังไม่พบการศึกษาโดยตรงในผลกระทบที่เกิดกับการปลูกพืช จึงได้ดำเนินงานทดลองในเรือนทดลองถึงผลกระทบของใบไม้จำนวน 5 ชนิด ได้แก่ ใบจามจุรี ใบมะม่วง ใบพลวง ใบกระบก และใบยูคาลิปตัส ต่อความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหารและการเจริญเติบโต ของข้าวพันธุ์ กข. 23 ที่ปลูกบนดินร้อยเอ็ด จากการทดลองพบว่าใบไม้ทุกชนิดเพิ่มความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหารพืชในดินได้แต่ไม่เป็นไปตามสัดส่วนของปริมาณธาตุอาหารในใบพืชที่ใส่ลงไปในดิน การใส่ใบพืชลงไปในดินดังกล่าวช่วยทำให้ข้าวเจริญเติบโตและให้ผลผลิตสูงขึ้น แต่มีความแตกต่างด้านองค์ประกอบของผลผลิตทางชีวภาพ ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากความแตกต่างในเชิงชีวเคมีของใบไม้และการปรับปรุงสถานะของธาตุอาหารพืชแต่ละชนิดที่แตกต่างกัน จากการค้นพบดังกล่าวทำให้ได้ทราบถึงแนวทางการจัดการธาตุอาหารพืชในระบบวนเกษตรเพื่อลดผลกระทบของผลเสียที่อาจมีจากไม้ยืนต้นที่มีต่อพืชเกษตรผ่านความ ไม่สมดุลของธาตุอาหารพืช และยังทำให้ทราบว่าปริมาณธาตุอาหารในใบพืชร่วงหล่นมิได้เป็นตัวชี้บ่งถึง ความเป็นประโยชน์โดยตรงของใบไม้ที่ร่วงหล่นต่อความอุดมสมบูรณ์ของดินและผลิตภาพของพื้นที่ใน ระบบวนเกษตร