การรับรู้ และปรับตัวของเกษตรกรต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ กรณีศึกษาพื้นที่ตำบลไผ่สิงห์ อำเภอชุมแสง จังหวัดนครสวรรค์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภาคการเกษตรเป็นแหล่งของความมั่นคงด้านอาหาร (food security) ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ดังนั้น การจัดการเพื่อให้เกษตรกรเกิดการรับรู้ และมีการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจึงเป็นแนวทางสนับสนุนให้การใช้ประโยชน์ทรัพยากรต่าง ๆ เป็นไปอย่างเหมาะสม การวิจัยนี้ต้องการศึกษาการรับรู้ และการปรับตัวของเกษตรกรต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ รวมทั้งวิเคราะห์ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง โดยใช้แบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือ ในการเก็บข้อมูลกับกลุ่มตัวอย่างซึ่งประกอบด้วยผู้นำชุมชน 10 คน และเกษตรกร 290 คน วิเคราะห์ข้อมูลของผู้นำชุมชน โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา ส่วนข้อมูลเกษตรกรใช้สถิติ t–test, F–test และการถดถอยแบบลอจิสสองทางเลือก ระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05
ผลการศึกษา พบว่า ทั้ง 10 ชุมชน เกษตรกรประกอบอาชีพทำนาเป็นหลัก สำหรับข้อมูลของกลุ่มตัวอย่าง พบว่า ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุระหว่าง 30–59 ปี สำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาตอนต้น จำนวนสมาชิกในครัวเรือน 4–6 คน รายได้เฉลี่ยในรอบปีที่ผ่านมาระหว่าง 50,001–75,000 บาท ส่วนใหญ่มีภาวะหนี้สิน และมีพื้นที่ถือครอง 1–2 แปลง มีขนาดแปลงละ 1.60–3.20 เฮกตาร์ หรือ 10–20 ไร่ ผลการวิเคราะห์การรับรู้ของเกษตรกรด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ มีการรับรู้ระดับมาก ส่วนการรับรู้ความน่าจะเป็น และผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ รับรู้ระดับปานกลาง และการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ มีการปรับตัวระดับน้อย ส่วนการวิเคราะห์ทางสถิติ พบว่า ปัจจัยที่ส่งผลต่อการรับรู้ คือ ระดับการศึกษา และรายได้เฉลี่ยในรอบปีที่ผ่านมา ปัจจัยที่ส่งผลต่อการปรับตัว คือ อายุ และภาวะหนี้สิน ส่วนปัจจัยที่ช่วยเสริมโอกาสในการปรับตัวอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือ การรับรู้ความน่าจะเป็นของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า ต้นฉบับที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ในระหว่างกระบวนการพิจารณาตีพิมพ์ลงในวารสารหรือสิ่งตีพิมพ์อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยอมรับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่วารสารวนศาสตร์ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือ ข้อคิดเห็นที่ปรากฏในผลงาน ให้เป็นความรับผิดชอบของข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) แต่เพียงฝ่ายเดียว และหากข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ประสงค์ถอนบทความในระหว่างกระบวนการพิจารณาของทางวารสาร ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยินดีรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นในกระบวนการพิจารณาบทความนั้น”
เอกสารอ้างอิง
Ayinu, Y.T., Ayal, D.Y., Zeleke, T.T., Beketie, K.T. 2022. Impact of climate variability on household food security in Godere district, Gambella region, Ethiopia. Climate Services, 27: 100307. doi.org/10.1016/j.cliser.2022.100307.
Barrios, R.E., Akbariyeh, S., Liu, C., Gani, K.M., Kovalchuk, M.T., Xu Li a, Y.L., Bartelt–Hunt, S.L. 2020. Climate change impacts the subsurface transport of atrazine and estrone originating from agricultural production activities. Environmental Pollution, 265: 115024. doi.org/10.1016/j.envpol.2020.115024.
Bhatt, I., Deryng, D., Farrell, A., Gurney–Smith, H., Ju, H., Lluch–Cota, S., Thornton, P. 2022. Climate–Related Hazards That Cause Crop Losses are Increasing. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/downloads/report/IPCC_AR6_WGII_Chapter05.pdf, 5 August 2023.
Bloom, B.S., Hastings, T.J., Madaus, G.F. 1971. Handbook on Formative and Summative Evaluation of Student Learning. McGraw – Hill Book Compaany Inc., New York.
Boansi, D., Owusu, V., Tambo, J.A., Donkor, E., Asante, B.O. 2021. Rainfall shocks and household welfare: evidence from Northern Ghana. Agricultural Systems, 194. doi:10.1016/j.agsy.2021.103267
Department of Climate Change and Environment. 2023. Reducing Greenhouse Gas Emissions. https://www.mnre.go.th/nakhonnayok/th/news/detail/171573, 23 May 2024. (in Thai)
Intergovernmental Panel on Climate change (IPCC). 2020. Summary for Policymakers. In: Lee, H., Romero, J. (eds.). Climate Change 2023 Synthesis Report. Geneva, Switzerland, pp. 4.
Kongmeesap, I. 2020. Interactions between climate change and the world's forest sector. Naresuan Agriculture Journal, 17(2: e0170207). (in Thai)
Land Development Department. 2021a. Drought Database. http://irw101.ldd.go.th/index.php/2017–05–23–02–00–40/2017–05–23–02–00–39, 10 May 2023. (in Thai)
Land Development Department. 2021b. Flood Database. http://irw101.ldd.go.th/index.php/2017–05–23–02–00–40/2017–05–23–02–00–40, 10 May 2023. (in Thai)
Land Development Department. 2022. Economic Analysis of Farmers Who Cultivate Rice Crops According to the Suitability of the Land in Phayao Province Planting year 2021/2022. Land Development Department, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Mall, R.K., Gupta, A., Sonkar, G. 2017. Effect of climate change on agricultural crops. Current Developments in Biotechnology and Bioengineering, 2017: 23–46. doi.org/10.1016/B978–0–444–63661–4.00002–5.
