ถิ่นอาศัยของจระเข้น้ำจืด (Crocodylus siamensis) ในแม่น้ำเพชรบุรี อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ภาคตะวันตกของประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
จระเข้น้ำจืด หรือ จระเข้สยาม (Crocodylus siamensis) เป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่งของโลก อุทยานแห่งชาติแก่งกระจานเป็นที่อยู่อาศัยที่สำคัญของจระเข้น้ำจืดสำหรับการอนุรักษ์ในระยะยาว การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแหล่งที่อยู่อาศัยของจระเข้น้ำจืดบริเวณแม่น้ำเพชรบุรีในอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน โดยใช้การสังเกตโดยตรง กล้องดักถ่าย และอากาศยานไร้คนขับ ในระหว่างการล่องแพยาง 9 เที่ยวระหว่างเดือนมกราคมถึงธันวาคม พ.ศ. 2565 รวมระยะทางสะสม 315 กิโลเมตร ผลการศึกษาพบจระเข้น้ำจืดทุกวิธีการรวม 68 ครั้ง คิดเป็นอัตราการพบ 0.22 ครั้งต่อกิโลเมตร จำนวนประชากรโดยประมาณที่พบมีเพียง 4 ตัว การศึกษาปัจจัยแวดล้อมที่มีอิทธิพลต่อการแพร่กระจายของจระเข้ โดยจัดลำดับความสำคัญ ได้แก่ ความลาดชันของพื้นที่ ระดับความสูง ประเภทของป่า อัตราการไหลสะสมที่ต้นน้ำ และรูปแบบการใช้ที่ดินอย่างมีนัยสำคัญ แสดงถึงความสำคัญของพื้นที่ริมลำน้ำเพชรบุรีที่มีต่อการอนุรักษ์จระเข้น้ำจืด โดยมีความน่าเชื่อถือของแบบจำลองที่ 0.99 (SD=0.02) ข้อเสนอแนะสำคัญเพื่อการอนุรักษ์จระเข้น้ำจืดคือ การปกป้องที่อยู่อาศัย การพัฒนาระบบเฝ้าระวังภัยคุกคามจากจระเข้ควบคู่ไปกับการศึกษาจำนวนประชากรอย่างต่อเนื่อง การรณรงค์ให้สาธารณชนรับรู้ความสำคัญของการอนุรักษ์ การเพาะขยายพันธุ์ในที่เพาะเลี้ยงเพื่อการฟื้นฟูประชากร และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อการอนุรักษ์อย่างยั่งยืน งานวิจัยนี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของแหล่งที่อยู่อาศัยและปัจจัยแวดล้อมที่มีความสำคัญต่อการอยู่อาศัยจระเข้น้ำจืด เน้นย้ำถึงความสำคัญของการอนุรักษ์อุทยานแห่งชาติแก่งกระจานให้เป็นพื้นที่ที่สำคัญของสัตว์ป่าชนิดนี้
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า ต้นฉบับที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ในระหว่างกระบวนการพิจารณาตีพิมพ์ลงในวารสารหรือสิ่งตีพิมพ์อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยอมรับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่วารสารวนศาสตร์ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือ ข้อคิดเห็นที่ปรากฏในผลงาน ให้เป็นความรับผิดชอบของข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) แต่เพียงฝ่ายเดียว และหากข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ประสงค์ถอนบทความในระหว่างกระบวนการพิจารณาของทางวารสาร ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยินดีรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นในกระบวนการพิจารณาบทความนั้น”
References
Brazaitis, P. 1973. The identification of living crocodilians. Zoologica, 58: 59–101.
Bezuijen, M.R, Simpson, B., Behler, N., Daltry, J.C., Tempsiripong, Y. 2012. Crocodylus siamensis. In The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2014.3. www.iucnredlist.org/details/5671/0, 22 June 2023.
Bezuijen, M.R., Cox, J.H., Thorbjarnarson, J.T., Phothitay, C., Hedemark, M., Rasphone, A. 2013. Status and conservation of Siamese crocodile (Crocodylus siamensis) in Laos. Journal of Herpetology, 47: 41–65.
