การขยายพันธุ์ในสภาพปลอดเชื้อหญ้าพันเกลียว (Ceropegia thailandica Meve) พืชใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่งในประเทศไทย
Article Sidebar
Published:
Dec 16, 2019
Keywords:
Ceropegia tissue culture sterilization cytokinin auxin
Main Article Content
Abstract
Ceropegia thailandica Meve is endemic and critically endangered. Plant tissue culture is the efficient method for ex situ conservation. This study aims to find a suitable method for in vitro propagation of C. thailandica. Nodal segments were sterilized with four different surface sterilization methods and cultured on MS medium for 5 weeks. The result showed that the explants sterilized with 0.3 % (v/v) NaOCl for 10 minutes followed by 0.2 % (w/v) HgCl2 for 5 minutes had the lowest contamination rate (40 %) and the highest survival rate (26.66 %). Effect of BA and Kn on shoot and tuber induction from nodal segment was studied. Nodal segments were cultured on MS medium supplemented with different concentrations of BA and Kn (0, 0.5, 1.0, 1.5, 2.0 or 2.5 mg/L) for 8 weeks. The result showed that the best shoot induction (15.80 shoots) was found in MS medium supplemented with 2 mg/L BA, and the best tuberization (87 %) was found in MS medium supplement with 2.5 mg/L Kn. Regenerated shoots of C. thailandica were cultured on MS medium supplemented with different concentrations of IBA and NAA (0, 0.5, 1.0, 1.5 2.0 or 2.5 mg/L) for 8 weeks to observed root induction. The results showed that 0.5 mg/L IBA had the highest root induction (3.60 roots), and at all concentrations IBA and 1.5 mg/L NAA gave the highest callus induction (100 %)
Article Details
How to Cite
ศรีปฐมกุล เ., เทียนหอม อ. อ., & จารุวัฒนพันธ์ ท. (2019). การขยายพันธุ์ในสภาพปลอดเชื้อหญ้าพันเกลียว (Ceropegia thailandica Meve) พืชใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่งในประเทศไทย. Thai Journal of Science and Technology, 9(1), 77–89. https://doi.org/10.14456/tjst.2020.7
Section
วิทยาศาสตร์ชีวภาพ
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ข้อความที่ปรากฏในแต่ละเรื่องของวารสารเล่มนี้เป็นเพียงความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่มีความเกี่ยวข้องกับคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หรือคณาจารย์ท่านอื่นในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้เขียนต้องยืนยันว่าความรับผิดชอบต่อทุกข้อความที่นำเสนอไว้ในบทความของตน หากมีข้อผิดพลาดหรือความไม่ถูกต้องใด ๆ
References
ปราณี หน่อเพ็ชร และสมพิศ นิชลานนท์, 2539, เอกสารการสอนชุดวิชาการปรับปรุงพันธุ์พืชและการขยายพันธุ์พืช (Crop Improvement and Plant Propagation), สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, นนทบุรี.
พัชรียา บุญกอแก้ว, 2560, สารควบคุมการเจริญ เติบโตในพืชสวน, บริษัท สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด, กรุงเทพฯ.
พีรเดช ทองอำไพ, 2529, ฮอร์โมนพืชและสารสังเคราะห์ : แนวทางการใช้ประโยชน์ในประเทศไทย, หจก. ไดนามิคการพิมพ์, กรุงเทพฯ.
รังสฤษดิ์ กาวีต๊ะ, 2540, การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช : หลักการและเทคนิค, สำนักพิมพ์มหาวิทยาเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
วรดลต์ แจ่มจำรูญ, นันทวรรณ สุปันตี, นัยนา เทศนา, มานพ ผู้พัฒน์, โสมนัสสา แสงฤทธิ์ และสุคิด เรืองเรื่อ, 2558, พืชที่ถูกคุกคามในป่าภูวัว-ภูลังกา, สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช, กรุงเทพฯ.
วราภรณ์ ภูตะลุน, 2551, การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชสมุนไพร : แนวทางการศึกษาเพื่อผลิตสารทุติยภูมิที่มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา, บริษัท ขอนแก่นพิมพ์พัฒนา จำกัด, ขอนแก่น.