Manandhar, S., Pratoomchai, W., Ono, K., Kazama, S., Komori, D. 2015. Local people's perceptions of climate change and related hazards in mountainous areas of northern Thailand, International Journal of Disaster Risk Reduction, 11: 47–59. doi.org/10.1016/j.ijdrr.2014.11.002.
Meteorological Department. 2021. Change in Temperature and Rainfall Trends of Thailand. Meteorological Department, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Mosavi, S.H., Soltani, S., Khalilian, S. 2020. Coping with climate change in agriculture: Evidence from Hamadan–Bahar plain in Iran. Agricultural Water Management, 241: 106332. doi.org/10.1016/j.agwat.2020.106332.
Ministry of Agriculture and Cooperatives. 2021. Annual Report 2021. Office of Agricultural Economics. Bangkok, Thailand. (in Thai)
Mukhopadhyay, R., Sarkar, B., Jat, H.S., Sharma, P.C., Bolan, N.S. 2021. Soil salinity under climate change: Challenges for sustainable agriculture and food security. Environmental Management, 280: 111736. doi:10.1016/j.jenvman.2020.111736.
Nara, P., Mao, G.G., Yen, T.B. 2014. Climate Change Impacts on Agricultural Products in Thailand: A Case Study of Thai Rice at the Chao Phraya River Basin, APCBEE Procedia, 8: 136–140. doi.org/10.1016/j.apcbee.2014.03.015.
Nyangau, J.O., Mohamed, J.H., Mango, N., Makate, C. Wangeci, A.N. 2021. Smallholder farmers’ perception of climate change and adoption of climate. Heliyon, 7(4): e06789. doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e06789
Office of Agricultural Economics. 2023. Agricultural Economic Information. https://www.oae.go.th/view/1/ข้อมูลเศรษฐกิจการเกษตร/TH–TH, 29 June 2024. (in Thai)
Pakeechay, K., Sinnarong, N., Autchariyapanitkul, K., Supapunt, P. 2020. The impact of climate change on rice product in the central region of Thailand, Journal of Economics and Management Strategy, 7(2): 1–22. (in Thai)
Prangbang, P., Kunkoon, T., Yamongkol, T., Pumijumnong, N., Sereenonchai, S., Chareonwong, U., Stewart, N. T., Arunrat, N. 2019. Farmers’ perception and adaptation to climate change in Thailand. Prawarun Agricultural Journal, 16(1): 105–119. (in Thai)
Regional Office of Agricultural Economics 6. 2023. The Production and Marketing of Alternative Crops to Replace Off–season Rice in Chachoengsao Province. Bangkok, Thailand. (in Thai)
Saha, A., Ghosh, S., Sahana, A.S., Rao, E.P. 2014. Failure of cmip5 climate models in simulating post–1950 decreasing trend of Indian Monsoon. Geophysical Research Letters, 41(20): 7323–7330. doi:10.1002/2014gl061573.
Sedtha, S., Pramanik, M., Szabo, S., Wilson, K., Park. S.K. 2023. Climate change perception and adaptation strategies to multiple climatic hazards: Evidence from the northeast of Thailand. Environmental Development, 48: 100906. doi: 10.1016/j.envdev.2023.100906.
Sheikh, A.Z., Ashraf, S., Weesakul, S., Ali, M., Hanh, C.N. 2024. Impact of climate change on farmers and adaptation strategies in Rangsit, Thailand. Environmental Challenges, 15: 100902. doi: 10.1016/j.envc.2024.100902.
Sinnarong, N., Phongaranyapart, K., Memana, B., Amnaj, P., Thanukeaw, S. 2016. The adaptation of farmer for model community development into climate change context of rice seed production farmer group. Journal of Community Development Research, 9(3): 114–126. (in Thai)
Sirilakeanun, J. 2019. Farmers' Perception and Adaptation to Climate Variability: A Study of Recurrent Drought Area in Tambon Nong Phra, Pichit. M.S. Thesis, National Institute of Development Administration, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Somboonsuke, B., Phitthayaphinant, P., Sdoodee, S., Kongmanee, S. 2018. Farmers' perceptions of impacts of climate variability on agriculture and adaptation strategies in Songkhla Lake basin, Kasetsart Journal of Social Sciences, 39(2): 277–283. doi.org/10.1016/j.kjss.2018.05.006.
Somphor, B., Arunpraparut, w., Tongdeenok, P. 2020. Effects of climate variability and land use changes on streamflow in Mae Soi Sub–Watershed, Lampang Province, Thai Journal of Forestry, 39 (2): 107–125. (in Thai)
Srichok, T., Jatuporn, C., Sukprasert, P., Pattanakiat, S. 2020. Awareness of and adaptation to climate change among table grape farmers. King Mongkut's Agricultural Journal, 38 (1): 60–71. (in Thai)
Subdistrict Administrative Organization of Phai Singha. 2023. General information. https://www.phaising.go.th/condition.php, 11 January 2023.
Thongpan, S. 2013. The Adaptation Strategies of Farmers in frequently flooded Areas in Chumsang District, Nakornsawan, Parichart Journal, 26(3): 78–89. (in Thai)
Villamor, B.G., Wakelin, J.S., Clinton, W.P. 2023. Climate change, risk perceptions and barriers to adaptation among forest growers in New Zealand, Journal of the Royal Society of New Zealand, 54(4): 433–448. doi.org/10.1080/03036758.2023.2218103.
Yamane, T. 1973. Statistics: an introductory analysis. New York Harper & Row, New York, USA.
