ความหลากชนิดและการกักเก็บคาร์บอนของไม้ต้นใน ป่าดิบเขาฟื้นฟูภายใต้โครงการปลูกป่า ถาวรเฉลิมพระเกียรติ แปลงปลูกป่า 9/2 แม่ฮ่องสอน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
โครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติฯ มีเป้าหมายเพื่อฟื้นฟูป่าที่เสื่อมโทรมให้กลับมามีความสมบูรณ์ และช่วยลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ โดยการเพิ่มพื้นที่ป่าไม้ ความหลากหลายทางชีวภาพ ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชาชนและหน่วยงานอื่น ๆ การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากชนิด ปริมาณมวลชีวภาพ และปริมาณการกักเก็บคาร์บอนของป่าดิบเขาฟื้นฟู แปลงปลูกป่า FPT 9/2 แม่ฮ่องสอน ณ อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน พื้นที่แปลงปลูกขนาด 1,194 ไร่ หรือ 191 เฮกตาร์ วิธีการศึกษาใช้การสุ่มตัวอย่างแบบจำแนกชั้นภูมิตามความหนาแน่นของเรือนยอดไม้ ระดับสูง ปานกลาง ต่ำ โดยใช้ภาพถ่ายทางอากาศในการจำแนกชั้นภูมิ โดยทำการวางแปลงตัวอย่างขนาด 100 เมตร x 100 เมตร หรือ 1 เฮกตาร์ กระจายชั้นภูมิละ 1 แปลง รวมแปลงตัวอย่างทั้งหมด 3 แปลง เก็บรวบรวมข้อมูลชนิดไม้ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่ระดับความสูงเพียงอก (DBH) และความสูงของต้นไม้
ผลการศึกษาพบ ไม้ต้นทั้งหมด 1,996 ต้น ความหนาแน่นเฉลี่ย 665 ต้นต่อเฮกตาร์ ประกอบด้วยชนิดไม้ทั้งหมด 62 ชนิด 37 วงศ์ โดยไม้ต้นวงศ์ก่อ (FAGACEAE) พบมากที่สุด ไม้ต้นที่มีดัชนีความสำคัญ (IVI) สูงที่สุด ได้แก่ สนสามใบ ร้อยละ 76.30 รองลงมาคือ มังตาน ก่อ ปลายสาน มะกอกเกลื้อน และนางพญาเสือโคร่ง มีค่าร้อยละ 37.74, 17.16, 15.70 และ 15.59 ตามลำดับ ค่าดัชนีความหลากชนิด (H’) เท่ากับ 2.99 มีปริมาณมวลชีวภาพเฉลี่ย 293.88 ตันต่อเฮกตาร์หรือ คิดเป็นปริมาณทั้งหมด เท่ากับ 56,142.84 ตัน โดยสนสามใบ เป็นชนิดไม้มีปริมาณมวลชีวภาพมากที่สุด เฉลี่ย 141.34 ตันต่อเฮกตาร์ รองลงมาได้แก่ มังตาน ก่อ มะกอกเกลื้อน และ กำลังเสือโคร่ง เท่ากับ 59.13, 17.42, 10.49 และ 9.47 ตันต่อเฮกตาร์ ตามลำดับ คิดเป็นปริมาณการกักเก็บคาร์บอนทั้งหมดเท่ากับ 26,388.36 ตันคาร์บอน หรือเฉลี่ย 138.13 ตันคาร์บอนต่อเฮกตาร์ และมีปริมาณการดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ของไม้ต้นทั้งหมดเท่ากับ 96,754.12 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า หรือเฉลี่ย 506.46 ตันคาร์บอนออกไซด์เทียบเท่าต่อเฮกตาร์ โดยชนิดไม้ต้นที่มีปริมาณการดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์มากที่สุด 5 อันดับแรก ได้แก่ สนสามใบ มังตาน ก่อ มะกอกเกลื้อน และ กำลังเสือโคร่ง เท่ากับ 243.57, 101.91, 30.02 และ 18.08 ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่าต่อเฮกตาร์ ตามลำดับ ดังนั้น ข้อมูลจากผลการศึกษาในครั้งนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการบริหารจัดการทรัพยากรป่าไม้โดยเฉพาะป่าบนพื้นที่สูง และสามารถนำไปใช้ในการบริการจัดการฟื้นฟูป่าไม้ต่อไป
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ขอรับรองว่า ต้นฉบับที่เสนอมานี้ยังไม่เคยได้รับการตีพิมพ์และไม่ได้อยู่ในระหว่างกระบวนการพิจารณาตีพิมพ์ลงในวารสารหรือสิ่งตีพิมพ์อื่นใด ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยอมรับหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการพิจารณาต้นฉบับ ทั้งยินยอมให้กองบรรณาธิการมีสิทธิ์พิจารณาและตรวจแก้ต้นฉบับได้ตามที่เห็นสมควร พร้อมนี้ขอมอบลิขสิทธิ์ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ให้แก่วารสารวนศาสตร์ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรณีมีการฟ้องร้องเรื่องการละเมิดลิขสิทธิ์เกี่ยวกับภาพ กราฟ ข้อความส่วนใดส่วนหนึ่ง หรือ ข้อคิดเห็นที่ปรากฏในผลงาน ให้เป็นความรับผิดชอบของข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) แต่เพียงฝ่ายเดียว และหากข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ประสงค์ถอนบทความในระหว่างกระบวนการพิจารณาของทางวารสาร ข้าพเจ้าและผู้เขียนร่วม (ถ้ามี) ยินดีรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกิดขึ้นในกระบวนการพิจารณาบทความนั้น”
เอกสารอ้างอิง
Chompoowiset, P., Roisakul, P., Niloon, P., Thinkampheang, S. 2022. Vegetation structure and carbon storage based on above ground biomass evaluation in conservation areas of Kamphaeng Phet plantation. Thai Forest Ecological Research Journal, 6(2), 31–46. (in Thai)
FAO. 2020. Global Forest Resources Assessment 2020: Main report. Food and Agriculture Organization of The United Nations. Main report. Rome. DOI: doi.org/10.4060/ca9825en
Hemhuk, S., Jingjai, A., Tongsawee, J., Tinkampang, S., Marod, D. 2015. Study to species composition, biomass and carbon stock along the ecotone between deciduous dipterocarp forest and lower montane evergreen forest at Doi Suthep–Pui national park, Chiang Mai province. In: Thailand forest ecological research network (T–FERN): Ecological Knowledge for Sustainable Management. Kasetsart University, Bangkok, Thailand, pp. 238–242. (in Thai)
IPCC. 2006. IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories. International Panel on Climate Change. IGES, Japan.