สิริภัทร์ พราหมณีย์, 2558, เทคนิคการเพาะเลี้ยงเซลล์และเนื้อเยื่อพืชเพื่อการขยายและปรับปรุงพันธุ์, สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
Baker, K., Lambdon, P., Jones, E., Pellicer, J., Stroud, S., Renshaw, O., Niissalo, M., Corcoran, Clubbe, C. and Sarasan, V., 2014, Rescue, ecology and conservation of a rediscovered island endemic fern (Anogramma ascensionis): Ex situ method logies and a road map for species reintroduction and habitat restoration, Bot. J. Linn. Soc. 174: 461-477.
Beena, M.R., Martin, K.P., Kirti, P.B. and Hariharan, M., 2003, Rapid in vitro propagation of medicinally important Ceropegia candelabrum, PCTOC 72: 285-289.
Boonjaras, T. and Thaithong, O., 2003, Ceropegia hirsuta (Asclepiadaceae), a new record for Thailand, Thai For. Bull. 31: 1-6.
Chandore, A.N., Nimbalker, M.S., Gurav, R.V., Bapat, V.A. and Yadav, S.R., 2010, A Protocol for Multiplication and Restoration of Ceropegia fantastica Sedgw.: A Critially Endangered Plant Species, Curr. Sci. 11: 1593-1596.
Chavan, J.J., Nimbalkar, M., Gaikwad, N. and Yadav, S., 2011, In vitro propagation of Ceropegia spiralis Wight – An endemic and rare potential ornamental plant of peninsular India, Proc. Nat. Acad. Sci., India. Sec. B Biol. Sci. 81: 120-126.
Chavan, J., Gaikwad, N.B. and Yadav, S.R., 2013, High multiplication frequency and genetic stability analysis of Ceropegia panchganiensis, a threatened ornamental plant of Western Ghats: Conservation implications, Sci. Hort. 161: 134-142.
Chavan, J., Nalawade, A.S., Gaikwad, N.B., Gurav, R.V., Dixit, G.B. and Yadav, S.R., 2014, An Efficient in vitro regeneration of Ceropegia noorjahaniae: An endemic and critically endangered medicinal herb of the Western Ghats, Physiol. Mol. Biol. Plants 20: 405-410.
Dhir, R. and Shekhawat, G.S., 2013, Production, storability and morphogenic response of alginate encapsulated axillary meristems and genetic fidelity evaluation of in vitro regenerated Ceropegia bulbosa: A pharmaceutically important threatened plant species, Ind. Crops Prod. 47: 139-144.
Dhir, R. and Shekhawat, G.S., 2014a, In vitro propagation using transverse thin cell layer culture and homogeneity assessment in Ceropegia bulbosa Roxb., J. Plant Growth Regul. 33: 820-830.
Dhir, R. and Shekhawat, G.S., 2014b, Eco rehabilitation and biochemical studies of Ceropegia bulbosa Roxb.: A threatened medicinal succulent, Acta Physiol. Plant 36: 1335-1343.
Kalimuthu, K. and Prabakaran, R., 2013, Micropropagation of Ceropegia pusilla – Medicinally important plant, J. Trop. Med. 14: 37-42.
Kidyoo, M., 2014a, Ceropegia suddeei sp. nov. (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from northeastern Thailand, Nord. J. Bot. 32: 569-574.
Kidyoo, M., 2014b, Two new species of Ceropegia (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from eastern Thailand, Phytotaxa 162(2): 091-098.
Kidyoo, M., 2015a, Ceropegia tribounii (Apocynaceae, Asclepiadoideae), a new species from western Thailand, Phytotaxa 205(1): 059-064.
Kidyoo, M., 2015b, Ceropegia cochleata sp. nov. (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from Thailand, Nord. J. Bot. 33: 668-672.
Kidyoo, M. and Paliyavuth, C., 2017a, eropegia digitiformis sp. nov. (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from northeastern Thailand, Taiwania 62: 24-28.
Kidyoo, M. and Paliyavuth, C., 2017b, Ceropegia thaithongiae sp. nov. (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from northern Thailand and preliminary observations on impacts of climate change on its only known population, Nord. J. Bot. 35: 281-288.
Kidyoo, M., 2018a, Ceropegia foetidiflora sp. nov. (Asclepiadoideae, Apocynaceae), a new species from northeastern Thailand, Taiwania 63: 327-332.
Kidyoo, M., 2018b, A new species of Ceropegia (Asclepiadoideae, Apocynaceae) from eastern Thailand, Phytotaxa 385(1): 031-036.
