ผลของไฟป่าต่อสมบัติดินและการกักเก็บคาร์บอน บริเวณศูนย์เรียนรู้การพัฒนาอมก๋อย อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสมบัติดินและปริมาณการกักเก็บคาร์บอน เพื่อนำมาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของปัจจัยดินที่มีผลต่อการปรากฏของพรรณไม้ โดยเก็บข้อมูลดินชั้นบน (0–5 เซนติเมตร) ดินชั้นล่าง (20–25 เซนติเมตร) บริเวณพื้นที่เกิดไฟไหม้เป็นประจำ พื้นที่บริหารจัดการเชื้อเพลิง และพื้นที่ป้องกันไฟเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 10 ปี เก็บตัวอย่างดินพื้นที่ละ 3 จุด วางแปลงขนาด 40 เมตร x 40 เมตร เก็บข้อมูลองค์ประกอบชนิดต้นไม้ รวมทั้งสิ้น 9 แปลง
ผลการศึกษาพบว่า พื้นที่เกิดไฟไหม้เป็นประจำและพื้นที่บริหารจัดการเชื้อเพลิง ถูกกำหนดด้วยสมบัติดินทางกายภาพ ได้แก่ ปริมาณอนุภาคทรายแป้ง อนุภาคดินเหนียว และความชื้นดิน สมบัติทางเคมี ได้แก่ ฟอสฟอรัส และแมกนีเซียม ปริมาณการกักเก็บคาร์บอนในมวลชีวภาพของพรรณไม้ทุกชนิด เท่ากับ 255.9936 และ 230.1698 ตันคาร์บอนต่อเฮกตาร์ พื้นที่ป้องกันไฟเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 10 ปี พบปริมาณอนุภาคดินทรายและความแข็งดิน ไม่พบปัจจัยทางด้านเคมี ปริมาณการกักเก็บคาร์บอนในมวลชีวภาพของพรรณไม้ทุกชนิด เท่ากับ 196.6003 ตันคาร์บอนต่อเฮกตาร์ ดินพื้นที่ที่มีไฟเป็นองค์ประกอบมีเนื้อดินดี (ปริมาณอนุภาคทรายแป้ง และปริมาณอนุภาคดินเหนียว) ส่งผลให้พืชเติบโตและกักเก็บคาร์บอนได้มากกว่าในพื้นป้องกันไฟเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 10 ปี ดังนั้นควรติดตามลักษณะทางพลวัตของดินและพืช เปรียบเทียบมวลชีวภาพและการกักเก็บคาร์บอน ระดับของความถี่ของไฟป่าในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง เพื่อทราบถึงแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงไม้พื้นถิ่น เพื่อให้เกิดการบริหารพื้นที่ป่าให้มีความเหมาะสมอย่างยั่งยืน
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า ต้นฉบับที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ในระหว่างกระบวนการพิจารณาตีพิมพ์ลงในวารสารหรือสิ่งตีพิมพ์อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยอมรับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่วารสารวนศาสตร์ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือ ข้อคิดเห็นที่ปรากฏในผลงาน ให้เป็นความรับผิดชอบของข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) แต่เพียงฝ่ายเดียว และหากข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ประสงค์ถอนบทความในระหว่างกระบวนการพิจารณาของทางวารสาร ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยินดีรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นในกระบวนการพิจารณาบทความนั้น”
เอกสารอ้างอิง
Brady, N.C., Weil, R.R. 2008. The Nature and Properties of Soils, 14th ed. Pearson Prentice Hall. New Jersey, USA.
Boerner, R.E.J., Huang, J., Hart, S.C. 2009. Impacts of fire and fire surrogate treatments on forest soil properties: A meta–analytical approach. Ecological Applications, 19(2), 338–358.
Creedy, J., Wurzbacher, A.D. 2001. The economic value of a forest catchment with Timber, water and carbon sequestration benefits. Ecological Economics, 38: 71–73.
Certini, G. 2005. Effects of fire on properties of forest soils: a review. Oecologia, 143(1): 1–10.
Chanasuk, U. 1990. Effects of Fire Frequency on Soil Properties in Dry Dipterocarp Forest at Sakaerat, Nakhon Ratchasima Province M.S. Kasetsart University, Bangkok, Thailand.
DeBano, L.F. 2000. The role of fire and soil heating on water repellence in wildland environments: A review. Journal of Hydrology, 231: 195–206.
Forest Fire Control Division. 2014. Forest Fire Statistics Report in Thailand. Department of National Parks, Wildlife and Plant Conservation. Bangkok, Thailand. (in Thai)
IPCC. 2021. Climate change 2021–the physical science basis. Interaction, 49(4): 44–45.