Chitchamnong, W., Bhumpakphan, N., Sukmasuang, R. 2016. Some ecological aspects of the Siamese crocodile (Crocodylus siamensis) in Khao Ang Rue Nai Wildlife Sanctuary. Journal of Wildlife in Thailand, 23(1): 77-89. (in Thai)
Cottee‐Jones, H.E.W, Whittaker, R.J. 2012. The keystone species concept: a critical appraisal. Frontiers of Biogeography, 4(3): 117-127.
Daltry, J.C., Dany, C., Phal, E., Mora, P., Han, S., Pisith, S., Thara, T., Simpson, B. 2003. Status of the Siamese Crocodile in the Central and Southern Cardamom Mountains, Cambodia. Findings of Recent Kropeu Phnom Surveys. Fauna and Flora International Cambodia Programme and Department of Forestry and Wildlife, Phnom Penh, Cambodia.
Grigg, G., Kirshner, D. 2015 Biology and Evolution of Crocodylians. Cornell Press, Ithaca, New York, USA.
Han, S., Leng, H., Ratanapich, N., Piseth, S., Sovannara, H., Simpson, B., Starr, A., Brook, S., Frechette, J.L., Daltry, J.C. 2015. Status, distribution and ecology of the Siamese crocodile Crocodylus siamensis in Cambodia. Cambodian Journal of Natural History, 2015(2): 153–164.
IUCN. 2023. Siamese Crocodile. Available source: https://www.iucnredlist.org/species/5671/3048087, 22 June 2023.
IUCN/SSC. 2013. Guidelines for Reintroductions and Other Conservation Translocations. Version 1.0. Gland, Switzerland: IUCN Species Survival Commission, Switzerland.
Kanwatanakid-Savini, C., Pliosungnoen, M., Pattanavibool, A., Thorbjarnarson, J.B., Limlikhitaksorn, C., Platt, S.G. 2012. A survey to determine the conservation status of Siamese crocodiles in Kaeng Krachan National Park, Thailand. Herpetological Conservation and Biology, 7(2): 157–168.
Karanth, K.U. 1995. Estimating tiger Panthera tigris populations from camera-trap data using capture-recapture models. Biological Conservation, 71: 333–338.
Khumseemuang, N., Bhumpakphan, N., Sukmasuang, R. 2019. Habitat suitability of upper Huai Palan Suea Reservoir, Phu Chong Nayoi National Park, Ubon Ratchathani province for Siamese crocodile (Crocodylus siamensis) restoration. Thai Journal of Forestry, 38 (1): 24-35. (in Thai)
Kreetiyutanont, K. 1993. Siamese crocodile (Crocodylus siamensis) in Khao Ang Ru Nai Wildlife Sanctuary. Natural History Bulletin of the Siam Society, 41: 135-137.
Mendoza, E., Martineau, P.R., Brenner, E., Dirzo, R. 2011. A novel method to improve individual animal identification based on camera-trapping data. Journal of Wildlife Management, 75: 973–979.
Muslim, T. Suba, R.B. 2021. A Preliminary Survey of Siamese Crocodile Habitat Preferences. Joint Symposium on Tropical Studies (JSTS-19), Atlantis Press, Cambridge, United Kingdom.
Nair, T., Thorbjarnarson, J.B., Aust, P., Krishnaswamy, J. 2012. Rigorous gharial population estimation in the Chambal: implications for conservation and management of a globally threatened crocodilian. Journal of Applied Ecology, 49: 1046–1054.
O'Brien, T.G., Kinnaird, M.F., Wibisono, H.T. 2003. Crouching Tigers, Hidden Prey: Sumatran Tiger and Prey Populations in a Tropical Forest Landscape. Animal Conservation Forum. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom.
Pauwels, O.S.G., Chan-ard, T. 2006. Reptile diversity of Phetchaburi Province, western Thailand: an update. Natural History Bulletin of the Siam Society, 54(1): 89-108.