Krishnareddy, P.V. and Pullaiah, T., 2012, In vitro conservation of Ceropegia elegans, an endemic plant of South India, Afr. J. Biotechnol. 11: 12443-12449.
Kondamudi, R. and Murthy, K.S.R., 2011, Micropropagation and in vitro flowering of Ceropegia pusilla, J. Trop. Med. 12: 41-47.
Kondamudi, R., Vijayalakshmi, V. and Murthy, K.S.R., 2010, Induction of orphogenetic callus and multiple shoot egeneration in Ceropegia pusilla Wight and Arn., Biotechnol. J. 9: 141-148.
Meve, U., 2009, Ceropegia thailandica (Ascle piadoideae-Ceropegieae), a spectacular new Thai species, Bradleya 27: 161-164.
Muthukrishnan, S., Benjamin, J.H.F., Sathishkannan, G., Kumar, T.S. and Rao, M.V., 2013, In vitro propagation of genus Ceropegia and retrosynthesis of cerpegin – A review, Int. J. Pharm. Sci. Rev. Res. 22: 315-330.
Muthukrishnan, S., Kumar, T.S. and Rao, M.V., 2015, An efficient in vitro regeneration and ex vitro rooting of Ceropegia thwaitesii: An endemic species from Western Ghats, Int. J. Pharm. Sci. Rev. Res. 30: 202-211.
Nikam, T.D., Patil, J.G., Ahire, M.L., Ghane, S.G., Nitnaware, K.M. and Naikaw, V.R., 2012, Axillary multiplication of Ceropegia mahabalei Hemadri & Ansari and Ceropegia media (Huber) Ansari: Critically endangered ethnomedicinal herbs of western ghats, maharashtra state of India, Int. J. Dev. Biol. 6: 27-33.
Nikam, T.D., Savant, R.S. and Pagare, R.S., 2008, Micropropagation of Ceropegia hirsute Wt. & Arn.: A starchy tuberous asclepid, Indian J. Biotechnol. 7: 129-132.
Pandit, S.S., Nair, A., Naik, D.D., 2008, Towards conservation of threatened Ceropegia species endemic to a biodiversity hotspot: In vitro microtuber production and proliferation, a novel strategy, J. For. Sci.
24(2): 79-88.
Parihar, S., 2017, In vitro conservation protocol of Ceropegia bulbosa: An important medicinal and threatened plant species of Western Rajasthan, Plant Sci. Today 4: 21-26.
Patil, M.V., 1998, Micropropagation Studies in Ceropegia spp., In Vitro Cell. Dev. Biol., Plant 34: 240-24.
Phulwaria, M., Shekhawat, N.S., Rathore, J.S. and Singh, R.P., 2013, An efficient in vitro regeneration and ex vitro rooting of Ceropegia bulbosa Roxb. – A threatened and pharmaceutical important plant of Indian Thar Desert, Ind. Crops Prod. 42: 25-29.
Reddy, C., Bramhachari, P.V. and Murthy, K.SR., 2015, Optimized plant tissue culture protocol for in vitro morphogenesis of an endangered medicinal herb Ceropegia ensifolia Bedd., Trop. Subtrop. Agroecosystems 18: 95-101.
Silva, da T.A.J., 2015, The in vitro culture of Ceropegia species, important medicinal and ornamental plants: A review, EEB 13: 1-11.
Subbaiyan, B. and Thangapandian, V., 2017, Plant regeneration from cotyledon and leaf explants of Ceropegia bulbosa Roxb., an endangered medicinal plant, Bot. Pac. 6(2): 35-42.
Thaithong, O., Kidyoo, A. and Kidyoo, M., 2018, Handbook of Asclepiads of Thailand, Amarin Printing and Publishing Public Company Ltd., Bangkok.
พัชรียา บุญกอแก้ว, 2560, สารควบคุมการเจริญ เติบโตในพืชสวน, บริษัท สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด, กรุงเทพฯ.
พีรเดช ทองอำไพ, 2529, ฮอร์โมนพืชและสารสังเคราะห์ : แนวทางการใช้ประโยชน์ในประเทศไทย, หจก. ไดนามิคการพิมพ์, กรุงเทพฯ.
รังสฤษดิ์ กาวีต๊ะ, 2540, การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช : หลักการและเทคนิค, สำนักพิมพ์มหาวิทยาเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
วรดลต์ แจ่มจำรูญ, นันทวรรณ สุปันตี, นัยนา เทศนา, มานพ ผู้พัฒน์, โสมนัสสา แสงฤทธิ์ และสุคิด เรืองเรื่อ, 2558, พืชที่ถูกคุกคามในป่าภูวัว-ภูลังกา, สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช, กรุงเทพฯ.
