รังสีแกมมาระดับต่าง ๆ มีผลต่อจำนวนเซลล์คุมและปริมาณคลอโรฟิลล์ของใบอัญชัน (Clitoria ternatea L.)

Abstract

บทคัดย่อ

เมล็ดอัญชันถูกฉายรังสีแกมมาความเข้มข้นระดับต่าง ๆ คือ 0, 10, 20, 30, 40, 50 และ 60 เกรย์ แล้วเพาะให้งอกเป็นต้นสูงประมาณ 70 เซนติเมตร นำใบที่ 5 (นับจากยอดลงมา) ตรวจนับจำนวนเซลล์คุมบริเวณด้านหลังใบ (upper epidermis) และท้องใบ (lower epidermis) พบว่ามีความแตกต่างกันทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.5) ใบที่ได้รับรังสีแกมมา 20 เกรย์ มีจำนวนเซลล์คุมสูงสุด (20.33 เซลล์) เมื่อเพิ่มปริมาณรังสีแกมมามากขึ้น (60 เกรย์) พบว่าปริมาณเซลล์คุมด้านหลังใบลดลง จำนวนเซลล์คุมที่พบด้านท้องใบมีความแตกต่างกันทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.5) ใบที่ได้รับรังสีแกมมา 20 เกรย์ พบจำนวนเซลล์คุมสูงสุด (46.00 เซลล์) และปริมาณเซลล์คุมลดลงตามปริมาณรังสีแกมมาที่เพิ่มมากขึ้น เมื่อตรวจสอบลักษณะของเซลล์ข้างเคียง (subsidiary cell) พบว่ารังสีแกมมาตั้งแต่ 30 เกรย์ ขึ้นไป มีผลทำให้เซลล์ไม่สมมาตรกัน มีลักษณะผิดปกติมากขึ้น เซลล์คุมไม่พัฒนาแต่ยังคงมีเซลล์ข้างเคียงล้อมรอบ ปริมาณคลอโรฟิลล์เอและบีมีความแตกต่างกันทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.5) ใบจากต้นที่ได้รับรังสีแกมมา 30 เกรย์ มีลักษณะเขียวเข้มเพราะมีปริมาณคลอโรฟิลล์เอ (5.785 mg) และบีสูงสุด (2.836 mg) ปริมาณคลอโรฟิลล์เอและบีลดลงตามปริมาณรังสีที่ได้รับเพิ่มมากขึ้น ขนาดของเซลล์คุมที่พบบนหลังใบ (upper epidermis) ของต้นควบคุมมีขนาดใหญ่ที่สุด และเซลล์คุมจากใบที่ได้รับรังสีแกมมา 20 เกรย์ มีขนาดใหญ่รองลงมา ส่วนเซลล์คุมด้านท้องใบ (lower epidermis) มีขนาดเพิ่มมากขึ้นเมื่อได้รับรังสีแกมมาเพิ่มมากขึ้น

คำสำคัญ : รังสีแกมมา; ต้นอัญชัน; เซลล์คุม; ปริมาณคลอโรฟิลล์

Abstract

Butterfly pea seeds were irradiated with various concentrations of gamma ray (0, 10 20, 30, 40, 50 and 60 grays) and germinated. When the plants grew up at height about 70 cm, leaves at the fifth node were used. The number of guard cells at upper epidermis and lower epidermis were significant different (p < 0.05). The number of guard cells at lower epidermis from the leaf which irradiated with 20 gray of gamma ray was the highest (20.39 cells). When the concentration of gamma ray increased the number of guard cells at upper epidermis was decreased. The number of guard cells at lower epidermis from various concentrations of gamma radiation was significant different (p < 0.05) and when increased concentration of gamma radiation, the number of guard cells was decreased. At 20 grays of gamma ray concentration could induce the highest number of guard cells (46.00 cells). Gamma ray concentration more than 30 grays induced disordered cell such as irregular shape, undeveloped guard cells but still have subsidiary cells around them. Chlorophyll a and b contents were significantly differences (p < 0.05) among the concentrations of gamma ray. The 30 grays concentration induced more greenish leaves than the others. The leaves contained the highest chlorophyll a (5.785 mg) and chlorophyll b (2.83 mg). Chlorophyll a and chlorophyll b contents were decreased when the concentration of gamma ray   increased. The size of guard cell at the upper epidermis with no irradiated was the biggest, followed by 20 grays concentration. The size of guard cell at the lower epidermis was increased when the concentration of gamma ray   increased.

Keywords: gamma radiation; butterfly pea; guard cell; chlorophyll content