Platt S.G., Elsey, R.M., Bishop, N.D., Rainwater, T.R., Thongsavath, O., Labarre, D. 2020. Using scat to estimate body size in crocodilians: Case studies of the Siamese crocodile and American alligator with practical applications. Herpetological Conservation and Biology, 15(2): 325-334.
Platt, S.G., McCaskill, L., Rainwater, T.R., Temsiripong, Y., As-silkily, M., Simpson, B.K. Bezuijen, M.R. 2019. Siamese crocodile Crocodylus siamensis. In S.C. Manolis, C. Stevenson, eds. Crocodiles. Status Survey and Conservation Action Plan. Darwin, Australia, pp. 1-13.
Platt, S.G., Lynam, A.J., Temsiripong, Y. Kampanakngarn, M. 2002. Occurrence of the Siamese crocodile (Crocodylus siamensis) in Kaeng Krachan National Park, Thailand. Natural History Bulletin of the Siam Society, 50(1): 7-14.
Platt, S.G., Monyrath, V., Sovannara, H., Kheng, L. Rainwater, T.R. 2012. Nesting phenology and clutch characteristics of captive Siamese crocodiles (Crocodylus siamensis) in Cambodia. Zoo Biology, 30: 1-12.
Mobaraki, A., Erfani, M., Abtin, E., Ataie, F. 2018. Assessing habitat suitability of the mugger crocodile using maximum entropy. Environmental Sciences, 16(4), 47-62.
Ratanakorn, P., Chamsai, T., Sedwisai, P., Sujittosakul, T., Lapjatuporn, T., Wongluechai, P., Tiyanun, E., Kunsorn, A., Puangdee, S., Chooma, T. 2022. Population assessment of crocodiles in Bueng Boraphet, Thailand. Journal of Applied Animal Science, 14(2): 21-32.
Sam, H., Hor, L., Nhek, R., Sorn, P., Heng, S., Simpson, B., Starr, A., Brook, S., Frechette, J. L. Daltry, J.C. 2015. Status, distribution and ecology of the Siamese crocodile Crocodylus siamensis in Cambodia. Cambodian Journal of Natural History, 2015(2): 153-164.
Simpson, B.K. 2006. Siamese Crocodile Survey and Monitoring Handbook: An Introduction for Conservation Workers in Cambodia. Fauna & Flora International, Cambodia Programme, Cambodia.
Smith, M.A. 1919. Crocodylus siamensis. Journal of the Natural History Society of Siam, 3: 217-222.
Sollmann, R., Mohamed, A., Samejima, H., Wilting, A. 2013. Risky business or simple solution – Relative abundance indices from camera-trapping. Biological Conservation, 159: 405-412.
Somaweera, R., Nifong, J., Rosenblatt, A., Brien, M.L., Combrink, X., Elsey, R.M., Grigg, G., Magnusson, W.E., Mazzotti, F.J., Pearcy, A., Platt, S.G., Shirley, M.H., Tellez, M., van der Ploeg, J., Webb, G., Whitaker, R., Webber, B.L. 2020. The ecological importance of crocodylians: towards evidence-based justification for their conservation. Biological Reviews, 95(4): 936-959.
Sudrajat, S., Saleh, H.A. 2019. The potential of Mesangat Lake, East Kutai, Indonesia as an essential ecological area for habitat conservation of critically endangered Crocodylus siamensis. Biodiversitas, 20(11): 3126-3133.
Thapa, G.J., Thapa K., Thapa, R., Jnawali, S.R., Wich, S.A., Poudyal, L.P., Karki, S. 2018. Counting crocodiles from the sky: monitoring the critically endangered gharial (Gavialis gangeticus) population with an unmanned aerial vehicle (UAV). Journal of Unmanned Vehicle Systems, 6(2): 71-82.
Temsiripong, Y. 2001. Reintroduction of the Siamese crocodile. Crocodile Specialist Group Newsletter, 20(1): 10-12.
UNESCO World Heritage Centre. 2023. Kaeng Krachan Forest Complex. https://whc.unesco.org/en/list/1461/, 22 June 2023.