วราภรณ์ ภูตะลุน, 2551, การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชสมุนไพร : แนวทางการศึกษาเพื่อผลิตสารทุติยภูมิที่มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา, บริษัท ขอนแก่นพิมพ์พัฒนา จำกัด, ขอนแก่น.
สิริภัทร์ พราหมณีย์, 2558, เทคนิคการเพาะเลี้ยงเซลล์และเนื้อเยื่อพืชเพื่อการขยายและปรับปรุงพันธุ์, สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
Baker, K., Lambdon, P., Jones, E., Pellicer, J., Stroud, S., Renshaw, O., Niissalo, M., Corcoran, Clubbe, C. and Sarasan, V., 2014, Rescue, ecology and conservation of a rediscovered island endemic fern (Anogramma ascensionis): Ex situ method logies and a road map for species reintroduction and habitat restoration, Bot. J. Linn. Soc. 174: 461-477.
Beena, M.R., Martin, K.P., Kirti, P.B. and Hariharan, M., 2003, Rapid in vitro propagation of medicinally important Ceropegia candelabrum, PCTOC 72: 285-289.
Boonjaras, T. and Thaithong, O., 2003, Ceropegia hirsuta (Asclepiadaceae), a new record for Thailand, Thai For. Bull. 31: 1-6.
Chandore, A.N., Nimbalker, M.S., Gurav, R.V., Bapat, V.A. and Yadav, S.R., 2010, A Protocol for Multiplication and Restoration of Ceropegia fantastica Sedgw.: A Critially Endangered Plant Species, Curr. Sci. 11: 1593-1596.
Chavan, J.J., Nimbalkar, M., Gaikwad, N. and Yadav, S., 2011, In vitro propagation of Ceropegia spiralis Wight – An endemic and rare potential ornamental plant of peninsular India, Proc. Nat. Acad. Sci., India. Sec. B Biol. Sci. 81: 120-126.
Chavan, J., Gaikwad, N.B. and Yadav, S.R., 2013, High multiplication frequency and genetic stability analysis of Ceropegia panchganiensis, a threatened ornamental plant of Western Ghats: Conservation implications, Sci. Hort. 161: 134-142.
Chavan, J., Nalawade, A.S., Gaikwad, N.B., Gurav, R.V., Dixit, G.B. and Yadav, S.R., 2014, An Efficient in vitro regeneration of Ceropegia noorjahaniae: An endemic and critically endangered medicinal herb of the Western Ghats, Physiol. Mol. Biol. Plants 20: 405-410.
Dhir, R. and Shekhawat, G.S., 2013, Production, storability and morphogenic response of alginate encapsulated axillary meristems and genetic fidelity evaluation of in vitro regenerated Ceropegia bulbosa: A pharmaceutically important threatened plant species, Ind. Crops Prod. 47: 139-144.
Dhir, R. and Shekhawat, G.S., 2014a, In vitro propagation using transverse thin cell layer culture and homogeneity assessment in Ceropegia bulbosa Roxb., J. Plant Growth Regul. 33: 820-830.
Dhir, R. and Shekhawat, G.S., 2014b, Eco rehabilitation and biochemical studies of Ceropegia bulbosa Roxb.: A threatened medicinal succulent, Acta Physiol. Plant 36: 1335-1343.
Kalimuthu, K. and Prabakaran, R., 2013, Micropropagation of Ceropegia pusilla – Medicinally important plant, J. Trop. Med. 14: 37-42.
Kidyoo, M., 2014a, Ceropegia suddeei sp. nov. (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from northeastern Thailand, Nord. J. Bot. 32: 569-574.
Kidyoo, M., 2014b, Two new species of Ceropegia (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from eastern Thailand, Phytotaxa 162(2): 091-098.
Kidyoo, M., 2015a, Ceropegia tribounii (Apocynaceae, Asclepiadoideae), a new species from western Thailand, Phytotaxa 205(1): 059-064.
Kidyoo, M., 2015b, Ceropegia cochleata sp. nov. (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from Thailand, Nord. J. Bot. 33: 668-672.
Kidyoo, M. and Paliyavuth, C., 2017a, eropegia digitiformis sp. nov. (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from northeastern Thailand, Taiwania 62: 24-28.