Kafle, K.S. 1996. Effects of Forest Fire Protection on Plant Diversity, Tree Phenology, and Soil Nutrients in a Deciduous Dipterocarp-Oak Forest in Doi Suthep-Pui National Park. Chiang Mai University, Chiang Mai, Thailand.
Kumros, B., Diloksumpun, S., Wanthongchai, K., Ninkhet, O. 2022. Carbon stocks in deciduous forest with different burning frequencies at Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuary, Uthai Thani province. Thai Journal of Forestry, 32(Supplementrary): 133–141.
Marod, D., Duangkae, P., Thongsawi, J., Phumpuang, W., Thinkamphaeng, S., Hemhuk, S. 2017. Tree stands clustering and carbon stock assessment of deciduous dipterocarp forest at Kasetsart University Chalermphrakiat Sakonnakhon Province Campus, Sakon Nakhon Province. Thai Journal of Forest Ecology Research, 1(1), 1–9.
McCune, B. Mefford, M.J. 2011. PC–ORD. Multivariate analysis of Ecological Data, Version 6.0 for Windows. MjM Software, Gleneden Beach, Oregon, U.S.A.
Ogawa, H., Yoda, K., Kira, T. 1965. A preliminary survey on the vegetation of Thailand. Nature and Life in Southeast Asia, 1: 21–157.
Pati, P.K., Kaushik, P., Malasiya, D., Khan, M.L., Khare, P.K. 2025. Impact of fire frequencies on biomass and carbon storage in tropical moist deciduous forest community of Bandhavgarh Tiger Reserve, central India. Discover Forests, 1(1): 3.
Pausas, J.G., Keeley, J.E. 2009. A burning story: The role of fire in the history of life. BioScience, 59(7): 593-601. DOI: 10.1525/bio.2009.59.7.10
Rathakette, P. 1992. Forest Soil. Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Khon Kaen University. Khon Kaen, Thailand. (in Thai)
Sakurai, K., Puriyakorn, B., Preechapanya, P., Tanpibal, V., Muangnil, K., Prachaiyo, B. 1995. Improvement of biological productivity in degraded lands in Thailand III. Tropics, 4 (2/3): 151–172.
Saroj V, Rao PS, Rao SK, Krunal S. 2012. Pharmacognostical study of Basella alba stem. International Journal of Research in Pharmaceutical and Biological Sciences, 3: 1093-1094.
Shewchenko, O., Asanok, L., Marod, D. 2018. Forest structure and species composition of limestone forest after mining, Phrae province. Thai Journal of Forestry, 37(1): 73–83. (in Thai)
Somprakon, S., Yothapakdee, T., Howpinjai, I., Painkhit, P., Yodkeaw, S., Kruama, K., Lattirasuvan, T., 2024. Soil fertility and estimation of carbon sequestration in forest restoration at age 8 years in Phrae province. Thai Journal of Forestry, 43(1): 167–179 (2024) (in Thai)
TGO. 2016. Models for predicting TGO growth to rough interface in TBCs. Surface and Coatings Technology, 325: 219–228.
The Conservation and Restoration Project of Forests in Omkoi National Reserved Forest and Maejo University Phrae Campus. 2012. Plant Diversity in the Omkoi National Forest Reserve, Omkoi District, Chiang Mai Province. The Bureau of Royal Initiative Projects and Special Affairs. Royal Forest Department. Bangkok, Thailand. (in Thai)
The Conservation and Restoration Project of Forests in Omkoi National Reserved Forest and Maejo University Phrae Campus. 2014. Ecological Characteristic of Gluta usitata (Wall.) Ding Hou at Sirinthorn Princess Royal Project Center. The Bureau of Royal Initiative Projects and Special Affairs. Royal Forest Department. Bangkok, Thailand. (in Thai)
Thailand Greenhouse Gas Management Organization (Public Organization) (TGO). 2016. Thailand Voluntary Emission Reduction Program Reference Manual: Forestry and Agriculture Sector, 3rd ed. Thailand Greenhouse Gas Management Organization (Public Organization), Bangkok, Thailand. (in Thai)
Wanthongchai, K. 2008. Effects of Different Burning Frequencies on Fire Behavior, Nutrient Dynamics Soil Properties, and Vegetation Structure and Composition in Dry Dipterocarp Forest, Huay Kha Khaeng Wildlife Sanctuary, Thailand. Ph.D. Thesis, Albert–Ludwigs–Universität Freiburg, Germany.
Wanthongchai, K. 2011. Fire Ecology in Pine–related Forests and Its Effects on Vegetation and Nutrient Dynamics at Phu Koom Khaw, Nam Nao national park. Department of Silviculture, Faculty of Forestry, Kasetsart University, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Wattanasuksakul, S., Khamyong, S., Anongrak, N., Sri–ngernyuang, K. 2012. Impacts of forest fire on soil physico–chemical properties and nutrient storages in dry dipterocarp forest, Journal of Agriculture, 28(1): 19–29. (in Thai)