Kanhom, B., Moungsrimuangdee, B., Waiboonya, P., Yodsa–nga, P., Larpkern, P. 2019. Plant diversity and biomass carbon stocks of Nong Mek Community Forest, Khok Sung district, Sa Kaeo province. Thai Journal of Forestry, 38(2), 41–55. (in Thai)
Kliangsaard, T., Puangchit, L., Suanpaga, W. 2020. Carbon dioxide sequestration and carbon storage in trees at the Santiphap Park, Bangkok. Thai Journal of Forestry, 39(1), 86–96. (in Thai)
Marod, D., Kutintara, U. 2009. Forest Ecological. Faculty of Forestry, Kasetsart University, Bangkok, Thaialnd. (in Thai)
Marod, D., Sungkeaw, S., Doungkea, P., Arsanok, L., Kamyo, T., Hermhuk, S., Panmongkol, A., Tinkampang, S. 2015. Plant diversity of lower montane evergreen forest at Huai Kogma Watershed Area, Doi Suthep–pui National Park, Chiang Mai province. In: Proceedings of Thailand Forest Ecological Research Network (T–FERN): Ecological Knowledge for Sustainable Management. Kasetsart University, Bangkok, Thailand. pp. 51–60. (in Thai)
Ounkerd, K., Sunthornhao, P., Puangchit, L. 2015. Valuation of carbon stock in trees at Khao Wong Community Forest, Chaiyaphum province. Thai Journal of Forestry, 34(1): 29–38. (in Thai)
Pinmongkhonkul S., Boonriam W., Madhyamapurush W., Iamchuen N., Chaiwongsaen P., Mann D., Riyamongkol P., Seetapan K., Hasin S. 2023. Species diversity, aboveground biomass, and carbon storage of watershed forest in Phayao province, Thailand. Environment and Natural Resources Journal, 21(1): 47–57. (in Thai)
Rattana, K. 1995. Structural Characteristics of Natural Hill Evergreen Forests in The Headwaters of Doi Pui, Chiang Mai Province. M.S. Thesis, Kasetsart University, Bangkok, Thailand. (in Thai)
Rigan D., Lattirasuvan T., Khonkaen P., Yotapakdee T. 2025. Plant diversity in Nam Liab Watershed Management Unit, Thung Chang district, Nan province, Thailand. Thai Journal of Forestry, 44(1): 17–26. (in Thai)
Satienperakul, K., Khamyong, S., Anongrak, N., Sri–ngernyuang, K. 2011. Valuated on wood production and carbon stock in aboveground biomass of Motane Forest at Doi Inthanon, Chiang Mai province. Asian Health, Science and Technology Reports, 19(2): 27–37. (in Thai)
Schmidt–Vogt, D. 1998. Defining degradation: The impacts of Swidden on Forests in Northern Thailand. Mountain Research and Development, 18: 135–149.
Sengbuntan, B., Diloksamun, P., Diloksampun, S. 2023. Species diversity and carbon storage in biomass of tree and sapling in the Ban Nong Kwang Community Forest, Uttaradit province. Thai Journal of Forestry, 42(2): 155–168. (in Thai)
Shannon, C.E., Weaver, W. 1949. The mathematical theory of communication. Cited by Ludwig, J.A., Reynolds, J.H. 1988. Statistical Ecology: A Primer on Methods and Computing. John and Wiley & Sons Inc., New York, USA.
Tsutsumi, T., Yoda, K., Sahunalu, P., Dhanmanonda, P., Prachaiyo, B. 1983. Forest: Felling, burning and regeneration. In: K. Kyuma and C. Pairintra, eds. Shifting Cultivation: An Experiment at Nam Phrom, Northeast Thailand and Implications for Upland Farming in the Monsoon Tropics. A report of cooperative research Thai–Japanese Universities. Tokyo, Japan. pp. 13–62.