Kidyoo, M. and Paliyavuth, C., 2017b, Ceropegia thaithongiae sp. nov. (Apocynaceae, Asclepiadoideae) from northern Thailand and preliminary observations on impacts of climate change on its only known population, Nord. J. Bot. 35: 281-288.
Kidyoo, M., 2018a, Ceropegia foetidiflora sp. nov. (Asclepiadoideae, Apocynaceae), a new species from northeastern Thailand, Taiwania 63: 327-332.
Kidyoo, M., 2018b, A new species of Ceropegia (Asclepiadoideae, Apocynaceae) from eastern Thailand, Phytotaxa 385(1): 031-036.
Krishnareddy, P.V. and Pullaiah, T., 2012, In vitro conservation of Ceropegia elegans, an endemic plant of South India, Afr. J. Biotechnol. 11: 12443-12449.
Kondamudi, R. and Murthy, K.S.R., 2011, Micropropagation and in vitro flowering of Ceropegia pusilla, J. Trop. Med. 12: 41-47.
Kondamudi, R., Vijayalakshmi, V. and Murthy, K.S.R., 2010, Induction of orphogenetic callus and multiple shoot egeneration in Ceropegia pusilla Wight and Arn., Biotechnol. J. 9: 141-148.
Meve, U., 2009, Ceropegia thailandica (Ascle piadoideae-Ceropegieae), a spectacular new Thai species, Bradleya 27: 161-164.
Muthukrishnan, S., Benjamin, J.H.F., Sathishkannan, G., Kumar, T.S. and Rao, M.V., 2013, In vitro propagation of genus Ceropegia and retrosynthesis of cerpegin – A review, Int. J. Pharm. Sci. Rev. Res. 22: 315-330.
Muthukrishnan, S., Kumar, T.S. and Rao, M.V., 2015, An efficient in vitro regeneration and ex vitro rooting of Ceropegia thwaitesii: An endemic species from Western Ghats, Int. J. Pharm. Sci. Rev. Res. 30: 202-211.
Nikam, T.D., Patil, J.G., Ahire, M.L., Ghane, S.G., Nitnaware, K.M. and Naikaw, V.R., 2012, Axillary multiplication of Ceropegia mahabalei Hemadri & Ansari and Ceropegia media (Huber) Ansari: Critically endangered ethnomedicinal herbs of western ghats, maharashtra state of India, Int. J. Dev. Biol. 6: 27-33.
Nikam, T.D., Savant, R.S. and Pagare, R.S., 2008, Micropropagation of Ceropegia hirsute Wt. & Arn.: A starchy tuberous asclepid, Indian J. Biotechnol. 7: 129-132.
Pandit, S.S., Nair, A., Naik, D.D., 2008, Towards conservation of threatened Ceropegia species endemic to a biodiversity hotspot: In vitro microtuber production and proliferation, a novel strategy, J. For. Sci.
24(2): 79-88.
Parihar, S., 2017, In vitro conservation protocol of Ceropegia bulbosa: An important medicinal and threatened plant species of Western Rajasthan, Plant Sci. Today 4: 21-26.
Patil, M.V., 1998, Micropropagation Studies in Ceropegia spp., In Vitro Cell. Dev. Biol., Plant 34: 240-24.
Phulwaria, M., Shekhawat, N.S., Rathore, J.S. and Singh, R.P., 2013, An efficient in vitro regeneration and ex vitro rooting of Ceropegia bulbosa Roxb. – A threatened and pharmaceutical important plant of Indian Thar Desert, Ind. Crops Prod. 42: 25-29.
Reddy, C., Bramhachari, P.V. and Murthy, K.SR., 2015, Optimized plant tissue culture protocol for in vitro morphogenesis of an endangered medicinal herb Ceropegia ensifolia Bedd., Trop. Subtrop. Agroecosystems 18: 95-101.
Silva, da T.A.J., 2015, The in vitro culture of Ceropegia species, important medicinal and ornamental plants: A review, EEB 13: 1-11.
Subbaiyan, B. and Thangapandian, V., 2017, Plant regeneration from cotyledon and leaf explants of Ceropegia bulbosa Roxb., an endangered medicinal plant, Bot. Pac. 6(2): 35-42.
Thaithong, O., Kidyoo, A. and Kidyoo, M., 2018, Handbook of Asclepiads of Thailand, Amarin Printing and Publishing Public Company Ltd., Bangkok.